Culex tritaeniorhynchus je vrsta komarca i glavni vektor arbovirusa japanskog encefalitisa.[1] Rod ovih komaraca poreklom iz severne Azije i severoistočnih i podsaharskoh oblasti Afrike.[2] Ženke komaraci, koje su snažno antropofilne, ubadaju i hrane se krvlju velikih životinja, uključujući i krupnu stoku i svinje. U nedostaku životinja hrane se i krvlju čoveka.[3]
Staništa i distribucija
Staništa Culex-a tritaeniorhinchus-a su prvenstveno u ruralnim područjima bogatim stokom, sa niskim rastinjem, slatkovodnim močvarama i navodnjavanim pirinčanim poljima, ali se ova vrsta može nastaniti i u bunarima, jezerima, jarcima, kao i u urbanim sredinama (u neposrednoj blizini ljudske populacije), u rezervoarima za skladištenje vode i u kućama.[4][5]
Culex-a tritaeniorhinchus je izuzetno čest i široko rasprostranjena vrsta komaraca. Može se naći u svim oblastima sa srednjom temperaturom koja se kreće od + 8,2 do + 28,9 °C, čija nadmorska visina ne prelazi 838 m.[6]
Prisustvo Culex-a tritaeniorhinchus-a na osnovu istraživanja s početka 21. veka, otkrivena su u sledečim zemljama: Angola, Bangladeš, Kambodža, Kamerun, Centralnoafrička Republika, Kina, Džibuti, Egipat, Etiopija, Gabon, Gambija, Gana, Grčka, Hong Kong, Indija , Indonezija, Iran, Irak, Izrael (i Pojas Gaze i Zapadna obala), Japan , Jordan, Kenija, Južna Koreja, Laos, Liban, Liberija, Madagaskar (uključuje Glorioso, Juan De Nova Is. I Mayotte), Malezija, Maldivi, Mauricijus, Mikronezija, Federalne države, Mozambik, Mijanmar (Burma), Nepal, Nigerija, Pakistan, Filipini, Rusija, Saudijska Arabija, Senegal, Singapur, Somalija, Šri Lanka, Sirija, Tajvan, Tanzanija, Tajland, Togo, Turska, Turkmenistan, Vijetnam.[7]
Značaj
Culex tritaeniorhynchus je najvažniji vektor ljudskih infekcija. Ovi komarci se uglavnom razmnožavaju u ruralnim područjima, posebno u poplavljenim pirinčanim poljima, i pretežno su egzofilni i zoofilni, preferirajući da se hrane krvlju svinja i ptica, a u manjoj meri i ljudskom krvlju. Domaće svinje i ptice, kao što su čaplje i druge ptice močvarice, najvažniji su domaćini koji pojačava virulentnos virusa. Međutim, najvažniji izvor ljudskih infekcija povezan je sa ciklusom prenosa komaraca i svinja. Infekcija kod ptica je obično neprimerena, ali se abortus javlja kod zaraženih trudnih krmača. Smatra se da su ljudi i konji krajnji domaćini.
^Miller, Robin H.; Masuoka, Penny; Klein, Terry A.; Kim, Heung-Chul; Somer, Todd; Grieco, John (2012-06-19). "Ecological Niche Modeling to Estimate the Distribution of Japanese Encephalitis Virus in Asia". PLoS Negl Trop Dis. 6 (6): e1678.
Kono R, Kim KH. Comparative epidemiological features of Japanese encephalitis in the Republic of Korea, China (Taiwan) and Japan. Bull World Health Organ. 1969;40(2):263–277. [PMC free article] [PubMed]
Ree HI, Chen YK, Chow CY. Methods of sampling population of the Japanese encephalitis vector mosquitoes. A preliminary report. Med J Malaya. 1969 Jun;23(4):293–295. [PubMed]