กอนดอร์ (อังกฤษ: Gondor) คือชื่ออาณาจักรมนุษย์แห่งหนึ่งบนทวีปมิดเดิลเอิร์ธ ในจินตนิยายของ เจ. อาร์. อาร์. โทลคีน ปรากฏในนวนิยายแฟนตาซีเรื่อง เดอะลอร์ดออฟเดอะริงส์ ก่อตั้งโดย อิซิลดูร์ และ อนาริออน โอรสของ เอเลนดิล เมื่อปีที่ 3320 ของยุคที่สอง[1] หลังจากการล่มสลายของอาณาจักรนูเมนอร์ มีอาณาจักรอาร์นอร์ ทางเหนือ (ซึ่งก่อตั้งโดยเอเลนดิลเอง) เป็นอาณาจักรคู่กัน
ชื่อ กอนดอร์ เป็นคำภาษาซินดาริน มาจากคำว่า กอนดฺ (gond) หมายถึง ก้อนหิน และ (น)ดอร์ ((n)dor) หมายถึง แผ่นดิน[2] ชื่อรวมจึงหมายถึง ดินแดนแห่งศิลา เข้าใจว่าเป็นเพราะภูมิประเทศส่วนใหญ่ของอาณาจักรที่ตั้งอยู่บนเทือกเขาเอเร็ดนิมไรส์ (Ered Nimrais) และเทือกเขาอื่นๆ ที่ต่อเนื่องกันนั่นเอง ส่วนในภาษาเควนยาจะเรียกว่า ออนโดโนเร (Ondonórë)
ทั้งอาณาจักรกอนดอร์และอาร์นอร์ บางครั้งเรียกรวมกันว่าเป็น "อาณาจักรแห่งชาวดูเนไดน์ผู้ลี้ภัย"
แว่นแคว้นต่างๆ ในกอนดอร์
กอนดอร์ประกอบด้วยแว่นแคว้นต่างๆ ดังต่อไปนี้
ดินแดนตลอดแหลมอันดรัสต์ไม่ค่อยมีประชากรอาศัยอยู่ ส่วนแคว้นศักดินาต่างๆ ปกครองโดยบรรดาเจ้านายและขุนนางชั้นสูง ในยุคที่สี่ เจ้านายชั้นสูงสุดในกอนดอร์มีสององค์คือ เจ้าชายแห่งอิธิลิเอน และ เจ้าชายแห่งโดลอัมรอธ
นอกจากนี้ยังมีดินแดนอื่นๆ ที่เคยอยู่ใต้อาณัติของกอนดอร์ คือ
- ฮารอนดอร์ หรือกอนดอร์ใต้ รัฐกันชนระหว่างกอนดอร์กับฮารัด
- คาเลนาร์ดอน แคว้นที่กอนดอร์มอบให้ เอโอเธด ไปเมื่อปีที่ 2510 ของยุคที่สาม ต่อมากลายเป็นอาณาจักรโรฮัน
- เอเน็ดไวธ์ แคว้นนี้ไม่เคยมีประชาชนจากกอนดอร์ไปตั้งถิ่นฐานจริงจัง ต่อมาก็ถูกทิ้งร้าง ยกเว้นแต่เพียงเมืองธาร์บัด ซึ่งตั้งอยู่ที่ชายอาณาเขตระหว่างกอนดอร์กับอาร์นอร์
- แผ่นดินตะวันออก ระหว่างป่าใหญ่กรีนวู้ด กับทะเลสาบรูห์น
- อุมบาร์ เป็นดินแดนในอาณัติของกอนดอร์ตั้งแต่ยุคของกษัตริย์เออาร์นิลที่ 1 จนถึงยุคกบฏราชวงศ์
- โรห์วานิออน ดินแดนนี้ไม่เคยตกเป็นของกอนดอร์ แต่ได้รับอิทธิพลจากกอนดอร์อยู่มากในบางช่วงระหว่างยุคที่สาม
เมืองและสถานที่สำคัญในกอนดอร์
เมืองสำคัญในกอนดอร์ประกอบด้วย
นอกจากนี้ยังมีสถานที่น่าสนใจอื่นๆ อีก คือ
อ้างอิง