Historia e Çamërisë: Vështrim Historik
Titulli: Historia e Çamërisë: (vështrim historik)[1]
Autor: Kristo Frashëri
Recensues: Pëllumb Xhufi
Redaktor: Fatjon Balliu
Botues: UET Press
Viti i botimit: 2015
ISBN: 9789928190567
Përshkrim: XII, 330 faqe, me harta, 23 cm
Seria: Scripta Manent
Përmbajtja dhe vështrim i përgjithshëm
Historia e Çamërisë: Vështrim Historik është një studim i thellë dhe i hollësishëm mbi historinë e rajonit të Çamërisë, i shkruar nga historiani i njohur shqiptar Kristo Frashëri. Libri është rezultat i një hulumtimi të gjatë dhe të thelluar, duke përfshirë burime të ndryshme historike, dokumente arkivore dhe të dhëna nga studimet më të fundit në fushën e historisë dhe gjeopolitikës së rajonit. Recensimi është bërë nga historiani Pëllumb Xhufi, një tjetër autoritet në fushën e historisë së shqiptarëve, ndërsa redaktimi është realizuar nga Fatjon Balliu.
Libri është një përpjekje për të kuptuar dhe interpretuar historinë e Çamërisë, një rajon historik dhe gjeografik që ndodhet në jugperëndim të Ballkanit, kryesisht në territorin e sotëm të Greqisë. Çamëria ka qenë historikisht e banuar nga shqiptarët, të njohur si çamë, dhe është pjesë e debatit të vazhdueshëm për historinë dhe identitetin e kësaj zone.
Vështrim historik
Rajoni i Çamërisë është pjesë e lashtë e Epirit, një rajon i banuar që në periudhën e antikitetit dhe që ka pasur një rëndësi strategjike për fuqitë e mëdha të kohës. Gjatë periudhave të ndryshme historike, Çamëria ka kaluar nën ndikimin e perandorive dhe shteteve të ndryshme, duke përfshirë Perandorinë Romake, Bizantin, dhe më vonë Perandorinë Osmane.
Një nga periudhat më të ndërlikuara dhe tragjike për Çamërinë është ajo që fillon në shekullin e 19-të, kur nacionalizmat e ndryshme ballkanike, përfshirë atë grek dhe shqiptar, filluan të përplasen në këtë rajon. Gjatë Luftërave Ballkanike dhe më pas në periudhën e Luftës së Dytë Botërore, çamët shqiptarë u përballën me një seri persekutimesh, duke përfshirë spastrimet etnike nga forcat greke dhe më pas edhe me masakrat që çuan në shpërnguljen e tyre masive drejt Shqipërisë.
Kristo Frashëri trajton në detaje këto ngjarje, duke analizuar politikën dhe ndikimet ndërkombëtare që kontribuan në fatin e popullsisë çame, dhe duke e vendosur këtë histori në një kontekst më të gjerë ballkanik dhe europian. Ai thekson rëndësinë e ruajtjes së trashëgimisë kulturore dhe historike të kësaj zone dhe ofron një kritikë të mënyrës se si kjo histori është trajtuar nga autorët dhe historianët grekë dhe ndërkombëtarë.
Bibliografi dhe burime
Frashëri përfshin në këtë libër një numër të madh burimesh historike dhe arkivore, duke cituar dokumente të periudhës osmane, studime nga akademikë shqiptarë, grekë dhe ndërkombëtarë, si dhe dëshmi të mbledhura nga vetë çamët që përjetuan persekutimet dhe shpërnguljet. Libri përmban gjithashtu harta që ilustrojnë ndryshimet territoriale dhe demografike që kanë ndodhur në Çamëri gjatë shekujve.
Në këtë mënyrë, Historia e Çamërisë jo vetëm që ndihmon në kuptimin e një pjese të rëndësishme të historisë së shqiptarëve, por gjithashtu i ofron lexuesit një kontekst më të gjerë për konfliktet ballkanike dhe marrëdhëniet greko-shqiptare. Libri është një burim i rëndësishëm për studiuesit, akademikët dhe ata që janë të interesuar në historinë e Ballkanit.
Rëndësia e librit
Ky studim është një nga kontributet më të rëndësishme në historiografinë shqiptare mbi Çamërinë, duke e paraqitur çështjen çame jo vetëm si një problem shqiptar, por edhe si një çështje ndërkombëtare me implikime të mëdha historike dhe politike. Frashëri nënvizon në veçanti se si shpërngulja e çamëve dhe shkatërrimi i kulturës së tyre ka lënë një gjurmë të pashlyeshme në kujtesën kolektive të shqiptarëve dhe të rajonit në përgjithësi.
Përfundim
Historia e Çamërisë: Vështrim Historik është një punë akademike e mirëstrukturuar që trajton një nga temat më të ndjeshme të historisë shqiptare dhe greke. Ajo hedh dritë mbi periudhat kyçe të historisë së Çamërisë dhe ndihmon në kuptimin e konflikteve të vjetra dhe të reja që lidhen me këtë rajon. Libri mbetet një referencë thelbësore për këdo që dëshiron të kuptojë më thellë çështjen çame dhe rolin e saj në historinë ballkanike.
Burimet
- ^ https://www.bksh.al/details/91606/
