Muhamed bin Selman Al Saud

Muhamed bin Selman
Princi i Kurorës i Arabisë Saudite Zëvendës Kryeministër i Arabisë Saudite
Mbretërimi	21 qershor 2017 - duke vazhduar
Paraardhës	Muhammed bin Najef
Mbretërimi	23 janar 2015 - duke vazhduar
Paraardhës	Selman bin Abdulaziz El Saudi
Emri i plotë Muhammed bin Selman bin Abdulaziz bin Abdul Rahman bin Feisal bin Turki bin Abdullah bin Muhammed bin Saud
Shtëpia	Shtëpia e Saudit
I ati	Mbreti Selman
E ëma	Fahda bint Falah Al Sultan
U lind	31 gusht 1985 Riad, Arabia Saudite
Nënshkrimi

Muhammed bin Selman bin Abdulaziz El Saudi (Arabisht: محمد بن سلمان بن عبد العزيز آل سعود‎‎; lindi më 31 gusht 1985) i njohur bisedor si MBS,^[1][2] është Princi i Kurorës i Arabisë Saudite. Ai aktualisht po shërben si zëvendës kryeministër i vendit^[3] (titulli i kryeministrit që mbahet nga mbreti) dhe është gjithashtu Kryetar i Këshillit për Çështjet Ekonomike dhe të Zhvillimit, Kryetar i Këshillit të Çështjeve Politike dhe të Sigurisë dhe Ministri i Mbrojtjes - më i riu në botë në kohën e emërimit të tij.^[4] Ai është përshkruar si fuqia prapa fronit të babait të tij, Mbretit Selman. Ai u emërua princ i kurorës^[5] në qershor 2017 pas vendimit të mbretit Selman për të hequr Muhammed bin Najef nga të gjitha pozitat, duke e bërë Muhammed bin Selmanin trashëgimtar të caktuar në fron.^[6]

Jeta e hershme

Muhammed bin Selman El Saudi lindi më 31 gusht 1985.^[7][8][9] Ai është djali i mbretit Salman nga bashkëshortja e tij e tretë, Fahda bint Falah bin Sultan bin Hathleen.^[10] Ajo është mbesa e Rakan bin Hithalayn, i cili ishte kreu i |fisit Al Ajman. Në vitin 1915 fisi Al Ajman i udhëhequr nga ai luftoi me El Saudët gjatë së cilës u vra vëllai i vetëm i plotë i Mbretit Abdulaziz, Saad bin Abdul Rahman.

Princi Muhammed bin Selman është më i madhi në mesin e fëmijëve të nënës së tij dhe është fëmija i tetë dhe djali i shtatë i babait të tij;^[10] vëllezërit e motrat e tij të plotë përfshijnë Turki bin Selman, ish-kryetar i Grupit Saudit të Kërkimit dhe Marketimit, dhe Halid bin Selman. Princi Muhammed ka një diplomë bachelor në drejtësi nga Universiteti Mbreti Saud.^[11]

Karriera e hershme

Pasi u diplomua nga kolegji, Muhammed bin Selman kaloi disa vjet në sektorin privat para se të bëhej ndihmës personal i babait të tij. Ai punoi si konsulent për Komisionin e Ekspertëve, duke punuar për Kabinetin Saudit.^[12]

Më 15 dhjetor 2009, në moshën 24 vjeç, Muhammed bin Selman hyri në politikë si një këshilltar i veçantë i babait të tij kur ky i fundit ishte guvernatori i Provincës Riad.^[13] Në këtë kohë Muhammed bin Selman filloi të ngrihej nga një pozicion në një tjetër, të tillë si sekretari i përgjithshëm i Këshillit Konkurrues të Riadit, këshilltar special i kryetarit të bordit për Fondacionin Mbreti Abdulaziz për Kërkime dhe Arkiva, dhe një anëtar i bordit të kujdestarëve për Shoqërinë Albir në rajonin e Riadit.^[14]

Në tetor 2011, Princi i Kurorës Sultan bin Abdulaziz vdiq dhe mbreti aktual Selman filloi ngjitjen e tij në pushtet duke u bërë zv.kryeministri i dytë dhe Ministri i Mbrojtjes në nëntor 2011. Ai e bëri Mohammed bin Salman këshilltarin e tij privat.^[15]

Ngritja në fuqi

Ndryshimet politike, ekonomike dhe shoqërore

Ai ka udhëhequr disa reforma të suksesshme, të cilat përfshijnë rregullore që kufizojnë kompetencat e policisë fetare,^[16] heqjen e ndalimit për shoferët femra në qershor 2018,^[17] dhe dobësimin e sistemit të kujdestarisë mashkullore në gusht 2019.^[18] Zhvillime të tjera kulturore nën sundimin e tij përfshijnë koncertet e para publike saudite nga një këngëtare femër, stadiumi i parë sportiv saudit që pranon gratë,^[19] një prani e shtuar e grave në fuqinë punëtore^[20] dhe hapja e vendit për turistët ndërkombëtarë duke futur një sistem të e-vizave, duke lejuar që vizat e huaja të aplikohen dhe lëshohen përmes internetit.^[21] Programi i tij Vision 2030 synon të diversifikojë ekonominë saudite përmes investimeve në sektorë jo-naftë duke përfshirë teknologjinë dhe turizmin. Në vitin 2016, ai njoftoi planet për të renditur aksionet e kompanisë shtetërore të naftës Saudi Aramco.^[22]

Pavarësisht lavdërimeve për hapat e tij drejt liberalizimit social dhe ekonomik të Arabisë Saudite, komentatorët ndërkombëtarë dhe grupet e të drejtave të njeriut kanë qenë hapur kritikë ndaj udhëheqjes dhe mungesave të programit të tij të reformës, duke përmendur një numër në rritje ndalimesh dhe tortura të pretenduara të aktivistëve të të drejtave të njeriut,^[23] bombardimi i tij i Jemenit në të cilin uria e shkaktuar nga lufta mund të shkaktojë uri nga 13 milion civilë,^[24] përshkallëzimi i krizës diplomatike të Katarit,^[25] fillimi i mosmarrëveshjes Liban-Arabi Saudite, fillimi i një përplasje diplomatike me Kanadanë, arrestimi i anëtarëve e familjes mbretërore saudite në nëntor 2017, një masë ndaj feministëve,^[26][27][28] hakime dhe shantazhe të pronarit të Washington Post dhe personit më të pasur në botë; Jeff Bezos, dhe vrasjen e Xhamal Kashogxhi.^[29][30] Ai është përshkruar nga vëzhguesit si një udhëheqës autokratik pa asnjë tolerancë për mospajtim kundër tij ose familjes mbretërore Saudite.^[31]

Kontradiktat

Lidhjet e shkëputura me Katarin

Artikulli kryesor: Kriza diplomatike e Katarit

Reuters njoftoi se Princi Muhammed "tha se mosmarrëveshja me Katarin mund të jetë e gjatë, duke e krahasuar atë me embargon e SHBA-së të Kubës të imponuar 60 vjet më parë, por minimizoi ndikimin e saj, duke shkarkuar emiratin e Gjirit si "më të vogël se një rrugë në Kajro". Arabia, Emiratet e Bashkuara Arabe, Egjipti dhe Bahreini ndërprenë lidhjet diplomatike dhe tregtare me Katarin në qershor 2017, duke pezulluar rrugët ajrore dhe të transportit me eksportuesin më të madh në botë të gazit natyror të lëngshëm, i cili është shtëpia e bazës më të madhe ushtarake të rajonit".^[32]

Dorëheqja e detyruar e kryeministrit libanez

Në nëntor 2017, Muhammed bin Selman detyroi kryeministrin libanez Saad Hariri të jepte dorëheqjen kur vizitoi Arabinë Saudite. Muhammed bin Selman besonte se Hariri ishte në xhepin e Hezbollahut të mbështetur nga Irani, i cili është një forcë e madhe politike në Liban. Në fund Hariri u la i lirë, u kthye në Liban dhe anuloi dorëheqjen e tij.

Mosmarrëveshje mes Kanadasë dhe Arabisë Saudite

Artikulli kryesor: Marrëdhëniet mes Kanadasë dhe Arabisë Saudite

Chrystia Freeland, Ministrja e Punëve të Jashtme të Kanadasë, lëshoi një deklaratë përmes Twitter më 2 gusht 2018 duke shprehur shqetësimin e Kanadasë për arrestimin e fundit të Samar Badawi, një aktivist i të drejtave të njeriut dhe motra e të burgosurit blogger saudit Raif Badawi, dhe bëri thirrje për lirimin e të drejtave të njeriut aktivistë.^[33] Në përgjigje të kritikave të Kanadasë, Arabia Saudite dëboi ambasadorin e Kanadasë dhe ngriu tregtinë me Kanadanë.^[34][35] Toronto Star raportoi se konsensusi midis analistëve tregoi se veprimet e ndërmarra nga Muhammed bin Selman ishin një "paralajmërim për botën - dhe për aktivistët sauditë të të drejtave të njeriut - me të cilat Arabia Saudite e tij nuk do të trillohet".^[36]

Referime

1. Sarah Aziza (1 shkurt 2019). "Mohammed bin Salman Is Running Saudi Arabia Like a Man Who Got Away With Murder". The Intercept (në anglisht).
2. Abdulaziz Ahmet Yasar (23 nëntor 2018). "Is Trump's Middle East policy based on two fragile regional allies?". TRT World (në anglisht).
3. "Mohammad bin Salman named new Saudi Crown Prince". TASS (në anglisht). Beirut. 21 qershor 2017. Arkivuar nga origjinali më 22 qershor 2017. Marrë më 22 qershor 2017.
4. "Mohammed bin Nayef kingpin in new Saudi Arabia: country experts". Middle East Eye (në anglisht). 1 shkurt 2015. Arkivuar nga origjinali më 3 shkurt 2015. Marrë më 1 shkurt 2015.
5. Anthony Bond, Rachael Burford (24 tetor 2017). "Saudi Arabia will return to moderate, open Islam and 'will destroy extremist ideas', says crown prince". Daily Mirror (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 24 tetor 2017. Marrë më 24 tetor 2017.
6. Nicole Chavez; Tamara Qiblawi; James Griffiths. "Saudi Arabia's king replaces nephew with son as heir to throne". CNN (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 22 qershor 2017.
7. "Ministries". Royal Embassy of Saudi Arabia – Washington, D.C. (në anglisht). 30 prill 2003. Arkivuar nga origjinali më 1 dhjetor 2017. Marrë më 2 janar 2018.
8. "Who is Saudi Crown Prince Mohammed?". BBC News (në anglisht). 6 nëntor 2017. Arkivuar nga origjinali më 14 tetor 2017. Marrë më 2 janar 2018.
9. Simon Tisdall (24 qershor 2017). "Mohammed bin Salman Al Saud: The young hothead who would be king". The Guardian (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 26 tetor 2017. Marrë më 2 janar 2018.
10. ^ David D. Kirkpatrick (6 qershor 2015). "Surprising Saudi Rises as a Prince Among Princes". The New York Times (në anglisht). Riyadh. Marrë më 29 tetor 2015.
11. "Council of Ministers: Membership". Embassy of Saudi Arabia, Washington DC (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 16 qershor 2011. Marrë më 20 tetor 2020.
12. Profile of Prince Mohammed bin Salman – Defense Minister of Saudi Arabia
13. "HRH Prince Mohammed bin Salman bin Abdulaziz to inaugurate Cityscape Riyadh 2011". AMEinfo (në anglisht). 31 tetor 2011. Arkivuar nga origjinali më 1 nëntor 2011. Marrë më 2 mars 2013.
14. Gabim referencash: Etiketë <ref> e pavlefshme; asnjë tekst nuk u dha për refs e quajtura misk
15. "Prince Sultan arrives to Bahrain to attend Bahrain Grand Prix" (në arabisht). Bahrain News Agency. 22 prill 2012. Marrë më 23 prill 2012.
16. Gabim referencash: Etiketë <ref> e pavlefshme; asnjë tekst nuk u dha për refs e quajtura NYToct16
17. Gabim referencash: Etiketë <ref> e pavlefshme; asnjë tekst nuk u dha për refs e quajtura economist
18. Gabim referencash: Etiketë <ref> e pavlefshme; asnjë tekst nuk u dha për refs e quajtura alRasheed_second_victory
19. "Saudi Arabia to allow women to enter stadiums to watch soccer". New York Post (në anglisht). 12 janar 2018. Arkivuar nga origjinali më 10 shkurt 2018. Marrë më 1 shkurt 2018.
20. "Mohammed bin Salman's reforms in Saudi Arabia could benefit us all". The Independent (në anglisht). 2 mars 2018. Arkivuar nga origjinali më 8 mars 2018.
21. Adam Baron. "The Other Magic Kingdom". Foreign Policy (në anglisht). Marrë më 25 janar 2019.
22. "Saudi Arabia is considering an IPO of Aramco, probably the world's most valuable company". The Economist (në anglisht). 7 janar 2016. Arkivuar nga origjinali më 23 gusht 2018. Marrë më 16 gusht 2018.
23. "Saudi Arabia denies rights activists tortured and sexually harassed in jail". Middle East Eye (në anglisht). 24 nëntor 2018. Arkivuar nga origjinali më 25 nëntor 2018. Marrë më 24 nëntor 2018.
24. Gabim referencash: Etiketë <ref> e pavlefshme; asnjë tekst nuk u dha për refs e quajtura LiseGrande_worldworstfamine100yrs
25. Hamdi Alkhshali; Tamara Qiblawi. "Saudi Crown Prince calls Qatar embargo a 'small issue'". CNN (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 6 nëntor 2017. Marrë më 19 nëntor 2017.
26. Gabim referencash: Etiketë <ref> e pavlefshme; asnjë tekst nuk u dha për refs e quajtura OHCHR_2018crackdown
27. Gabim referencash: Etiketë <ref> e pavlefshme; asnjë tekst nuk u dha për refs e quajtura MEE_crackdown
28. Gabim referencash: Etiketë <ref> e pavlefshme; asnjë tekst nuk u dha për refs e quajtura ThReut_Abdelaziz_Zahrani
29. David Hearst (21 qershor 2017). "Mohammed Bin Salman, Saudi Arabia's Prince Of Chaos". HuffPost (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 18 nëntor 2017. Marrë më 19 nëntor 2017.
30. Mark Mazzetti; Hubbard, Ben (15 tetor 2016). "Rise of Saudi Prince Shatters Decades of Royal Tradition". The New York Times (në anglisht). ISSN 0362-4331. Arkivuar nga origjinali më 16 tetor 2016. Marrë më 19 nëntor 2017.
31. Kagan, Robert (24 tetor 2018). "The myth of the modernizing dictator". Brookings (në anglishte amerikane). Marrë më 1 prill 2019.
32. Gabim referencash: Etiketë <ref> e pavlefshme; asnjë tekst nuk u dha për refs e quajtura turkeyqatar
33. Jon Gambrell (5 gusht 2018). "Saudi Arabia expels Canadian ambassador, freezes trade in human rights dispute". Toronto Star (në anglisht). Associated Press. Arkivuar nga origjinali më 24 gusht 2018. Marrë më 20 tetor 2018.
34. "'We don't have a single friend': Canada's Saudi spat reveals country is alone". The Guardian (në anglisht). 11 gusht 2018. Arkivuar nga origjinali më 22 tetor 2018. Marrë më 20 tetor 2018.
35. "U.S. refuses to back Canada in Saudi Arabia dispute". The Globe and Mail (në anglisht). 7 gusht 2018. Arkivuar nga origjinali më 30 tetor 2018. Marrë më 20 tetor 2018.
36. "On Saudi Arabia, Canada's stance is principled — but conflicted". Toronto Star (në anglisht). 10 gusht 2018. Arkivuar nga origjinali më 10 gusht 2018. Marrë më 11 gusht 2018.