อำเภอบางแพ

อำเภอบางแพ
อำเภอ
การถอดเสียงอักษรโรมัน
• อักษรโรมัน	Amphoe Bang Phae
ตำบลวัดแก้ว
คำขวัญ:  เป็ดพะโล้ระบือนาม กุ้งก้ามกรามชื่อนิยม อีกโคนมพันธุ์ดี ประเพณีไทยทรงดำ แหล่งเพาะชำไม้ดอก สินค้าออกเห็ดนานาพันธุ์
แผนที่จังหวัดราชบุรี เน้นอำเภอบางแพ
พิกัด: 13°41′30″N 99°55′48″E
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	ราชบุรี
พื้นที่
• ทั้งหมด	182.000 ตร.กม. (70.271 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2564)
• ทั้งหมด	44,373 คน
• ความหนาแน่น	243.81 คน/ตร.กม. (631.5 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	70160
รหัสภูมิศาสตร์	7006
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอบางแพ หมู่ที่ 5 ตำบลบางแพ อำเภอบางแพ จังหวัดราชบุรี 70160
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

บางแพ เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดราชบุรี เดิมเป็นส่วนหนึ่งของอำเภอโพธารามและอำเภอดำเนินสะดวก จัดตั้งเป็นอำเภอในปี พ.ศ. 2457^[1] ในชื่อ "อำเภอลำพระยา" และมีชื่อเป็น "อำเภอหัวโพ" ในปี พ.ศ. 2460^[2] และเปลี่ยนเป็นชื่อ "อำเภอบางแพ" เมื่อปี พ.ศ. 2482^[3] และใช้มาจนถึงปัจจุบัน

หุ่นขี้ผึ้งสมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต พรหมรังสี) อุทยานหุ่นขี้ผึ้งสยาม

หุ่นขี้ผึ้งหลวงปู่เหรียญ อุทยานหุ่งขี้ผึ้งสยาม

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอบางแพตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอโพธาราม และอำเภอเมืองนครปฐม (จังหวัดนครปฐม)
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอเมืองนครปฐม อำเภอสามพราน (จังหวัดนครปฐม) และอำเภอบ้านแพ้ว (จังหวัดสมุทรสาคร)
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอบ้านแพ้ว (จังหวัดสมุทรสาคร) และอำเภอดำเนินสะดวก
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอโพธาราม

ประวัติ

อำเภอบางแพ ที่มาของนามอำเภอว่า "บางแพ" ได้ความว่าเมื่อสมัยก่อนท้องที่อำเภอนี้เป็นที่ลุ่มจดชายทะเลเต็มไปด้วยป่าพง ป่ากก มีผู้คนอาศัยน้อย ถึงฤดูน้ำจะมีผู้คนพากันขึ้นไปตัดไม้ทางป่า ผูกเป็นแพล่องลงมาตามลำน้ำไปขายทางชายทะเล การเดินทางจะต้องนำแพไม้มาจอดพักค้างแรมที่บ้านบางแพนี้เมื่อมีผู้คนมาตั้งบ้านเรือนอยู่อาศัยน้อย จึงพากันเรียกที่แห่งนี้ว่า "บางแพ"                          

เมื่อได้ตั้งที่ว่าการอำเภอขึ้นที่บ้านลำพระยา (บ้านลำพญา) ตำบลหัวโพ จึงได้ชื่อว่า "อำเภอลำพระยา" ตามสถานที่ตั้ง อำเภอลำพระยาตั้งขึ้นครั้งแรกในปี พ.ศ. 2457^[1] โดยแบ่งตำบลต่างๆ ของอำเภอโพธาราม และอำเภอดำเนินสะดวก รวม 17 ตำบล จัดเป็นตำบลขึ้นใหม่แล้วยกฐานะเป็นอำเภอในปี พ.ศ. 2460 ได้ย้ายที่ว่าการอำเภอมาอยู่ที่บริเวณวัดหัวโพ ตำบลหัวโพ อาศัยศาลาการเปรียญซึ่งเป็นศาลาดิน เป็นที่ตั้งที่ว่าการอำเภอชั่วคราว และได้เปลี่ยนชื่ออำเภอเป็น "อำเภอหัวโพ"^[2] ครั้นในปี  พ.ศ. 2461 ได้ย้ายที่ว่าการอำเภอจากตำบลหัวโพมาตั้งที่บ้านหมู่ที่ 5 ตำบลบางแพ อยู่ฝั่งตะวันออกของลำคลองบางแพ ณ ที่ดังกล่าว ต่อมาในปี พ.ศ. 2482 ได้เปลี่ยนชื่ออำเภอเป็น "อำเภอบางแพ"^[3]

• วันที่ 8 พฤศจิกายน 2457 แยกพื้นที่บางส่วนของอำเภอโพธาราม และบางส่วนของอำเภอดำเนินสะดวก จัดตั้งขึ้นเป็น อำเภอลำพระยา^[1] กำหนดให้ขึ้นการปกครองกับจังหวัดราชบุรี และกำหนดอักษรเบื้องล่างในดวงคราตำแหน่ง เป็น "อำเภอลำพระยา ร.บ."
• วันที่ 29 เมษายน 2460 เปลี่ยนแปลงชื่ออำเภอลำพระยา จังหวัดราชบุรี เป็น อำเภอหัวโพ^[2]
• วันที่ 14 มิถุนายน 2468 โอนพื้นที่ตำบลอิจาง และตำบลทำนบ ของอำเภอโพธาราม มาขึ้นกับอำเภอหัวโพ^[4]
• วันที่ 27 มีนาคม 2481 ยุบตำบลทำนบ ตำบลบ้านใหม่ รวมเข้ากับท้องที่ตำบลวัดแก้ว ยุบตำบลบางแพใต้ ตำบลท่าราบ ตำบลอีจาง ตำบลบางแพเหนือ ตำบลดอนเซ่ง แล้วรวมจัดตั้งขึ้นเป็นตำบลบางแพ ยุบตำบลดอนสาลี รวมเข้ากับท้องที่ตำบลดอนใหญ่ ยุบตำบลดอนพรม รวมเข้ากับท้องที่ตำบลดอนคา และยุบตำบลโพหักวังกล่ำ ตำบลโพหักหน้าศาล ตำบลโพหักบ้านเกาะ แล้วรวมจัดตั้งขึ้นเป็นตำบลโพหัก^[5]
• วันที่ 17 เมษายน 2482 เปลี่ยนแปลงชื่ออำเภอหัวโพ จังหวัดราชบุรี เป็น อำเภอบางแพ^[3]
• วันที่ 12 พฤศจิกายน 2483 รวมพื้นที่หมู่ 1-8 (ในขณะนั้น) ของตำบลบางแพ กับท้องที่ตำบลเตาอิฐ แล้วรวมจัดตั้งขึ้นเป็นตำบลวังเย็น^[6]
• วันที่ 30 พฤษภาคม 2499 จัดตั้งสุขาภิบาลบางแพ ในท้องที่หมู่ 3,5,7 ของตำบลบางแพ^[7]
• วันที่ 1 มีนาคม 2501 จัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบลโพหัก ในท้องที่ตำบลโพหัก^[8]
• วันที่ 9 พฤศจิกายน 2508 ยุบองค์การบริหารส่วนตำบลโพหัก และจัดตั้งสุขาภิบาลโพหัก ในท้องที่ตำบลโพหัก^[9]
• วันที่ 5 กันยายน 2515 เปลี่ยนแปลงเขตสุขาภิบาลบางแพ^[10] เพื่อความเหมาะสมในการบริหารกิจการและการทะนุบำรุงท้องถิ่น โดยขยายเขตสุขาภิบาลครอบคลุมพื้นที่ตำบลวังเย็นทั้งตำบล และตำบลบางแพทั้งตำบล
• วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะจากสุขาภิบาลบางแพ และสุขาภิบาลโพหัก เป็นเทศบาลตำบลบางแพ และเทศบาลตำบลโพหัก ตามลำดับ^[11] ด้วยผลของกฎหมาย

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอบางแพแบ่งพื้นที่การปกครองออกเป็น 7 ตำบล 65 หมู่บ้าน

1.	บางแพ		(Bang Phae)		11 หมู่บ้าน
2.	วังเย็น		(Wang Yen)		10 หมู่บ้าน
3.	หัวโพ		(Hua Pho)		6 หมู่บ้าน
4.	วัดแก้ว		(Wat Kaeo)		11 หมู่บ้าน
5.	ดอนใหญ่		(Don Yai)		9 หมู่บ้าน
6.	ดอนคา		(Don Kha)		7 หมู่บ้าน
7.	โพหัก		(Pho Hak)		11 หมู่บ้าน

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอบางแพประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 6 แห่ง ได้แก่

• เทศบาลตำบลบางแพ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบางแพและตำบลวังเย็นทั้งตำบล
• เทศบาลตำบลโพหัก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโพหักทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลหัวโพ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหัวโพทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลวัดแก้ว ครอบคลุมพื้นที่ตำบลวัดแก้วทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลดอนใหญ่ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลดอนใหญ่ทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลดอนคา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลดอนคาทั้งตำบล

อ้างอิง

1. "แจ้งความกระทรวงมุรธาธร เรื่อง ตั้งอำเภอลำพระยาในเมืองราชบุรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 31 (0 ง): 1789. November 8, 1914. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2012-06-09. สืบค้นเมื่อ 2021-11-23.
2. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนชื่ออำเภอ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 34 (0 ก): 40–68. April 29, 1917. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-11-07. สืบค้นเมื่อ 2021-11-23.
3. "พระราชกฤษฎีกาเปลี่ยนนามอำเภอ กิ่งอำเภอ และตำบลบางแห่ง พุทธศักราช ๒๔๘๒" (PDF). Royal Gazette. 56 (0 ก): 354–364. April 17, 1939. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2009-02-19. สืบค้นเมื่อ 2021-11-23.
4. "ประกาศกระทรวงศึกษาธิการ เรื่อง การใช้พระราชบัญญัติประถมศึกษา พ.ศ. ๒๔๖๔ ในตำบลอิจาง และตำบลทำนบ ท้องที่อำเภอโพธาราม จังหวัดราชบุรี ซึ่งโอนไปขึ้นท้องที่อำเภอหัวโพ จังหวัดเดียวกัน" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 42 (0 ก): 60–61. June 14, 1925.
5. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตตำบลในจังหวัดราชบุรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 55 (0 ง): 4308–4312. March 27, 1938.
6. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตตำบลในจังหวัดราชบุรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 57 (0 ง): 2770–2772. November 12, 1940.
7. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลบางแพ อำเภอบางแพ จังหวัดราชบุรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 73 (45 ง): (ฉบับพิเศษ) 63-64. May 30, 1956.
8. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การจัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบล [จำนวน ๕๙ แห่ง]" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 75 (18 ง): (ฉบับพิเศษ) 2-6. March 1, 1958.
9. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลโพหัก อำเภอบางแพ จังหวัดราชบุรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 82 (96 ง): 2735–2736. September 17, 1965.
10. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตสุขาภิบาลบางแพ อำเภอบางแพ จังหวัดราชบุรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 89 (133 ง): 2203–2204. September 5, 1972.
11. "พระราชบัญญัติเปลี่ยนแปลงฐานะของสุขาภิบาลเป็นเทศบาล พ.ศ. ๒๕๔๒" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 116 (9 ก): 1–4. February 24, 1999. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2008-04-09. สืบค้นเมื่อ 2021-11-23.