ภาพวาดโดยศิลปินแสดงถึงดาวเคราะห์แบบดาวพฤหัสบดีร้อน
ดาวพฤหัสบดีร้อน (อังกฤษ : Hot Jupiter ; บ้างก็เรียก oven roaster, epistellar jovian, pegasid หรือ pegasean planet) เป็นดาวเคราะห์นอกระบบ จำพวกหนึ่งที่มีมวลใกล้เคียงหรือมากกว่ามวลดาวพฤหัสบดี (1.9 × 1027 กก.) แต่มีลักษณะอื่นที่ต่างไปจากดาวพฤหัสบดี ในระบบสุริยะ เนื่องจากดาวพฤหัสบดีโคจรอยู่ที่ระยะห่างจากดวงอาทิตย์ 5 หน่วยดาราศาสตร์ แต่ดาวเคราะห์นอกระบบที่เรียกดาวพฤหัสบดีร้อนนี้จะโคจรในระยะห่างจากดาวฤกษ์เพียง 0.05 หน่วยดาราศาสตร์[ต้องการอ้างอิง ] หรือประมาณ 1 ใน 8 ของระยะห่างที่ดาวพุธ โคจรรอบดวงอาทิตย์ จึงทำให้ดาวเคราะห์กลุ่มนี้มีอุณหภูมิพื้นผิวสูงมาก
ลักษณะโดยทั่วไป
จำนวนดาวพฤหัสบดีร้อน (ตามขอบด้านซ้าย รวมถึงจุดสีแดง) ที่ค้นพบนับถึง 31 สิงหาคม ค.ศ. 2004
ลักษณะโดยทั่วไปของดาวพฤหัสบดีร้อน ได้แก่
มีโอกาสจะเกิดปรากฏการการเคลื่อนผ่านหน้าดาวฤกษ์ของมันโดยสามารถสังเกตพบในระยะไกลมากยิ่งกว่าดาวเคราะห์มวลขนาดเดียวกันที่มีวงโคจรกว้างกว่า ดาวเคราะห์นอกระบบลักษณะนี้ที่มีชื่อเสียงคือ HD 209458 b เป็นดาวพฤหัสบดีร้อนดวงแรกที่ตรวจพบการเคลื่อนผ่าน และ HAT-P-7b เป็นดวงล่าสุดที่กำลังถูกเฝ้าสังเกตในโครงการเคปเลอร์
มีความหนาแน่น ค่อนข้างต่ำกว่าที่ควรจะเป็น ซึ่งเป็นผลจากขนาดของรัศมีของดาวเคราะห์ที่ตรวจวัดขณะเคลื่อนผ่านจะมีเงาที่เกิดขึ้นเนื่องจากฉากหลังที่เป็นดาวฤกษ์ ดังนั้นการประมาณขนาดขอบเขตของดาวเคราะห์จึงทำได้ค่อนข้างยาก
เชื่อว่าดาวเคราะห์จำพวกนี้มีการเคลื่อนย้ายถิ่นจากวงโคจรเดิมเข้ามายังวงโคจรในตำแหน่งปัจจุบัน ทั้งนี้เนื่องจากการก่อตัวของดาวเคราะห์ไม่น่าจะเกิดได้ด้วยมวลปริมาณมากในระยะใกล้ดาวฤกษ์ขนาดนั้น
ทุกดวงที่พบมีความเยื้องศูนย์กลางของวงโคจร ต่ำ ลักษณะของวงโคจรค่อนข้างกลม หรือกำลังถูกทำให้กลม ซึ่งทำให้ดาวเคราะห์มีจังหวะการหมุนรอบตัวเองและคาบการโคจรที่สอดคล้องกัน และหันหน้าด้านเดียวเข้าสู่ดาวฤกษ์แม่ของมันเสมอ
แหล่งข้อมูลอื่น