คณะรัฐมนตรี (อังกฤษ: council of ministers หรือ cabinet) เป็นองค์กรฝ่ายบริหารระดับสูง โดยปกติจะมีผู้นำระดับสูงดำรงตำแหน่งในคณะรัฐมนตรี สมาชิกในคณะรัฐมนตรีจะถูกเรียกขานว่า รัฐมนตรี (อังกฤษ: ministers, secretary)[1] โครงสร้างของคณะรัฐมนตรีในแต่ละประเทศมีความแตกต่างกัน บางประเทศ คณะรัฐมนตรีมีอำนาจเต็มในการบริหารประเทศ แต่บางประเทศคณะรัฐมนตรีมีบทบาทเป็นเพียงที่ปรึกษาของหัวหน้ารัฐบาลหรือประมุขของประเทศเท่านั้น คณะรัฐมนตรีโดยทั่วไป มีหน้าที่ในการบริหารประเทศตามที่ได้แถลงนโยบายไว้ต่อรัฐสภา ปฏิบัติหน้าที่ตามรัฐธรรมนูญและกฎหมายอย่างเคร่งครัด
หัวหน้าคณะรัฐมนตรี สามารถเป็นนายกรัฐมนตรีหรือประธานาธิบดีก็ได้ ขึ้นอยู่กับโครงสร้าง ระบอบการปกครอง และ รัฐธรรมนูญของประเทศนั้นๆ บัญญัติไว้[2]
ที่มาของสมาชิก
ในแต่ละประเทศ จะมีที่มาของสมาชิกคณะรัฐมนตรีแตกต่างกัน อย่างเช่น ในประเทศไทยตามรัฐธรรมนูญปี พ.ศ. 2560 มาตรา 158 นายกรัฐมนตรีมีอำนาจเต็มในการคัดสรรบุคคลที่สมควรได้รับการดำรงตำแหน่งของคณะรัฐมนตรีด้วยตัวเอง มิจำเป็นที่จะต้องได้รับการยินยอมจากฝ่ายนิติบัญญัติ[3] แต่ในประเทศสหรัฐอเมริกา บุคคลที่จะดำรงตำแหน่งระดับรัฐมนตรีหรือเทียบเท่า ในคณะรัฐมนตรี จะต้องได้รับการยินยอมโดยวุฒิสภาก่อน [4] ขึ้นอยู่กับบทบัญญัติในรัฐธรรมนูญและกฎหมายที่เกี่ยวข้องในแต่ล่ะประเทศ
สมาชิกคณะรัฐมนตรีบางคน อาจจะไม่ได้ถูกเรียกว่า "รัฐมนตรี" เสมอไป หรือ บางตำแหน่งของข้าราชการประจำ อาจจะเป็นสมาชิกคณะรัฐมนตรีโดยตำแหน่ง ยกตัวอย่างเช่น อัยการสูงสุดในสหรัฐ มิได้ดำรงตำแหน่งที่ถูกเรียกว่า "รัฐมนตรี" แต่ก็ถือว่าเป็นสมาชิกคณะรัฐมนตรีเช่นกัน เป็นต้น [5]
ระดับสมาชิกคณะรัฐมนตรี
บางประเทศ ตำแหน่งสมาชิกคณะรัฐมนตรีมีระดับราชการไม่เหมือนกัน ยกตัวอย่างเช่น:
- ในประเทศไทย จะประกอบไปด้วยรัฐมนตรีว่าการกระทรวงฯ ซึ่งมีตำแหน่งสูงกว่า รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวง และในอดีตก็มีตำแหน่งรัฐมนตรีสั่งราชการ และรัฐมนตรีสั่งราชการแทน (รักษาการ) ด้วย[6]
- ในสหราชอาณาจักรอังกฤษ รัฐมนตรีวงในจะถูกเรียกว่า Secretary ส่วนรัฐมนตรีวงนอกจะถูกเรียกว่า Minister (เทียบเท่ารัฐมนตรีช่วยฯ ในประเทศไทย) เวลาประชุมคณะรัฐมนตรี บางทีจะจำกัดเฉพาะรัฐมนตรีวงในเท่านั้น[7]
อ้างอิง
- ↑ https://www.britannica.com/topic/cabinet-government
- ↑ https://www.britannica.com/story/whats-the-difference-between-a-president-and-a-prime-minister
- ↑ "สำเนาที่เก็บถาวร" (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2017-04-07. สืบค้นเมื่อ 2019-08-03.
- ↑ https://www.thoughtco.com/presidentially-appointed-jobs-requiring-senate-approval-3322227
- ↑ https://www.whitehouse.gov/the-trump-administration/the-cabinet/
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา,เล่ม 75 ตอน 6, ประกาศสำนักคณะรัฐมนตรี เรื่อง แต่งตั้งรัฐมนตรีสั่งการ, 21 มกราคม 2501, https://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2501/D/006/89.PDF
- ↑ https://www.parliament.uk/mps-lords-and-offices/government-and-opposition1/her-majestys-government/
ดูเพิ่ม
