จุดศารทวิษุวัต

ตำแหน่งของจุดศารทวิษุวัตในกลุ่มดาวหญิงสาว

จุดศารทวิษุวัต หรือ จุดแรกของกลุ่มดาวคันชั่ง (อังกฤษ: first point of Libra) คือหนึ่งในจุดสองจุดที่สุริยวิถีตัดกันกับเส้นศูนย์สูตรท้องฟ้า (อีกจุดคือจุดวสันตวิษุวัต) นอกจากนี้ยังอาจใช้เรียกจุดในวงโคจรของโลกรอบดวงอาทิตย์ด้วย ในอดีตจุดนี้เคยอยู่ในกลุ่มดาวคันชั่ง แต่ปัจจุบันอยู่ในกลุ่มดาวหญิงสาว

ที่จุดนี้ค่าลองจิจูดสุริยวิถีมีค่าเป็น 180 องศา และช่วงเวลาที่ดวงอาทิตย์ผ่านจุดนี้จะเรียกว่า ศารทวิษุวัต ณ จุดเวลานั้น ดวงอาทิตย์ดูเหมือนจะเคลื่อนผ่านเหนือหัวเมื่อมองจากเส้นศูนย์สูตรของโลก และยังเป็นช่วงที่แกนหมุนของโลก และทิศทางของดวงอาทิตย์ทำมุมฉากกันอีกด้วย

เนื่องจากประเทศไทยและประเทศอื่น ๆ ส่วนใหญ่ใช้ปฏิทินเกรกอเรียน โลกจึงอาจไม่ได้ผ่านจุดศารทวิษุวัตในวันเดียวกันของทุกปี เนื่องจากปีอธิกสุรทิน การเคลื่อนถอยของวิษุวัตจากการหมุนควงของแกนโลก และสาเหตุอื่น ๆ ดังนั้นวันที่ดวงอาทิตย์ผ่านจุดศารทวิษุวัตจึงแตกต่างกันไปในแต่ละปี และนอกจากนี้แล้ว เนื่องจากความแตกต่างของเขตเวลา วันที่ผ่านจุดศารทวิษุวัตก็ยังจะต่างกันไปตามที่ต่าง ๆ บนโลกโดยมีเส้นแบ่งเขตวันสากลเป็นตัวแบ่ง