MetroMini (Aksara Sunda Baku: ᮙᮨᮒᮢᮧᮙᮤᮔᮤ) nyaéta salasahiji jinis beus di Jakarta [1] anu kawentar ku warna khas béuréum-oranye jeung biru sarta garis bodas ditengahna. Landihan beus ieu ogé jadi ngaran parusahaan, PT Metromini, kalawan badan nu nyadiakeun jasa angkutan kandaraan umum anu ngoperasikeunna, jeung kakhususan Jakarta, Indonésia.
Ngabogaan kapasitas antara 20-30 tempat diuk. MetroMini ngalayanan 60 trayék-trayék jéro kota Jakarta anu tiap rutena ditandaan jeung aya nomor husus, misalna MetroMini B92, S69, jsb. Awalan S, T, B, U, P di hareupeun nomor nandakeun wilayah layanan opérasi: Jakarta Selatan, Timur, Barat, Utara, atawa Pusat.
Dina taun 2017, Paméréntah Propinsi DKI Jakarta rék ngaluncurkeun Scania Citywide Low Entry pikeun ngagantikeun beus anu teu layak jalan.
Sajarah
Metromini diwanohkeun dina taun 1962 ku Gubérnur Soemarno di Jakarta ku instruksi Presidén Sukarno.[2] Tujuan mimiti dioperasikeunna beus nyaéta pikeun kabutuhan transportasi pamilon pésta olahraga nagara nagara berkembang atawa Games of the New Emerging Forces (GANEFO).[2] di Jakarta, moda transportasi massal anyaran pindah ti karéta listrik (trém) anu dioperasikeun ku Parusahaan Pangangkutan Djakarta (PPD) anu dieureunkeun taun 1960, jeung beus kahiji anu dioperasikeun PPD nyaéta beus Leyland bantuan Australia dina 1956.[1] Salain beus PPD, Jakarta teu ngabogaan transportasi umum résmi, nu mana oplet nyaéta kandaraan angkutan massal salian beus PPD.[3]
Dina mimiti operasionalna can aya manajémen anu dibentuk pikeun ngaola beus-beus éta, jeung MetroMini dikenal ogé sebutan "bus merah" atawa basa sundana "beus beureum".[2] Sanggeus pesta olahraga usai beus-beus beureum ieu tetep beropérasi jeung ku Gubernur Henk Ngantung dina taun 1964, dititipkeun ku parusahaan swasta saperti Arion ngan teu mampu dikalola sacara benér.[2][3] Dina taun 1976 PT Metromini didirikeun jeung jeung Kopérasi Angkutan Jakarta (Kopaja) pikeun naungkeun 152 urang anu ngaoperasikeun 313 beus léutik atas instruksi Gubernur Ali Sadikin.[3][1]
Menurut Mal Siantar Nainggolan, salasahiji komisaris parusahaan PT Metromini dina taun 1976, bentuk beus mimiti dina taun 1962 nyaéta saperti roti tawar jeung gembung dibagian moncong hareupna.[3] Jinis beus ieu (1962) nyaéta Beus Robur jieunan Jerman Wétan jeung ngisi trayék trayék euweuhan anu taya beus disababkeun dihentikeuna trém.[1] Sanggeusna PT Metromini jeung Kopaja diresmikeun dina taun 1978 ku Gubernur Tjokropranolo kalawan pangelola beus leutik, armadana diminta diremajakeun.[1] Mimitian beus robur diganti jeung beus-beus Mitsubishi jieunan Jepang, dina taun 1990 MetroMini nguasai 60 trayék di Jakarta jeung 3.000 armada beus.[1]
Dina taun 2016, disebabkeun ngabogaan pamasalahan internal parusahaan anu mimitian dina taun 1993 anu kana imbas langsung dina burukna palayanan opérasional MetroMini, ti 60 trayék ngan saparuh anu masih aktip jeung jumlah armada nyusut jadi 1.000 beus ti saméméhna tilu rébu armada.[1] Nurunna armada sabab sajumlah 1.600 beus geus disita ku Pemprov DKI.[4]
Harga
Tarif MetroMini pikeun panumpang diatur ku organda DKI anu ogé ngatur tarif keur Taksi jeung Mikrolét.[5] Organda ngalakukeun ngabedakeun antara tarif panumpang umum jeung budak sakola. Tarif ieu eureun/naik (leuwih sering naik) jeung ngahitungkeun biaya BBM, biaya opérasional kandaraan, opérasional kantor, jeung upah minimum propinsi.[5] Dina taun 1982 dicatat tarif Metromini nyaéta Rp. 100,- (saratus rupiah) per trayék[6] samentara budak sakola dikenakeun Rp. 25,- (dua puluh lima rupiah atawa "jigo" atawa "selawe" disababkeun dibayar ngagunakeun koin 25 rupiah).[7] Dina April 1996 dicatat tarif naik deui ti Rp. 300,- jadi Rp. 400,- pikeun umum, samentara budak sakola Rp. 100,- harga budak sakola ieu ditahankeun ti tahun 1990 teu dinaikkeun.[8][9]
Dina taun 2014 tarifna jadi Rp. 4.000 keur umum jeung Rp. 2.000 keur budak sakola.[10] Dina taun 2016 tarif turun jadi Rp. 3.800,- saterusna Rp. 3,500,- pikeun umum [5], sanajan kanyataanana di jalan-jalan loba supir anu horéam pikeun ngurangan tarif.[11]
Budaya populér
Metromini muncul dina sabaraha film, salasahijina nyaéta Kukejar Cintaku Dalam Metromini anu mangrupa film FTV ditayangkeun di SCTV.[12] Panyatur warta Kania Sutisnawinata dina siaran anu anjeunna dibawa program warta Headline NewsMetroTV kalawan wani ngagunakeun studio MetroTv jadi MetroMini studio. Warga Jakarta ogé nyaho MetroMini ti stiker anu dipasang di jero jeung di luar awak beus lucu kalawan kalimah seksual, doa, kodeu jalan, pikeun miluan tren anu panganyarna. Sapertos:
Anda butuh waktu, kami butuh uang
Harap bayar dengan uang pas
Doa Ibu
Buronan Mertua
Bukan salah ibu mengandung, salah bapak ngga pakai sarung
Sekarang bayar besok gratis
An 3 dis (Anti Gadis)
Ber 2 1 7 an (Berdua Satu Tujuan)
The Me Is Three ~ Demi Istri
Thonk he love ~ Tong Khilaf (Jangan Khilaf)
Be are the kill us all come fuck ~ Biar Dekil Asal Kompak
Putus cinta sudah biasa, putus rokok merana, putus rem matilah kita
Sabar mas, ura sabar mabur ro ~ sabar mas, kalau ngga sabar terbang aja
Janda Baru Nenen ~ (Trayek) Juanda - Ps. Baru - Senen
Tembang "Bis Kota" oleh Achmad Albar [15] ngagambarkeun ngarasaan naik beus kota anu teu nyaman jeung ngolok olok ngan urang teu boga anu naik beus.
Serba salah,
nafasku terasa sesak
Berimpitan berdesakkan, bergantungan
Memang susah, jadi orang yang tak punya
Kemanapun naik bis kota.
—Achmad Albar
, Bis Kota (1990)
Parilaku pangemudi
MetroMini ogé dikenal badé kabrutalan supirna, armadana henteu cocog deui pikeun ngangkut panumpang ku sabab teu laku sababaraha alat beus, saperti speedométerna, jeung ogé salahiji polutan di Jakarta kalawan sistem rusak karbon anu lengkep dina rusakna knalpot.[4]
Kapuk Muara Jalan Kapuk Muara jeung Jalan Pantai Indah
Jalan Kyai Tapa, Jalan Daan Mogot, Jalan Pangéran Tubagus Angké, Jalan Peternakan Raya, Jalan Peternakan III, Jalan Pos Polisi, Jalan Kapuk Raya
05:00-22:00
B91
Kemanggisan Jalan Kemanggisan Raya jeung Jalan Kebon Jeruk Raya
Duri Pulo Jalan K.H. Hasyim Asyhari jeung Jalan Cideng Kulon/Wétan
Jalan Kemanggisan Raya, Jalan Tanjung Duren Barat 6, Jalan Lontar, Jalan Tanjung Duren Barat, Jalan Tanjung Duren Barat 1, Jalan Tanjung Duren Raya, Jalan Letjen S. Parman, Jalan Kyai Tapa, Jalan K.H. Hasyim Asyhari (arah wétan)
Jalan Tanjung Duren Raya, Jalan Budi Raya, Jalan Sakti Raya (arah kulon)
Jalan Kembang Kerép, Jalan Kembang Kencana, Jalan Pilar Raya, Jalan Puri Kembangan, Jalan Daan Mogot III, Gang Macan (arah kalér)
Jalan Kyai Tapa, Jalan Daan Mogot, Jalan Panjang, Jalan Kedoya Raya, Jalan Meruya Ilir Raya, Jalan Meruya Selatan, Jalan Joglo Raya, Jalan Dr. Sutomo, Jalan HOS Cokroaminoto
Sumur Batu Jalan Sumur Batu Raya jeung Jalan Suntér Kemayoran
Jalan Bungur Besar Raya, Jalan Gunung Sahari, Jalan Angkasa, Jalan Garuda, Jalan Benyamin Sueb, Jalan Bendungan Jago, Jalan Suntér Kemayoran (arah wétan)
Jalan Sumur Batu Raya, Jalan Sérdang Raya, Jalan Benyamin Sueb, Jalan Angkasa, Jalan Bungur Besar Raya (arah kulon)
Kebon Kosong Jalan Kemayoran Gémpol jeung Jalan Bendungan Jago
Jalan Bungur Besar Raya, Jalan Garuda, Jalan Kemayoran Gempol, Jalan Benyamin Sueb, Jalan Bendungan Jago (arah wétan)
Jalan Utan Panjang Wétan, Jalan Utan Panjang Kulon, Jalan Kemayoran Gempol, Jalan Garuda, Jalan Bungur Besar Raya, Jalan Gunung Sahari III, Jalan Gunung Sahari Raya, Jalan Budi Utomo, Jalan Lapangan Banténg Kalér, Jalan Lapangan Banténg Kulon, Jalan Lapangan Banténg Kidul, Jalan Dr. Wahidin (arah kidul)
Jalan Kramat Bundér, Jalan Kramat Raya, Jalan Kramat Kwitang, Jalan Moh. I. Ridwan Rais, Jalan Medan Merdeka Wétan, Jalan Agus Salim (Sabang), Jalan Gereja Theresia, Jalan Yusuf Adiwinata, Jalan Pamékasan (arah kidul)
Jalan Jend. Gatot Subroto, Jalan Kebon Sirih, Jalan Medan Merdeka Wétan, Jalan Perwira, Jalan Katedral, Jalan Pos, Jalan Dr. Sutomo, Jalan Gunung Sahari (arah kalér)
Jalan Sultan Agung, Jalan Tambak, Jalan Manggarai Kalér 2, Jalan Manggarai Kalér 4, Jalan Manggarai Kalér 1, Jalan Bukit Duri Kalér, Jalan Jatinegara Kulon, Jalan Matraman Raya, Jalan Jatinegara Wétan (arah kidul)
Pesanggrahan Jalan Kodam Bintaro jeung Jalan Bintaro Permai
Jalan Iskandarsyah, Jalan Trunojoyo, Jalan Gandaria I, Jalan K.H. Moh. Syafi'i Hadzami, Jalan Sultan Iskandar Muda, Jalan Cendrawasih, Jalan Ciputat Raya, Jalan R.C. Veteran (arah kulon)
Jalan Bendi Besar, Jalan Bendi Raya, Jalan Baru, Jalan Kebayoran Lama Raya, Jalan Kramat, Jalan Pakubuwono 6, Jalan Bumi, Jalan Panglima Polim (arah kulon)
Jalan Iskandarsyah, Jalan Trunojoyo, Jalan Gandaria I, Jalan K.H. Moh. Syafi'i Hadzami, Jalan Sultan Iskandar Muda, Jalan Cendrawasih, Jalan Ciputat Raya (arah kidul)
Jalan Bendi Besar, Jalan Bendi Raya, Jalan Baru, Jalan Kebayoran Lama Raya, Jalan Kramat, Jalan Pakubuwono 6, Jalan Bumi, Jalan Panglima Polim (arah kalér)
Pondok Labu Jalan R.S. Fatmawati jeung Jalan H. Ipin
Jalan Iskandarsyah, Jalan Wijaya II, Jalan Dharmawangsa Raya, Jalan Dharmawangsa 4, Jalan Prapanca Raya, Jalan Dharmawangsa 6, Jalan Dharmawangsa 10, (arah kidul)
Jalan Cempaka Putih Barat 26, Jalan Kramat Bunder (arah barat)
Jalan Bungur Besar Raya, Jalan Cempaka Putih Tengah 2, Jalan Cempaka Putih Tengah (arah timur)
Jalan Dr. Sunarmo, Jalan Penggilingan Raya, Jalan I Gusti Ngurah Rai, Jalan Bekasi Raya, Jalan Pemuda Raya, Jalan Jend. Ahmad Yani, Jalan Rawasari Selatan, Jalan Letjen Suprapto
Jalan Proklamasi, Jalan Tambak, Jalan Balai Pustaka, Jalan Waru, Jalan Paus (arah barat)
Jalan Pegambiran, Jalan Cipinang Baru Timur, Jalan Persahabatan Utara, Jalan Balai Pustaka Barat, Jalan Sultan Agung, Jalan Teuku Cik Di Tiro, Jalan Diponegoro, Jalan Salemba Raya (arah timur)
Jalan Matraman Raya, Jalan Pramuka, Jalan Pemuda, Jalan Utan Kayu Raya, Jalan Rawamangun Muka, Jalan Bekasi Raya
Jalan K.H. Abdullah Sya'fie, Jalan Basuki Rachmat, Jalan Kolonel Sugiono, Jalan Raden Inten II, Jalan I Gusti Ngurah Rai, Jalan Penggilingan Raya, Jalan Dr. Sunarmo