ซันตาเวร์นา (มอลตา: Santa Verna) คือแหล่งโบราณคดีหินใหญ่ที่ตั้งอยู่บนเกาะโกโซ ประเทศมอลตา บริเวณนี้เคยเป็นที่ตั้งของหมู่บ้านยุคก่อนประวัติศาสตร์และวิหารหินใหญ่ แม้ว่าวิหารจะอยู่ในสภาพทรุดโทรมในปัจจุบัน แต่ในสมัยโบราณน่าจะเป็นวิหารที่สำคัญที่สุดแห่งหนึ่งในกลุ่มเกาะมอลตา ชื่อ "ซันตาเวร์นา" นั้นมาจากชื่อของโบสถ์น้อยหลังหนึ่งที่สร้างขึ้นเพื่ออุทิศแด่นักบุญเวเนราและครั้งหนึ่งเคยตั้งอยู่ใกล้วิหาร[1]
แหล่ง
ในอดีต ซันตาเวร์นาเป็นที่ตั้งของหมู่บ้านยุคก่อนประวัติศาสตร์แห่งหนึ่ง เศษเครื่องดินเผาที่เก่าแก่ที่สุดเท่าที่พบมีอายุย้อนไปถึงระยะอาร์ดาลัมเมื่อราว 5,000 ปีก่อนคริสต์ศักราช[2] ส่วนวิหารนั้นได้รับการสร้างขึ้นในช่วงหลายศตวรรษต่อมา มีผังเป็นรูปดอกจิกตามแบบฉบับของยุคสมัยนั้น ในยุครุ่งเรือง ซันตาเวร์นาน่าจะเป็นวิหารที่มีความสำคัญเทียบเท่ากับวิหารใหญ่อื่น ๆ อย่างจกันตียา, ฮาจาร์อีม และฮัลตาร์ชีนเป็นต้น[3]
ในปัจจุบัน สิ่งที่หลงเหลืออยู่ของวิหารมีเพียงบล็อกหินใหญ่ตั้งตรง 3 บล็อก บล็อกหินใหญ่แนวนอนอีก 3 บล็อกที่เรียงรายอยู่ทางทิศตะวันออก และพื้นดินเดิม ทั้งหมดนี้ช่วยให้มองเห็นเค้าโครงดั้งเดิมของวิหารได้[4]
การขุดค้น
โครงสร้างหินใหญ่ที่ซันตาเวร์นาได้รับการค้นพบโดยนิโคลา ซาอีด คนงานของกรมโยธาธิการมอลตา[5] มานูเอล มากรี นักโบราณคดีชาวมอลตา ได้จดบันทึกถึงแหล่งนี้เช่นกันในช่วงต้นคริสต์ศตวรรษที่ 20[6] พื้นที่แห่งนี้ได้รับการขุดค้นใน ค.ศ. 1911 โดยทอมัส แอชบี และอาร์. เอ็น. แบรดลีย์ นักโบราณคดีชาวสหราชอาณาจักร ระหว่างการขุดค้น พบโครงกระดูกสมบูรณ์ 2 โครง และโครงกระดูกไม่สมบูรณ์อีกหลายโครงซึ่งรวมถึงโครงกระดูกเด็ก 1 โครง นอกจากนี้ยังพบเครื่องมือเครื่องใช้ขนาดเล็กจำนวนมาก
ซากปรักหักพังเหล่านี้มีชื่อรวมอยู่ในรายการโบราณวัตถุสถานมอลตา ค.ศ. 1925[7] จากนั้นใน ค.ศ. 1961 เดวิด เอช. ทรัมป์ นักโบราณคดีชาวสหราชอาณาจักร ได้ดำเนินการขุดค้นอีกครั้ง ครั้งนี้มีการค้นพบซากหมู่บ้านยุคก่อนประวัติศาสตร์ที่ตั้งอยู่ก่อนการสร้างวิหาร[8] การขุดค้นเพิ่มเติมอย่างกว้างขวางซึ่งได้รับทุนสนับสนุนจากสภาวิจัยยุโรปใน ค.ศ. 2015 เผยให้เห็นผังวิหารที่มีมุขโค้ง 5 มุขจากระยะอาร์ดาลัม หลักฐานเพิ่มเติมของการตั้งถิ่นฐานก่อนหน้านี้ รวมถึงตัวอย่างกระดูกสัตว์โบราณ ข้าวสาลี ข้าวบาร์เลย์ และเมล็ดพืชตระกูลถั่ว[9]
อ้างอิง