Lumi Irtysh

Lumi Irtysh (mongolisht: Эрчис мөрөн/Erchis,^[1] "erchleh", "twirl"; rusisht: Иртыш; Kazake: Ертiс / Yertis; Kineze: 额尔齐斯河, pinyin: É'ěrqísī hé; Uyghur: ئېرتىش, Иртүш; Tatar: Cirilik Иртеш, Latine Irteş) është një lum në Rusi, Kinë dhe Kazakistan. Ai është kontribuuesi kryesor në lumin Ob.

Pjesa më e madhe e burimeve të lumit burojnë në Malet Altai në kufirin mongolo-kinez.

Gjeografia

Irtysh në Omsk

Irtysh pranë Pavlodar në Kazakistan

Nga rrjedhja e tij si Kara-Irtysh (Irtysh i Zi) në malet mongole Altaj në Xinjiang, Kinë, Irtysh rrjedh në veriperëndim përmes Liqenit Zaysan në Kazakistan, takohet me lumenjtë Ishim dhe Tobol para se të bashkohet me Ob pranë Khanty-Mansiysk në perëndim të Siberisë, Rusi pas 4,248 kilometres (2,640 mi).

Emri Irtysh i Zi (Kara-Irtysh në gj.kazake, ose Cherny Irtysh në gj.ruse) është aplikuar nga disa autorë, sidomos në Rusi dhe Kazakistan, në rrjedhën e sipërme të lumit, nga burimi i saj deri në hyrje në Liqenin Zaysan. Termi Irtysh i Bardhë, në të kundërt nga Irtysh i Zi, herë pas here u përdorur në të kaluarën duke iu referuar Irtysh-it nën liqenin Zaysan;^[2] tani ky përdorim është vjetëruar.

Qytetet

Një pamje ajrore e lumit Irtysh në Omsk

Qytetet e mëdha përgjatë Irtysh, nga burimi deri në derdhje, përfshijnë:

• në Kinë: Fuyun, Beitun, Burqin
• në Kazakistan: Ust-Kamenogorsk, Semey, Aksu, Pavlodar
• në Rusi: Omsk, Tara, Tobolsk, Khanty-Mansiysk

Shih edhe

• Gjeografia e Kinës
• Gjeografia e Kazakistanit
• Gjeografia e Rusisë

Shënime

1. The Secret History of the Mongols
2. Abramof 1865, p. 65, and the map before p. 65.

Letërsi

 Commons: Lumi Irtysh – Album me fotografi dhe/apo video dhe materiale multimediale

• Great Soviet Encyclopedia
• Abramof, A. (1865), translated by John Michell, "The lake Nor-Zaysan and its neighborhood", Journal of the Royal Geographical Society of London, J. Murray, 35: 58–69, doi:10.2307/3698078 {{citation}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

61°05′24″N 68°49′15.60″E