ปลาดุก

ปลาดุก ช่วงเวลาที่มีชีวิตอยู่: ไพลโอซีนตอนปลาย - ปัจจุบัน
ปลาดุกด้าน (C. batrachus)
ปลาดุกลำพัน (C. nieuhofii)
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	Animalia
ไฟลัม:	Chordata
ชั้น:	Actinopterygii
อันดับ:	Siluriformes
วงศ์:	Clariidae
สกุล:	Clarias Scopoli, 1777
ชนิดต้นแบบ
Silurus anguillaris Linnaeus, 1758
ชนิด
ดูที่บทความ
ชื่อพ้อง
Chlarias Scopoli, 1777 Macropteronotus La Cepède, 1803 Clarias Cuvier, 1816 Cossyphus M’Clelland, 1844 Phagorus M’Clelland, 1844 Dinotopteroides Fowler, 1930 Prophagorus Smith, 1939 Anguilloclarias Teugels, 1982 Brevicephaloides Teugels, 1982 Clarioides Teugels, 1982 Platycephaloides Teugels, 1982

ปลาดุก เป็นสกุลของปลาหนังน้ำจืดในสกุล Clarias (/คลา-เรียส/) ในวงศ์ Clariidae โดยคำว่า Clarias มาจากภาษากรีกคำว่า chlaros หมายถึง "มีชีวิต" มีความหมายถึง การที่ปลาสกุลนี้สามารถใช้ชีวิตอยู่ได้บนบกหรือสภาพที่ขาดน้ำ^[1]

มีการแพร่กระจายพันธุ์ในน้ำจืดและน้ำกร่อยตามแหล่งน้ำของทวีปเอเชียและแอฟริกา เป็นปลาไม่มีเกล็ด ลำตัวยาว มีหัวที่แบนและแข็ง มีหนวดยาวแปดนิ้ว มีครีบหลังและครีบก้นยาวเกินครึ่งของความยาวลำตัว จุดเริ่มต้นของครีบหลังอยู่ล้ำหน้าจุดเริ่มต้นของครีบท้อง ครีบหลังไม่มีเงี่ยงแข็ง ไม่มีครีบไขมัน ครีบหางมนกลม ครีบทั้งหมดเป็นอิสระจากกัน^[2] สามารถหายใจและครีบคลานบนบกได้เมื่อถึงฤดูแล้ง เป็นปลาวางไข่ เป็นปลากินเนื้อโดยเฉพาะเมื่อตัวโตเต็มที่ชอบกินปลาอื่นที่ตัวเล็กกว่าเป็นอาหาร รวมถึงกินซากพืชและซากสัตว์อีกด้วย

เป็นปลาที่รู้จักกันดีในแง่ของการเป็นปลาเศรษฐกิจ ที่นิยมบริโภคกันโดยเฉพาะในทวีปเอเชีย^{[3][4][5] [6][7]}

การจำแนก

โครงกระดูกของปลาดุกอุย (C. macrocephalus)

ปัจจุบันนี้พบทั้งหมด 61 ชนิด:

ที่พบในแอฟริกา

Clarias agboyiensis Sydenham, 1980 Clarias albopunctatus Nichols & La Monte, 1953 Clarias alluaudi Boulenger, 1906 Clarias angolensis Steindachner, 1866 Clarias anguillaris Linnaeus, 1758 (ปลาโคลน) Clarias brachysoma Günther, 1864 Clarias buettikoferi Steindachner, 1894 Clarias buthupogon Sauvage, 1879 Clarias camerunensis Lönnberg, 1895 Clarias cavernicola Trewavas, 1936 (ปลาถ้ำ) Clarias dhonti Boulenger, 1920 Clarias dumerilii Steindachner, 1866 Clarias dussumieri Valenciennes, 1840 Clarias ebriensis Pellegrin, 1920 Clarias engelseni Johnsen, 1926 Clarias gabonensis Günther, 1867 Clarias gariepinus Burchell, 1822 (ปลาดุกแอฟริกา) Clarias hilli Fowler, 1936 Clarias jaensis Boulenger, 1909

Clarias laeviceps Gill, 1862 Clarias laeviceps dialonensis Daget, 1962 Clarias laeviceps laeviceps Gill, 1862 Clarias lamottei Daget & Planquette, 1967 Clarias liocephalus Boulenger, 1898 (ปลาดุกปากเรียบ) Clarias longior Boulenger, 1907 Clarias maclareni Trewavas, 1962 Clarias macromystax Günther, 1864 Clarias ngamensis Castelnau, 1861 (ปลาดุกแอฟริกาฟันทื่อ) Clarias nigromarmoratus Poll, 1967 Clarias pachynema Boulenger, 1903 Clarias platycephalus Boulenger, 1902 Clarias salae Hubrecht, 1881 Clarias stappersii Boulenger, 1915 Clarias submarginatus Peters, 1882 Clarias teijsmanni Bleeker, 1857 Clarias theodorae Weber, 1897 (ปลาดุกงู) Clarias werneri Boulenger, 1906 (ปลาดุกเวอร์เนอร์)

ที่พบในเอเชีย

• Clarias abbreviatus Valenciennes, 1840
• Clarias anfractus Ng, 1999
• Clarias batrachus Linnaeus, 1758 (ปลาดุกด้าน)
• Clarias batu Lim & Ng, 1999 ^[5]
• Clarias cataractus Fowler, 1939 (ปลาดุกลำพันภูเขา)
• Clarias dayi Hora, 1936
• Clarias fuscus Lacépède, 1803 (ปลาดุกฮ่องกง)
• Clarias gracilentus Ng, Dang & Nguyen, 2011 ^[8]
• Clarias insolitus Ng, 2003 ^[3]
• Clarias intermedius Teugels, Sudarto & Pouyaud, 2001 ^[6]
• Clarias kapuasensis Sudarto, Teugels & Pouyaud, 2003
• Clarias leiacanthus Bleeker, 1851
• Clarias macrocephalus Günther, 1864 (ปลาดุกอุย)
• Clarias magur Hamilton, 1822
• Clarias meladerma Bleeker, 1846 (ปลาดัก)
• Clarias microspilus Ng & Hadiaty, 2011 ^[9]
• Clarias microstomus Ng, 2001 ^[4]
• Clarias nebulosus Deraniyagala, 1958
• Clarias nieuhofii Valenciennes, 1840 (ปลาดุกลำพัน)
• Clarias nigricans Ng, 2003 ^[10]
• Clarias olivaceus Fowler, 1904
• Clarias planiceps Ng, 1999
• Clarias pseudoleiacanthus Sudarto, Teugels & Pouyaud, 2003
• Clarias pseduonieuhofii Sudarto, Teugels & Pouyaud, 2004 ^[7]
• Clarias serniosus Ng & Kottelat, 2014 ^[11]
• Clarias sulcatus Ng, 2004

ฟอสซิล

• Clarias falconeri † Lydekker, 1886, จากอินเดีย

อ้างอิง

1. "Clarias leiacanthus". planetcatfish. 1 February 2016.
2. หน้า 66 หนังสือสาระน่ารู้ปลาน้ำจืดไทย โดย สมโภชน์ อัคคะทวีวัฒน์ พ.ศ. 2547 ISBN 974-00-8738-8
3. Ng, Heok Hee (2003). "Clarias insolitus, a new species of clariid catfish (Teleostei: Siluriformes) from southern Borneo" (PDF). Zootaxa. 284: 1–8. สืบค้นเมื่อ 2009-06-24.
4. Ng, Heok Hee (2001). "Clarias microstomus, a New Species of Clariid Catfish from Eastern Borneo (Teleostei: Siluriformes)" (PDF). Zoological Studies. 40 (2): 158–162. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-07-19. สืบค้นเมื่อ 2009-06-24. {{cite journal}}: ระบุ |archivedate= และ |archive-date= มากกว่าหนึ่งรายการ (help); ระบุ |archiveurl= และ |archive-url= มากกว่าหนึ่งรายการ (help)
5. Lim, Kelvin K. P.; Ng, H. H. (1999). "Clarias batu, a New Species of Catfish (Teleostei: Clariidae) from Pulau Tioman, Peninsular Malaysia" (PDF). The Raffles Bulletin of Zoology (6): 157–167. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-06-06. สืบค้นเมื่อ 2009-06-24. {{cite journal}}: ระบุ |archivedate= และ |archive-date= มากกว่าหนึ่งรายการ (help); ระบุ |archiveurl= และ |archive-url= มากกว่าหนึ่งรายการ (help)
6. Teugels, Guy G.; Sudarto; Pouyaud, Laurent (2001). "Description of a New Clarias Species from Southeast Asia Based on Morphological and Genetical Evidence (Siluriformes, Clariidae)" (PDF). 25 (1): 81–92. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2010-12-26. สืบค้นเมื่อ 2009-06-24.
7. Sudarto; Teugels, Guy G.; Pouyaud, Laurent (2004). "Description of a New Clariid Catfish, Clarias pseudonieuhofii from West Borneo (Siluriformes: Clariidae)" (PDF). Zoological Studies. 43 (1): 8–19. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2018-06-13. สืบค้นเมื่อ 2009-06-24. {{cite journal}}: ระบุ |archivedate= และ |archive-date= มากกว่าหนึ่งรายการ (help); ระบุ |archiveurl= และ |archive-url= มากกว่าหนึ่งรายการ (help)
8. Ng, H. H., Dang, K. H. and Nguyen, V. T. (2011). "Clarias gracilentus, a new walking catfish (Teleostei: Clariidae) from Vietnam and Cambodia" (PDF). Zootaxa. 2823: 61–68
9. Ng HH & Hadiaty Rk (2011) Clarias microspilus, a new walking catfish (Teleostei: Clariidae) from northern Sumatra, Indonesia. Journal of Threatened Taxa 3(3): 1577-1584. http://www.threatenedtaxa.org/ZooPrintJournal/2011/March/ng.htm เก็บถาวร 2012-03-22 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
10. Ng, Heok Hee (2003). "Clarias nigricans, a New Species of Clariid Catfish (Teleostei: Siluriformes) from Eastern Borneo" (PDF). The Raffles Bulletin of Zoology. 51 (2): 393–398. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2009-02-19. สืบค้นเมื่อ 2009-06-24. {{cite journal}}: ระบุ |archivedate= และ |archive-date= มากกว่าหนึ่งรายการ (help); ระบุ |archiveurl= และ |archive-url= มากกว่าหนึ่งรายการ (help)
11. Ng, H.H. & Kottelat, M. (2014): Clarias serniosus, a new walking catfish (Teleostei: Clariidae) from Laos. Zootaxa, 3884 (5): 437–444.

แหล่งข้อมูลอื่น

ข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับ Clarias ที่วิกิสปีชีส์

• Fishbase.org
• Clarias จาก A Guide to Common Freshwater Fishes of Singapore
• Checklist of Freshwater Fishes of Thailand เก็บถาวร 2006-12-30 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• การเลี้ยงปลาดุก