Departemén jeung Téritori Peuntas Laut Perancis (Basa Prancis: départements et territoires d'outre-mer, biasana disebut DOM-TOM[dɔmtɔm][1]) diwangun ti wewengkon nu diadministrasi ku Perancis di luar buana Éropa. Téritori-téritori ieu miboga rupa-rupa status hukum jeung tingkat otonomi nu bébéda, sanajan sakabéhna miboga pawakilan di Parlemén Perancis (iwal nu taya padumuk permanénna), jeung ku kituna miboga hak pilih dina pamilu Parlemén Éropa. Departemén jeung Téritori Peuntas Laut Perancis ngawengku wewengkon pulo-pulo di samudra Atlantik, Pasiifik, jeung Hindia, Guiana Perancis di basisir Amérika Kidul, jeung sababaraha pulo-pulo periantartika ogé klaimna kana Antartika. 2.685.705 urang midumukan Departemén jeung Téritori Peuntas Laut Perancis dina Januari 2011.[2]
Sacara hukum jeung administratifna, departemén béda pisan jeung téritori: dumasar kana konstitusi Perancis, hukum jeung régulasi Perancis umumna dipakékeun (perdata, pidana, adminstratif, sosial, pajak, jsb.), di departemén kawas di dartan utama. Tapi, hukum jeung régulasi katangtu bisa digunakeun pikeun kaayaan spésifik. Di téritori, prinsipna kabalikannana: téritori diparéntah ku statuta otonomi nu mungkinkeunnana pikeun nyieun hukumna sorangan, iwal pikeun sababraha widang (saperti patahanan, hubungan internasional, mata uang jeung padagangan internasional, hukum pangadilan jeung administratif), sakumaha disadiakeun di statuta otonomina, nu ditangtukeun ku pamaréntah puseur.
Téritori, métropolitan, atawa Perancis peuntas laut nu didumukan, miboga pawakilan di Majelis Nasional Perancis sarta Sénat Perancis. Téritori jeung departemén peuntas laut diparéntah ku majelis, nu dipilih ku masarakat lokal, sarta Parlemén Perancis jeung Pamaréntah Perancis (di mana hiji anggota kabinét, Mentri Perancis Peuntas Laut, aya dina kakawasaan kana perkawis-perkawis ngeunaanyy téritori jeung departemén peuntas laut).
Mayotte (ti 2011) 1976–2003: téritori peuntas laut sui generis; 2001–2003: kalawan panunjukan komunitas departeméntal; 2003–2011: Komunitas peuntas laut. Dina réferéndum status Mayotte 2009, masarakat Mayotte milih pikeun janten departemén peuntas laut dina 2011, nu jadina saprak 31 Maret 2011.
Koléktivitas peuntas laut
Kategori ieu dijieun kalawan pawangunan ulang konstitusional dina 28 Maret 2003. Masing-masing koléktivitas miboga hukum undanh-undang sorangganna.
Polinésia Perancis (1946–2003: téritori peuntas laut, ti 2003: koléktivitas peuntas laut) Status anyarna ti 2004 méréannana panunjukan nagara peuntas laut (Basa Prancis: pays d'outre-mer), tapi Déwan Konstitusional Perancis mertimbangkeun yén éta ngan panunjukan, sanés status nanaon.
Saint Pierre jeung Miquelon (1976–85: departemén peuntas laut, 1985–2003: téritori peuntas laut sui generis, ti 2003: koléktivitas peuntas laut) Saint Pierre et Miquelon masih disebut collectivité territoriale de Saint-Pierre-et-Miquelon.
Wallis jeung Futuna (1961–2003: téritori peuntas laut, ti 2003: koléktivitas peuntas laut). Umumna masih disebut salaku hiji territoire (Territoire des îles Wallis et Futuna).
St. Martin: Dina 2003 populasi St. Martin jeung St. Barthélemy milih sangkan misah ti Guadeloupe pikeun nyieun koléktivitas peuntas laut Perancis sorangan.[3] Dina 7 Pébruari 2007, Parlemén Perancis ngaloloskeun paméréan status COM ka dua yurisdiksi éta.[4] Status anyarna éféktif 22 Pébruari 2007 basa hukum éta dipikawanohkeun dina Journal Officiel.[5] Wewengkon-wewengkon éta tetep bagian ti Uni Éropa, sakumaha ditegaskeun di Traktat Lisbon.[6]
Kaledonia Anyar mangrupa hiji téritori peuntas laut ti 1946, tapi salaku hasil ti Pasatujuan Nouméa 1998, miboga status husus (statut particulier atanapi statut original) dina 1999. Hiji kawarganagaraan Kaledonia Anyat dijieun, sarta pamindahan kakawasaan ti nagara Perancis dimimitian, pikeun aya dina 15 nepi ka 20 warsih.[7]
Status nagara peuntas laut (Basa Perancis: Pays d'outre-mer), ditujukeun ka depéndensi Pasifik Perancis, teu pernah dijieun. Status Polinésia Perancis 2004 méréanna panunjukan ieu, tapi ngingetkeun ogé yén Polinésia Perancis asup ogé kana kategori komunitas peuntas laut. Déwan Konstitusional Perancis ngenyakeun yén panunjukan nagara pentas laut éta teu boga konsekuénsi légal. Ku sabab status Kaledonia Anyar teu boga ngaran sarta ku lantaran parleménna bisa nyieun hukum lokal, wewengkon éta kadang disebut nagara peuntas laut.
Téritori alit
Pulo Clipperton (Basa Perancis: Île de Clipperton atanapi Île de la Passion) (Basa Spanyol: Isla de la Pasión) nyaéta hiji atol karang 9 kilométer pasagi nu aya 1.280 kilométer kulon-kiduleun Acapulco, Méksiko, di Samudra Pasifik. Wewengkon ieu minangka asét pribados nagara dina otoritas langsung pamaréntah Perancis, diadministrasi ku Mentri Perancis Peuntas Laut.
Pawakilan pulitis di Parlemén Perancis
Kalawan 2.685.705 padumuk dina 2011, departemén peuntas laut Perancis miboga 4,1% ti populasi Républik Perancis.[2] Aranjeunna miboga pawakilan di dua kamar Parlemén Perancis.
Pawakilan di Majelis Nasional
Di Législatur ka-13 (2007–2012), departemén jeung téritori peuntas laut Perancis diwakilkeun ku 22 députi di Majelis Nasional Perancis, miboga 3,8% ti 577 total députi di Majelis Nasional:
↑"French Caribbean voters reject change". Caribbean Net News. 2003-12-09. http://www.caribbeannetnews.com/2003/12/09/voters.htm. Diakses pada 2007-02-09. "However voters on the two tiny French dependencies of Saint-Barthélemy and Saint-Martin, which have been administratively attached to Guadeloupe, approved the referendum and are set to acquire the new status of "overseas collectivity"."
↑(Basa Perancis)Institut de la statistique et des études économiques de Nouvelle-Calédonie (ISEE). "CHIFFRES CLÉS - Démographie"(PDF). Diakses tanggal 2009-01-13.
