หวอ เงวียน ซ้าป หรือที่คนไทยรู้จักกันในชื่อ โวเหงียนเกี๊ยบ (เวียดนาม: Võ Nguyên Giáp; 25 สิงหาคม พ.ศ. 2454[2] - 4 ตุลาคม พ.ศ. 2556) เป็นนายทหารสังกัดกองทัพประชาชนเวียดนามและนักการเมือง เขาเป็นผู้บัญชาการหลักสงครามใหญ่ 2 ครั้ง คือ สงครามอินโดจีนครั้งที่หนึ่ง (พ.ศ. 2489-2497) และสงครามเวียดนาม (อีกนัยหนึ่งคือสงครามอินโดจีนครั้งที่ 2, พ.ศ. 2503-2518) และมีส่วนร่วมในยุทธการครั้งสำคัญในประวัติศาสตร์อันได้แก่ยุทธการที่หลั่งเซิน (พ.ศ. 2493) ยุทธการที่ฮหว่าบิ่ญ (พ.ศ. 2494-2495) ยุทธการที่เดียนเบียนฟู (1954) การรุกวันตรุษญวน (พ.ศ. 2511) การรุกวันอีสเตอร์ (ในเวียดนามเรียกชื่อว่า "การรุกเหงียนเว้", พ.ศ. 2515) การทัพโฮจิมินห์ (พ.ศ. 2518) และ สงครามจีน-เวียดนาม (พ.ศ. 2522) นอกจากนี้ย้าบยังเป็นนักหนังสือพิมพ์ รัฐมนตรีมหาดไทยในรัฐบาลเวียดมินห์ของโฮจิมินห์ ผู้บัญชาการทหารของเวียดมินห์ ผู้บัญชาการกองทัพประชาชนเวียดนาม รัฐมนตรีกลาโหม และรับตำแหน่งในคณะกรมการเมือง (โปลิตบูโร) ของพรรคแรงงานเวียดนาม (พรรคลาวด่ง) อีกด้วย
ซ้าปเป็นผู้บัญชาการทหารที่โดดเด่นที่สุดที่อยู่เคียงข้างประธานาธิบดีโฮจิมินห์ในช่วงสงคราม และรับผิดชอบในการนำปฏิบัติการต่างๆ ที่สำคัญมาโดยตลอดจนกระทั่งสงครามยุติ นอกจากนี้ซ้าปยังเป็นที่จดจำว่ามีชีวิตอยู่ยืนยาวยิ่งกว่าประธานาธิบดีสหรัฐอเมริกาซึ่งเป็นคู่สงครามทุกคน และเป็นนายทหารระดับสูงที่โดดเด่นที่สุดในช่วงสงครามเวียดนามซึ่งได้รับการยอมรับจากทั้งสองฝ่าย
ประวัติ
ซ้าบเกิดที่จังหวัดกว๋างบิ่ญทางเหนือของเว้ เขาเคยถูกฝรั่งเศสจับกุมใน พ.ศ. 2473 เพราะเป็นแกนนำในการประท้วงของนักศึกษา ซ้าปจบการศึกษาทางด้านกฎหมายจากมหาวิทยาลัยฮานอยเมื่อ พ.ศ. 2480 และได้เข้าร่วมกับพรรคคอมมิวนิสต์ของโฮจิมินห์ หลังจากที่เขาหนีการจับกุมของตำรวจไปยังภาคใต้ของจีนเมื่อ พ.ศ. 2482 ส่วนบุตรและภรรยาของเขาถูกจับขังจนเสียชีวิตในคุก
ใน พ.ศ. 2484 ซ้าบกลับมายังเวียดนามในฐานะที่ปรึกษาของโฮจิมินห์และเป็นผู้ร้วมก่อตั้งเวียดมินห์ เพื่อต่อต้านการปกครองของฝรั่งเศส เมื่อประกาศจัดตั้งสาธารณรัฐประชาธิปไตยเวียดนามเมื่อเดือนกันยายน พ.ศ. 2488 ซ้าบได้เป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทยและผู้บัญชาการทหารสูงสุด และเป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหมเมื่อ พ.ศ. 2491 และเป็นผู้บัญชาการฝ่ายทหารในยุทธการที่เดียนเบียนฟูเมื่อ พ.ศ. 2497 จนได้รับชัยชนะ
หลังจากการแบ่งแยกเวียดนามและจัดตั้งรัฐบาลเวียดนามเหนือ ซ้าบยังเป็นผู้นำกองทัพอย่างต่อเนื่องในการสู้รบกับเวียดนามใต้จนรวมชาติสำเร็จใน พ.ศ. 2518 ซ้าบลาออกจากตำแหน่งผู้บัญชาการทหารสูงสุดใน พ.ศ. 2519 และถูกปลดจากรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหมใน พ.ศ. 2523 และลาออกจากคณะกรรมการเมืองใน พ.ศ. 2525 ซึ่งสันนิษฐานว่ามาจากการที่เขามีจุดยืนคัดค้านการรุกรานกัมพูชา หลังจากนั้น เขาได้กลายเป็นผู้มีบทบาทสำคัญในการประสานทางการทูตกับจีนและสหรัฐอเมริกา
หวอ เงวียน ซ้าป เสียชีวิตในวันที่ 4 ตุลาคม พ.ศ. 2556 สิริอายุได้ 102 ปี ศพถูกนำกลับไปฝังที่จังหวัดกว๋างบิ่ญ บ้านเกิด หวอ เงวียน ซ้าป ได้ชื่อว่าเป็นวีรบุรุษอีกคนหนึ่งของเวียดนาม โดยเป็นที่เคารพนับถือของชาวเวียดนามเป็นอันดับสองรองจากโฮจิมินห์ [3]
อ้างอิง
- ไมเคิล ลีเฟอร์. พจนานุกรมการเมืองสมัยใหม่ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้. กทม. สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. 2548.
แหล่งข้อมูลอื่น
|
|---|
| นานาชาติ | |
|---|
| ประจำชาติ | |
|---|
| วิชาการ | |
|---|
| ศิลปิน | |
|---|
| ประชาชน | |
|---|
| อื่น ๆ | |
|---|
