ไรโบไซม์ (ribozyme มาจาก ribonucleic acid enzyme) หรือ RNA enzyme หรือ catalytic RNA) เป็นอาร์เอ็นเอที่เร่งปฏิกิริยาเคมีได้ ไรโบไซม์ตามธรรมชาติส่วนใหญ่จะเร่งปฏิกิริยาไฮโดรไลซิสของพันธะฟอสโฟไดเอสเทอร์ของตนเอง หรือของอาร์เอ็นเอ แต่ในไรโบโซมจะเร่งปฏิกิริยา aminotransferase ได้ด้วย
การศึกษาเกี่ยวกับกำเนิดของสิ่งมีชีวิต มีการผลิตไรโบไซม์ในห้องปฏิบัติการ สามารถเร่งปฏิกิริยาการสังเคราะห์ตัวเองได้ ในสภาวะเฉพาะ เช่น RNA polymerase การกลายพันธุ์และการคัดเลือกทำให้สามารถคัดเลือกและปรับปรุงสายพันธุ์ “Round-18" polymerase ribozyme ตั้งแต่ พ.ศ. 2544 "B6.61" สามารถเติม 20 นิวคลีโอไทด์ ต่อจากไพรเมอร์ ภายใน 24 ชั่วโมง จนกระทั่งมีการสลายพันธะฟอสโฟไดเอสเทอร์ของตนเอง ไรโบไซม์บางชนิดมีบทบาทสำคัญในการรักษา ใช้เป็นไบโอเซนเซอร์ หรือมีบทบาททางด้านการศึกษาจีโนมและการค้นพบยีน
แหล่งข้อมูลอื่น