วินาที (อังกฤษ : Second ) เป็นหน่วยฐาน ของเวลา ในระบบหน่วยวัดระหว่างประเทศ (เอสไอ)[ 1] และยังเป็นหน่วยเวลาในระบบการวัด อื่น เท่ากับ 1 ส่วน 60 ของนาที ระหว่าง ค.ศ. 1000 เมื่ออัลบิรูนี (al-Bīrūnī) ใช้วินาที ถึง ค.ศ. 1960 วินาทีนิยามว่าเป็น 1/86,400 ของวันสุริยคติเฉลี่ย (mean solar day) ซึ่งยังเป็นนิยามที่ใช้ในบริบททางดาราศาสตร์และกฎหมายอยู่บ้าง[ 2] ระหว่าง ค.ศ. 1960 ถึง 1967 วินาทีนิยามในแง่คาบการโคจรของโลกรอบดวงอาทิตย์ใน ค.ศ. 1900[ 3] แต่ปัจจุบันนิยามอย่างแม่นยำขึ้นในแง่อะตอม วินาทีอาจวัดโดยใช้นาฬิกา กล ไฟฟ้าหรืออะตอม
การสังเกตทางดาราศาสตร์ในห้วงคริสต์ศตวรรษที่ 19 และ 20 เปิดเผยว่าวันวันสุริยคติเฉลี่ยค่อย ๆ ยาวขึ้นแต่วัดได้ และความยาวของปีสุริยคติก็ไม่สามารถพยากรณ์ได้ทั้งหมดเช่นกัน ฉะนั้นการเคลื่อนที่ดวงอาทิตย์–โลกจึงไม่ถูกพิจารณาว่าเป็นพื้นฐานนิยามที่เหมาะสมต่อไป เมื่อมีการคิดค้นนาฬิกาอะตอม การนิยามวินาทีโดยยึดคุณสมบัติหลักมูลแห่งธรรมชาติจึงเป็นไปได้ นับแต่ ค.ศ. 1967 นิยามวินาทีเป็น
ช่วงเวลา 9192 631 770 คาบของการแผ่รังสีซึ่งสัมพันธ์กับการเปลี่ยนสถานะระหว่างสองระดับไฮเปอร์ไฟน์ (hyperfine level) ของสถานะพื้น ของอะตอมซีเซียม-133 (the duration of 9192 631 770 periods of the radiation corresponding to the transition between the two hyperfine levels of the ground state of the caesium 133 atom)[ 1]
ใน ค.ศ. 1997 คณะกรรมการชั่งตวงวัดระหว่างประเทศ ยืนยันว่านิยามข้างต้น "หมายถึงอะตอมซีเซียมในสถานะพักที่อุณหภูมิ 0 เคลวิน "[ 1]
วินาทียังเป็นหน่วยฐานของเวลาในระบบหน่วยวัดเซนติเมตร-กรัม-วินาที, เมตร-กิโลกรัม-วินาที, เมตร-ตัน-วินาที และฟุต-ปอนด์-วินาที
ดูเพิ่ม
อ้างอิง
แนวคิดหลัก
การวัด และมาตรฐาน