Republika Centralna Albanija (alb. Republika e Shqipërisë së Mesme) je bila država sa sedištem u Draču koja je osnovana 16. oktobra 1913. godine.[1] Osnivač ove, međunarodno nepriznate, države je bio Esad-paša Toptani zajedno sa većim brojem islamista zemljoposednika.
Uprkos odluci velikih sila donetoj na Londonskoj ambasadorskoj konferenciji kojom je formirana Kneževina Albanija i imenovan Vilhelm od Vida za kneza, Esad-paša je 16. oktobra 1913. godine osnovao Republiku Centralnu Albaniju sa prestonicom u Draču.[2] On je imao pod svojom kontrolom više hiljada naoružanih vojnika i žandarma sa kojima je uspešno odolevao višemesečnoj crnogorskoj opsadi Skadra. Esad-paša je u periodu posle završetka balkanskih ratova i povlačenja vojske Kraljevine Srbije u avgustu 1913. godine jedini u Albaniji imao naoružane vojne i policijske odrede uz čiju pomoć je obezbeđivao red i mir u Albaniji. On je oko sebe okupio veliki broj islamista i zemljoposednika koji su bili uplašeni da bi vlada pod kontrolom velikih evropskih sila, predviđena odredbama Londonskog ugovora o miru, mogla da ih liši njihovih privilegija i uz njihovu podršku proglasio Republiku Centralnu Albaniju.
Esad-pašu i Republiku Centralnu Albaniju je finansijski podržavala Kraljevina Srbija koja je zauzvrat očekivala određene teritorijalne kompenzacije kod Crnog Drima i da se Esad-paša obračuna sa kačacima Ise Boljetinca i ostalih koji su bili okupljeni oko Ismailja Ćemalija.[3] Za Srbiju je bilo veoma važno da neutrališe oko 20.000 naoružanih kačaka pod komandom Ise Boljetinca, Hasana Prištine i ostalih vođa kačaka, pre očekivanog napada Bugara u Drugom balkanskom ratu.[4]
Osim podrške koju je ovoj državi pružila Kraljevina Srbija, Republika Centralna Albanija nije doživela međunarodno priznanje i prestala je da postoji kada je princ Vilhelm od Vida 7. marta 1914. godine došao u Albaniju i konsituisao vlast Kneževine Albanije prve međunarodno priznate albanske države, suštinski protektorata ondašnjih velikih sila. Da bi lakše uspostavio kontrolu nad Albanijom, Esad-paši Toptaniju su prepuštena dva najvažnija ministarstva u novoj vladi, tako da je Esad-paša Toptani bio i ministar odbrane i ministar unutrašnjih poslova.
Reference
Povezano
