กล้วยหิน หรือ กล้วยซาบา (Saba banana) เป็นกล้วยลูกผสมกลุ่ม (ABB) ต้นกำเนิดอยู่ที่ฟิลิปปินส์ ผลขนาดกลางถึงใหญ่ ป้อมสั้น เป็นเหลี่ยม เปลือกหนา สีเหลือง เนื้อผลสีขาวครีม เนื้อละเอียด ผลมีแกนกลาง รสหวาน เป็นกล้วยที่ใช้ทำอาหารแม้ว่าจะรับประทานดิบได้ เป็นกล้วยที่สำคัญในการปรุงอาหารฟิลิปปินส์ บางครั้งเรียกกล้วยการ์ดาบา (cardaba banana) ซึ่งอาจจะเป็นสายพันธุ์คล้ายกันที่เป็นกลุ่มย่อยของกล้วยหิน[1][2][2][3]
การจัดจำแนกและชื่อเรียก
กล้วยหินเป็นลูกผสมทริปพลอยด์ (ABB) ของ Musa balbisiana และ Musa acuminata.[4]
ชื่อเต็ม คือ Musa acuminata × balbisiana (ABB Group) 'Saba'. Synonyms ประกอบด้วย:
- Musa × paradisiaca L. cultigroup Plantain cv. 'Saba'
- Musa sapientum L. var. compressa (Blanco) N.G.Teodoro
กล้วยหินมีชื่อสามัญภาษาอังกฤษหลายชื่อ ได้แก่ กล้วยซาบา (saba) กล้วยการ์ดาบา (cardaba) กล้ายหวาน (sweet plantain) กล้วยแน่น (compact banana) และกล้วยมะละกอ (papaya banana) ชื่อในภาษาอื่นๆ ได้แก่ saba, sab-a, or kardaba ใน ภาษาฟิลิปิโน; biu gedang saba ใน ภาษาชวา; pisang nipah หรือ pisang abu ใน ภาษามลายู; dippig ใน ภาษาอีโลกาโน; pisang kepok ใน ภาษาอินโดนีเซีย; และ opo-’ulu or dippig ใน ภาษาฮาวาย.[2][5]
กล้วยหินอยู่ในกลุ่มย่อยกล้วยหิน (ABB) ซึ่งรวมพันธุ์ที่คล้ายกันมากคือการ์ดาบา ทั้งสองพันธุ์เคยถูกจัดให้อยู่ในกลุ่ม BBB และใช้ปรุงอาหารฟิลิปปินส์ได้หลายอย่าง โดยกล้วยการ์ดาบาเป็นที่นิยมในหมู่เกาะวิซายาและมินดาเนา กลุ่มย่อยนี้รวมพันธุ์ 'Benedetta' หรือ 'Inabaniko' และ 'Uht Kapakap' ใน ไมโครนีเซีย, 'Praying Hands' ใน ฟลอริดา, และ 'Ripping' ในฟิลิปปินส์[6]
อ้างอิง
- พีรศักดิ์ วรสุนทโรสถ และคณะ. ทรัพยากรพืชในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ 2: ไม้ผลและไม้ผลเคี้ยวมัน. กทม. สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย. 2544.หน้า 320