ฐ (ฐาน หรือ สัณฐาน) เป็นพยัญชนะตัวที่ 16 ในบรรดาพยัญชนะ 44 ตัวของอักษรไทย ในลำดับถัดจาก ฏ (ปฏัก) และก่อนหน้า ฑ (มนโฑ) ออกเสียงอย่าง ถ (ถุง) จัดอยู่ในกลุ่มอักษรสูงในระบบไตรยางศ์ มีชื่อเรียกกำกับว่า “ฐ ฐาน” (บางคนก็เรียกว่า ฐ สัณฐาน) อักษร ฐ มีเครื่องหมายอยู่ข้างใต้ เรียกว่า เชิง แต่นิยมตัดเชิงออกเป็น 
เมื่อเขียนคำที่มีสระอุ หรือสระอู (ฐุ ฐู, ฐฺ)
อักษร "ฐ" ตรงกับตัวเทวนาครี "ठ" ภาษาฮินดีแทนด้วยเสียงเสียงกักปลายลิ้นม้วนไม่ก้องพ่นลม [ʈʰ] แต่ในภาษาไทยกลางและภาษาไทยใต้ พยัญชนะต้นให้เสียง [tʰ] และพยัญชนะตัวสะกดให้เสียง [t̚]
ในคอมพิวเตอร์
![]()
ฐ และ ญ แบบมีเชิงและไม่มีเชิง
ฐ รูปปกติ มีรหัสตาม TIS-620 ที่ 0xB0 และมีรหัสยูนิโค้ดที่ U+0E10
รูปที่ไม่มีเชิง มีการใช้เพื่อเขียนภาษาบาลีและสันสกฤต ไมโครซอฟท์เคยกำหนดให้ที่รหัส 0x80 ของ Windows-874[1] โดยต่อยอดมาจากส่วนขยายของ TIS-620 ในเครื่องแมคอินทอช[2] และบนยูนิโคด U+F700 ซึ่งอยู่ในช่วงพื้นที่ใช้งานส่วนตัว[3] อย่างไรก็ตามยูนิโคดไม่ได้กำหนดให้เป็นอักขระมาตรฐานที่ตำแหน่งนี้ อักษรรูปแบบนี้จึงใช้สำหรับการแสดงผลตามตรรกะเท่านั้น (เมื่อเติมสระอุ สระอู หรือพินทุ เช่นเดียวกับกรณี 
ที่ไม่มีเชิง) ผู้ใช้ระบบปฏิบัติการวินโดวส์เอกซ์พีลงมา สามารถป้อนรูปที่ไม่มีเชิงตัวเดียวได้โดยกดปุ่ม Alt ค้างไว้ ตามด้วยแป้นตัวเลข 128 (พิมพ์ตัวเลขที่ number pad ด้านขวามือของคีย์บอร์ด) ส่วนระบบปฏิบัติการรุ่นใหม่กว่าจะกลายเป็นเครื่องหมายยูโร €
อ้างอิง
