Paweł Smoleński

Paweł Smoleński
v roku 2017
Osobné informácie
Narodenie	07.07.19597. júl 1959
	Varšava, Poľsko
	2. máj 2023 (63 rokov)
Dielo
Debut	Chrbtom k svetu: Portréty Srbska
Významné práce	Oči zasypané pieskom
Odkazy
	Paweł Smoleński (multimediálne súbory na commons)
Literárny portál  Biografický portál

Paweł Piotr Smoleński (* 7. júl 1959, Varšava, Poľsko – † 2. máj 2023)^[1] bol poľský novinár, reportér a spisovateľ.

Životopis

Novinárske začiatky zapísal v samizdatoch, počas sovietskej totality spolupracoval s nezávislým vydavateľstvom Drugi obieg wydawniczy (Druhý obvod), do ktorého písal pod pseudonymom Tomasz Jerz. Písal tiež do poľského exilového mesačníka Kultúra, ktorý vychádzal v rokoch 1947 – 2000 v Paríži. Po revolúcii sa stal novinárom časopisu Gazeta Wyborcza.^[2]

Bol autorom niekoľkých kníh z oblasti politológie, vrátane Pokolenie kryzysu (Generácia krízy), ktorú vydal v roku 1989 Literárny inštitút v Paríži.

Bol považovaný za jedného z najlepších novinárov venujúcich sa problematike Blízkeho východu. Prvá kniha z tejto oblasti vyšla v roku 2004 pod názvom Irak, piekło w raju (Irak, peklo v raji) vo vydavateľstve Wydawnictwo Czarne. V roku 2006 nasleduje kniha Izrael już nie frunie (Izrael už nelieta), taktiež Wydawnictwo Czarne. Popri ďalších tituloch vychádza v roku 2012 Smoleńskému zbierka reportáží s  názvom Arab strzela, Żyd się cieszy (Arab strieľa, Žid je šťastný) vo vydavateľstve Świat książki. Smoleński sa v nej preniesol do Izraela a  na územie Palestínskej autonómie. V roku 2014 vydalo opäť Wydawnictwo Czarne knižnú reportáž Oczy zasypane piaskiem (Oči zasypané pieskom) a rovnako aj knihu Šče ne vmerla i ne vmre, rozhovor s  Jurijom Andruchovyčom.

Paweł Smoleński je zastúpený v trinástke „prekliatych reportérov“, s ktorými sa o ich práci rozprávala Agnieszka Wójcińska. Tieto rozhovory vyšli tiež knižne s názvom Vesmír v kvapke vody – Rozhovory s prekliatymi reportérmi.

Dielo

• na hucie strajk..., Wolne Pismo „Most”, Warszawa, 1988
• Pokolenie kryzysu, Instytut Literacki, Paryż, 1989
• Salon Patriotów, Oficyna Wydawnicza “Rytm”, Warszawa, 1994
• Opowieści amerykańskie, Prószyński i S-ka, Warszawa, 1997
• Pochówek dla rezuna, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec, 2001
• Irak. Piekło w raju, Świat Książki, Warszawa, 2004
• Izrael już nie frunie, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec, 2006
• Powiatowa rewolucja moralna, Znak, Kraków, 2009
• Bedzies wisioł za cosik (z Bartłomiejem Kurasiem), Znak, Kraków 2010
• Arab strzela, Żyd się cieszy, Świat Książki, Warszawa 2012
• Bałagan. Alfabet Izraelski, Agora, Warszawa, 2012
• Kruca fuks. Alfabet góralski (z Bartłomiejem Kurasiem), Agora, Warszawa 2013
• Oczy zasypane piaskiem, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2014
• Szcze ne wmerła i nie umrze. Rozmowa z Jurijem Andruchowyczem, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2014
• Zielone migdały, czyli po co światu Kurdowie, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2016
• Wieje szarkijja. Beduini z pustyni Negew, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2016
• Syrop z piołunu. Wygnani w Akcji Wisła, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2017
• Krzyżyk niespodziany. Czas Goralenvolk (z Bartłomiejem Kurasiem), Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2017
• Królowie Mogadiszu, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2018
• Wnuki Jozuego, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2019

Slovenské preklady

• SMOLEŃSKI Paweł. Oči zasypané pieskom. Krásno nad Kysucou : Vydavateľstvo Absynt, 2015. 251 s. ISBN:978-80-971823-0-4
• SMOLEŃSKI Paweł. Šče ne vmerla i ne vmre. Krásno nad Kysucou : Vydavateľstvo Absynt, 2015. 176 s. ISBN:9-788097-182366

Rozhovor s P. Smoleńským a ďalšími prekliatymi reportérmi

• WÓJCIŃSKA Agnieszka. Vesmír v kvapke vody – Rozhovory s prekliatymi reportérmi. Žilina : Absynt, 2018. 208 s. ISBN 978-80-8203-071-9

Referencie

1. JANIKOWSKI, Grzegorz. Zmarł pisarz, dziennikarz i reporter Paweł Smoleński [online]. forsal.pl, 2023-05-02, [cit. 2023-05-02]. Dostupné online.
2. Pawel Smolenski: Oči zasypané pieskom [online]. Pravda.sk, 2015-03-30, [cit. 2020-04-27]. Dostupné online.

Iné projekty

Commons

• Commons ponúka multimediálne súbory na tému Paweł Smoleński