วัดอุโปสถาราม เป็นวัดราษฎร์สังกัดคณะสงฆ์ฝ่ายมหานิกาย ตั้งอยู่ริมฝั่งแม่น้ำสะแกกรัง ในตำบลสะแกกรัง อำเภอเมืองอุทัยธานี จังหวัดอุทัยธานี
วัดอุโปสถารามตั้งวัดเมื่อ พ.ศ. 2324 ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมาเมื่อ พ.ศ. 2425 เดิมชื่อ วัดโบสถ์มโนรมย์ ชาวบ้านเรียกว่า วัดโบสถ์[1] วัดได้รับการประกาศในราชกิจจานุเบกษา เป็นการขึ้นทะเบียนตามพระราชบัญญัติโบราณสถาน โบราณวัตถุ ศิลปวัตถุ และพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พ.ศ. 2508 เมื่อวันที่ 28 ตุลาคม พ.ศ. 2536 เล่ม 110
อาคารเสนาสนะที่สำคัญ ได้แก่ อุโบสถซึ่งภายในมีภาพจิตรกรรมฝาผนังเขียนในสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น เป็นภาพพุทธประวัติ ส่วนในวิหารเขียนเป็นภาพพระพุทธเจ้าเสด็จโปรดเทพยดาบนสวรรค์และภาพปลงสังขาร ด้านบนฝาผนังเป็นพระสงฆ์สาวกชุมนุมสลับกับพัดยศเหมือนจะไหว้พระประธานในวิหาร นอกวิหารมีภาพถวายพระเพลิงศพพระสัมมาสัมพุทธเจ้าและภาพชีวิตชาวบ้านที่เกี่ยวกับพุทธศาสนา ภายในวิหารประดิษฐานพระประธานปางห้ามญาติ ซึ่งมีฉัตรห้าชั้นประดับอยู่เหนือเศียร ด้านซ้ายและขวาของพระประธานประดิษฐานพระพุทธรูปยืนทำด้วยไม้แก่นจันทน์สององค์ ภายในอุโบสถประดิษฐานพระประธานปางมารวิชัยจำนวนห้าองค์ซึ่งอยู่บนฐานชุกชีเดียวกัน
มณฑปแปดเหลี่ยม สร้างขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2442 โดยหลวงพิทักษ์ภาษา (บุญเรือง พิทักษ์อรรณนพ) สร้างถวายแด่พระสุนทรมุนี (จัน) หรือพระครูอุไททิศธรรม ซึ่งเคยเป็นเจ้าอาวาสวัด มณฑปเป็นอาคารแปดเหลี่ยม สองชั้น มีบันไดวนอยู่ด้านนอกอาคาร ซุ้มหน้าต่างเป็นวงโค้งแบบอาคารในยุคอาณานิคม ลายปูนปั้นบนผนังด้านนอกที่เป็นภาพพระพุทธรูปปางถวายเนตรท่ามกลางหงส์และนกกระสา[2]
อ้างอิง
