การสลายของเม็ดเลือดแดง(Hemolysis) ชื่ออื่น ฮีโมไลซิส, เฮโมไลซิส (Haemolysis), เฮมาโตไลซิส (hematolysis), เอริโธรไลซิส ( erythrolysis) หรือ เอริโธรไซโตไลซิส (erythrocytolysis) สาขาวิชา พยาธิวิทยา
การสลายของเม็ดเลือดแดง [ 1] ฮีโมไลซิส หรือ เฮโมไลซิส (อังกฤษ : Hemolysis หรือ haemolysis ; ),[ 2] ไลซิส ; lysis) ของเซลล์เม็ดเลือดแดง (เอริโธรไซต์; erythrocyte) และปล่อยสารข้างใน (ไซโตพลาสซึม ) ออกมายังสิ่งแวดล้อมโดยรอบ (เช่น พลาสมา ) การสลายของเม็ดเลือดแดงอาจเกิดขึ้นได้ทั้งในร่างกาย (in vivo) และในภาวะสังเคราะห์ (in vitro)
หนึ่งในสาเหตุของเฮโมไลซิสคือการออกฤทธิ์ของฮีโมไลซิน (hemolysin) สารพิษซึ่งปล่อยออกมาโดยฟังไจ หรือแบคทีเรียก่อโรค บางชนิด หรืออาจเกิดจากการออกกำลังกายอย่างหนักเกินไป[ 3] Hemolysins damage the red blood cell's cytoplasmic membrane , causing lysis and eventually cell death.[ 4]
เฮโมไลซิสในร่างกายอาจเกิดจากโรคอื่น ๆ หลายประการ เช่นแบคทีเรียแกรมบวก หลายชนิด (เช่น Streptococcus Enterococcus Staphylococcus Plasmodium โลหิตจางจากการสลายของเม็ดเลือดแดง อันเกิดจากยา; drug-induced hemolytic anemia ),[ 5] โรคซิกเคิลเซลล์ ; sickle-cell disease หรือโรคจี-6-พีดีบกพร่อง ; G6PD deficiency) หรือเลือดที่มีความเข้มข้นต่ำ (ไฮโปโทนิก ; hypotonic ต่อเซลล์)[ 6]
เฮโมไลซิสอาจนำไปสู่ภาวะฮีโมโกลบินในเลือด (hemoglobinemia) จากฮีโมโกลบิน จำนวนมากถูกปล่อยออกมาในพลาสมา ของเลือด ซึ่งมีส่วนสำคัญต่อการ pathogenesis ของ sepsis [ 7] ระบบภูมิคุ้มกันแบบก่อเอง (innate immune system)[ 7]
Streptococcus สปีชี่ส์หลายปีชี่ส์ของจีนัส Streptococcus ร่างกาย
สปีชี่ส์อัลฟา-เฮโมไลติก (Alpha-hemolytic species) เช่น S. pneumoniae Streptococcus mitis S. mutans S. salivarius
สปีชี่ส์เบต้า-เฮโมไลติก (Beta-hemolytic species) เช่น S. pyogenes S. agalactiae
สปีชี่ส์แกมมา-เฮโมไลติก (Gamma-hemolytic) หรือ ไม่ก่อเฮโมไลติก (non-hemolytic) คือสปีชี่ส์ที่ไม่ก่อให้เกิดเฮโมไลซิสและยากมากที่จะก่อโรค
Enterococcus จีนัส Enterococcus E. faecilis (S. faecalis ), E. faecium (S. faecium ), E. durans (S. durans ) และE. avium (S. avium ).
Staphylococcus Staphylococcus เป็นคอคคัส (cocci) ประเภทแกรมบวกอีกชนิดหนึ่ง โดยที่พบบ่อยที่สุดคือ S. aureus blood agar [ 8]
ในกระบวนการกินอาหารของปรสิตกลุ่ม Plasmodium มาลาเรีย ซึ่งบางครั้งก็เรียกว่า "เฮโมไลซิสจากปรสิต" ("parasitic hemolysis") ในงานเขียนทางการแพทย์
ดูที่ HELLP syndrome , Pre-eclampsia และ Eclampsia
โรคเม็ดเลือดแตกในเด็กแรกเกิด (Hemolytic disease of the newborn) เป็นโรคภูมิคุ้มกัน (autoimmune disease) ที่เกิดจากแอนติบอดีของมารดาข้ามจากรกไปยังทารกในครรภ์ กรณีพบบ่อยเมื่อมารดาเคยได้รับแอนติเจนเลือดที่มีทารกแต่ไม่พบในเธอ ซึ่งอาจมาจากการถ่ายเลือดหรือการตั้งครรภ์มาก่อนหน้า[ 9]
ในกรณีที่เสียเม็ดเลือดแดงจำนวนมากจากการเฮโมไลติดจนเป็นอันตรายร้ายแรง อาจนำไปสู่โรคโลหิตจางจากการสลายของเม็ดเลือดแดง (Hemolytic anemia)
วิกฤตเฮโมไลติก (Hemolytic crisis) หรือวิกฤตไฮเปอร์เฮโมไลติก (hyperhemolytic crisis) คือภาวะที่อัตราการทำลายเซลล์เม็ดเลือดแดงสูงขึ้นอย่างรวดเร็ว อันนำไปสู่โลหิตจาง (anemia), ดีซ่าน (juandice) และ reticulocytosis [ 10] sickle-cell disease and G6PD deficiency .
การที่ร่างกายย่อย Paxillus Involutus จากการทานอาจก่อให้เกิดเฮโมไลซิสได้
↑ ศัพท์บัญญัติสำนักงานราชบัณฑิตยสภา; ศัพท์วิทยาศาสตร์ (พิมพ์ครั้งที่ ๕ พ.ศ. ๒๕๔๖) เข้าถึงได้จาก http://www.royin.go.th/coined_word/index.php เก็บถาวร 2020-05-05 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน วันที่ 19 พ.ค. 2563
↑ Wells, John C. (2008). Longman Pronunciation Dictionary ISBN 978-1-4058-8118-0 ↑ Witek, K; Ścisłowska, J; Turowski, D; Lerczak, K; Lewandowska-Pachecka, S; Pokrywka, A (March 2017). "Total bilirubin in athletes, determination of reference range" . Biology of Sport . 34 (1): 45–48. doi :10.5114/biolsport.2017.63732 . ISSN 0860-021X . PMC 5377560 PMID 28416897 . ↑ Madigan, Michael T. (2010). Brock Biology of Microorganisms 13th Edition . p. 804. ISBN 978-0-321-64963-8 ↑ Barcellini, Wilma (2015). "Immune Hemolysis: Diagnosis and Treatment Recommendations". Seminars in Hematology . 52 (4): 304–312. doi :10.1053/j.seminhematol.2015.05.001 . ISSN 1532-8686 . PMID 26404442 . ↑ Beris, Photis; Picard, Véronique (2015). "Non-immune Hemolysis: Diagnostic Considerations". Seminars in Hematology . 52 (4): 287–303. doi :10.1053/j.seminhematol.2015.07.005 . ISSN 1532-8686 . PMID 26404441 . ↑ 7.0 7.1 Effenberger-Neidnicht, Katharina; Hartmann, Matthias (2018). "Mechanisms of Hemolysis During Sepsis". Inflammation . 41 (5): 1569–1581. doi :10.1007/s10753-018-0810-y . ISSN 1573-2576 . PMID 29956069 . ↑ MicrobeLibrary.org , American Society for Microbiology เก็บถาวร ธันวาคม 1, 2008 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน ↑ "Erythrocyte Alloimmunization and Pregnancy: Overview, Background, Pathophysiology" . 2019-02-02.↑ "Innvista" . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม เมื่อ 2010-06-24. สืบค้นเมื่อ 2010-07-04 .
