บทความนี้เกี่ยวกับเครื่องดนตรีสากล สำหรับความหมายอื่น ดูที่
พิณ
ฮาร์ป (อังกฤษ: harp) หรือพิณฝรั่ง คือเครื่องดนตรีประเภทเครื่องสายของตะวันตกมีเสียงเกิดขึ้นจากการใช้นิ้วดีด สายเสียงของเครื่องดนตรีนี้ปกติแล้วมี 47 สาย และที่เหยียบเพดดัล 7 อัน เพดดัลแต่ละอันจะควบคุมสายเสียงแต่ละชุด เช่น เพดดัล อันหนื่งจะบังคับสายเสียง C ทั้งหมดและอีกอันหนื่งจะบังคับสายเสียง D ทั้งหมด ฮาร์ปเป็นเครื่องดนตรีเก่าแก่ชนิดหนึ่งที่มีการกล่าวถึงตั้งแต่ราว 3,000 ปีก่อนคริสตกาล ที่มาของเครื่องดนตรีชิ้นนี้น่าจะมาจากประเทศไอยคุปต์ (อียิปต์) เพราะตามภาพฝาผนังใต้สุสานของประเทศไอยคุปต์ที่เห็นจะมีรูปคนดีดพิณชนิดนี้อยู่เยอะมาก
ฮาร์ป คือเครื่องดนตรีประเภทเครื่องสายซึ่งแตกต่างจากเครื่องสายประเภทอื่นๆ คือ การขึงของสายจะไม่ผ่านกล่องเสียง (Sounding Board) เหมือนเครื่องดนตรีชนิดอื่นๆ เช่น กีตาร์, ไวโอลิน หรือเปียโน โครงสำหรับขึงสายมีลักษณะเป็นรูปสามเหลี่ยมโค้งงอเล็กน้อยเพื่อให้เกิดความสวยงาม ปกติจะเล่นด้วยการดีดที่สาย คุณภาพเสียงของฮาร์ปมีความแจ่มใสกว่าเสียงของเปียโน ใช้แสดงความสดชื่นแจ่มใส
ลักษณะ
โครงสำหรับขึงสายมีลักษณะเป็นรูปสามเหลี่ยม โค้งงอเล็กน้อย มี 47 สาย และ เสียงของฮาร์ปสามารถใช้เพื่อแสดงการไหลของสายน้ำ แสดงความสดชื่นแจ่มใส มีวิวัฒนาการมาจากไลร์ ฮาร์ แบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ
- ฮาร์ปขนาดใหญ่ที่มีคันเหยียบ (pedal harp) มี 47 สาย เรียกกันง่ายๆ ว่า แกรนด์คอนเสิร์ตฮาร์ป (Grand Concert Harp) มีขนาดลดหลั่นกันไป เช่น Semi grand และ salon วงดุริยางค์ซิมโพนีที่มีมาตรฐานจะใช้ฮาร์ปขนาด Grand Concert 47 สาย เท่านั้น
- ลีเวอร์ฮาร์ป (Lever Harp) ฮาร์ปที่ใช้ไกเปลี่ยนเสียงจะมีขนาดต่างๆ กันเช่นเดียวกัน มี 36 สาย ซึ่งบางรุ่นอาจใช้บรรเลงเทียบเท่าฮาร์ปชนิดคันเหยียบ
คันเหยียบฮาร์ป
คันเหยียบฮาร์ป (pedal harp) จะมีอยู่ 7 คันเหยียบ แตกต่างจะเปียโนที่มีแค่ 3 คันเหยียบ โดยคันเหยียบฮาร์ปแต่ละคันเหยียบจะมีถึง 3 ขั้นด้วยกัน เพื่อควบคุมสาย ปรับเปลี่ยนสายให้เป็นเสียงแฟลต (Flat) เนเชอรัล (Natural) และชาร์ป (Sharp) โดยฝั่งซ้ายจะมี 3 คันเหยียบ ฝั่งขวาจะมีอยู่ 4 คันเหยียบ
โดยจะเริ่มตั้งแต่เท้าซ้ายสุด ควบคุมสาย เร(D) โด(C) ที(B) และเท้าขวา มี(E) ฟา(F) ซอล(G) ลา(A) ดังรูปภาพดัวกล่าว
-
ภาพนี้แสดงคันเหยียบฮาร์ป แต่ละคันเหยียบควบคุมสายของตัวโน้ตในแต่ละสาย
-
ภาพตัวอย่างในแต่ละคันเหยียบจะมีถึง 3 คัน เพื่อปรับเป็นเสียงแฟลต เนเชอรัล และชาร์ป ตามลำดับจากบนลงล่าง
-
ภาพแสดงตัวอย่างคันเหยียบที่ควบคุมเสียงตัวโน้ตของสาย
-
ภาพแสดงตำแหน่งของขั้นต่าง ๆ เพื่อให้ผู้เล่นสามารถปรับเสียงแฟลต เนเชอรัล และชาร์ป ได้โดยการในเท้าเหยียบของตัวคันเหยียบ
-
ภาพแสดงลูกบิดมี 2 ตัว เมื่อผู้เล่นเหยียบคันเหยียบขั้นแรก ลูกบิดจะหมุดมาปรับเพื่อให้สายเส้นนั้น ปรับเสียงจากแฟลตไปเป็นเนเชอรัล เมื่อผู้เล่นเหยียบคันเหยียบไปเป็นขั้นที่ 2 ลูกบิดด้านล่างก็จะหมุนมาปรับสายอีก ทำให้สายเส้นดังกล่าวจากเสียงเนเชอรัลไปเป็นชาร์ป