PROFILBARU.COM

Политика
Politika
Политика ; Politika
Tip	dnevne novine
Format	berliner
Vlasnik	Politika AD (50%) ; East Media Group (50%)
Osnivači	Vladislav F. Ribnikar
Izdavač	Politika novine i magazini d.o.o.
Urednik	Marko Albunović
Direktor	Mira Glišić Simić
Osnivanje	25. januar 1904
Politička orijentacija	centrizam
Sjedište	Trg Politika 1 ; Beograd, Srbija
ISSN	0350-4395
OCLC	231040838
Službeni website	www.politika.rs

Politika je srpski dnevni list koji se izdaje u Beogradu s prekidima od 1904. godine i smatra najstarijim novinama na području bivše Jugoslavije.

Tokom svoje duge istorije, u kojima je prvim decenijama bila vlasništvo porodice Ribnikar, Politika je stekla veliki ugled i reputaciju novina od autoriteta. Tu reputaciju poslednjih godina nastoji obnoviti nakon perioda kontraverzi vezanih uz raspad Jugoslavije, vladavinu Slobodana Miloševića i svoju ulogu u jugoslovenskim ratovima i uz njih vezanim događajima.

Istorija

Politika u periodu Kraljevine

Novine je godine osnovao Vladislav F. Ribnikar u tadašnjoj Kraljevini Srbiji, a prvi broj se pojavio 25. januara 1904. Od tada je list izlazio sve do prvog svetskog rata kada je bilo prekinuto dva puta - privremeno od 23. novembra do 21. decembra 1914. godine (tokom kratkotrajne austro-ugarske okupacije i Kolubarske bitke) te od 23. septembra 1915. do kraja rata. U međuvremenu je u ratu kao rezervni oficir poginuo Vladislav F. Ribnikar. Sa izlaženjem je ponovo počela 1. septembra 1919. u Kraljevini SHS, ovaj put pod vodstvom Vladislavovog brata Slobodana F. Ribnikara. On je godine 1924. umro, a novi generalni direktor je postao njegov sin Vladislav S. Ribnikar pod čijim će vodstvom list nastaviti izlaziti sve do 6. aprila 1941. godine, kada je dalje izlaženje prekinuo aprilski rat.

Politika u periodu SFRJ

Ribnikar, koji je tokom okupacije sarađivao sa vođom jugoslovenskih komunista Titom, je posle oslobađanja Beograda 20. oktobra okupio svoje stare saradnike te je 28. oktobra započelo novo izlaženje koje će trajati tokom celog postojanja Druge Jugoslavije, a tokom koga će neko vreme direktor biti i Vladislavov sin Darko Ribnikar.

Često se navodi da je uređivačka politika pod vodstvom Živorada Minovića krajem osamdesetih godina 20. stoleća bila okrenuta ka srpskom nacionalizmu, da je pomogla dolasku Slobodana Miloševića na vlast i izbijanju Antibirokratske revolucije.

Politika u jugoslovenskim ratovima

Glavni članak: Uloga srpskih medija u jugoslovenskim ratovima

Odmah nakon septembra 1987, kad je Miloševićev režim preuzeo “Politiku”, ona je u kratkom roku postala najmoćnije oružje populističke propagande u kojoj je floskula “narod” bila alibi za ostvarivanje ciljeva iz “Memoranduma SANU”.^[1] Masakr u paraćinskoj kasarni septembra 1987. godine tadašnje uredništvo je iskoristilo kao povod za brutalnu anti-albansku kampanju.^[2]

Rubrika "Odjeci i reagovanja", započeta jula 1988. u formi priloga čitalaca, se posebno izdvajala svojim jezikom mržnje i nacionalističkim tamama.^[1] Prema ovoj rubrici, antibirokratska revolucija je “nešto najbolje što se dogodilo ovoj zemlji”; Slobodan Milošević je jedini “pravi političar, heroj, Vođa, Vožd, ponos svih srpskih generacija… nepotkupljiv, hrabar i moderan”; bivše srpsko rukovodstvo na čelu sa Ivanom Stambolićem je “izdajničko, proalbansko i prohrvatsko”; ekonomsko iskorišćavanje Srbije traje decenijama a najveći krivac za to su pokojni Josip Broz Tito (“mrzitelj srpskog naroda, ustaša, saradnik Vatikana, hohštapler, kriminalac, ubica srpskih generacija, tzv. partizan, špijun…”) i savezni premijer Ante Marković (“Hrvat, poslušnik Zapada, antisrbin, dokazani prevarant, navodni privrednik, hulja, kriminalac…”).^[1]

Naslovna stranica Politike iz 1991. sa udarnom vesti o oslobođenju Vukovara.

“Politika” je svakodnevnom propagandom pripremala javno mnjenje da učestvuje u borbi protiv mnogobrojnih srpskih neprijatelja.^[2] Albanci su prikazani kao divlja skupina, nesposobna za bilo šta sem za razmnožavanje; Hrvati su prikazani kao neoustaše, fašisti, željni da sve Srbe još jednom pokolju i isteraju s “vekovnih ognjišta”; Slovenci su prikazani kao hladni, cinični i sebični, zaboravni da se sete srpske pomoći u Drugom svetskom ratu; Muslimani su prikazani kao islamisti koji sanjaju o Džihadu, nezahvalni Srbima iz čijeg su “genetskog koda” proizašli.^[2]

Uoči rata u Hrvatskoj, preko Politike su vršene pripreme za rat naslovima poput "Plitvice su srpska zemlja" (maj 1991.) "Vukovar odsečen grad" (4. maja 1991) i sličnim.^[3] U narednom periodu govori se o prisajedinjenju Krajine Srbiji.^[3] U izdanju od 22. novembra 1991, Politika prenosi saopštenje "Ministarstva za informacije Srpske oblasti Slavonija, Baranja i zapadni Srem", u kom se navodi da su „povlačeći se prema centru u Vukovaru, hrvatski bojovnici palili sve iza sebe, tako da je praktično uništeno 90 odsto ovog grada”, čime je za uništavanje Vukovara skinuta odgovornost sa JNA.^[4] Pod naslovom "Hrvati nemaju šta da traže u Srbiji" Politika je opširno prenosila Šešeljeve pozive za proterivanjem Hrvata iz Srbije.^[5]

Uoči rata u Bosni i Hercegovini (marta 1992), Politika je pisala da oružane formacije Republike Hrvatske sa paravojnim formacijama i Bosni i Hercegovini napadaju srpsko stanovništvo i uz masovne zločine ("koji nagoveštavaju genocid") nastoje da ga proteraju sa pojedinačnih područja, te da je stoga JNA prisiljena da "odlučno reaguje"^[6].

U istom periodu Politika je objavljivala tekstove u korist podele BiH po etničkoj osnovi.^[6] Politika od 6. aprila piše da muslimani u Bosni rade Srbima isto što i pre 50 godina, da Hrvati i Muslimani imaju daleko modernije i ubojitije oružje od Srba i da su u "oni u Sarajevu" izazvali rat. Dalje se kaže da "pošteni Muslimani" beže u Srbiju, a oni drugi odlaze u Nemačku, Mađarsku i drugde, sa džepovima punim para.^[7] Tokom zauzimanja Bijeljine, Politika je nazivala bošnjačko stanovništvo koje brani grad muslimanskim ekstremistima, dok su Arkanove paravojne formacije predstavljene kao zaštitnici grada.^[8] U izdanju od 8. aprila Politika objavljuje pismo bjeljinskih muslimana koje demantuje "glasine o masakru Muslimana u Bijeljini" od strane Srpske dobrovoljačke garde i proglašava Arkana "spasiocem svih građana”.^[9] Politika od 10. aprila objavljuje da na tlu Republike Srbije ne postoje nikakve paravojne formacije, i da je neistinita tvrdnja da se na teritoriji opštine Zvornik nalaze paravojne formacije, ubačene iz Srbije.^[10]

Kada je sredinom aprila 1992 međunarodna zajednica zatražila od Srbije da povuče vojsku i paravojne jedinice iz Bosne i Hercegovine i da nedvosmisleno prizna njen teritorijalni integritet, Politika je proglašavala antisrpsku zaveru "vatikansko-germanskog bloka", a deklaraciju KEBS poredila sa ultimatum koji je Austro-Ugarska uputila Srbiji 1914. godine.^[11]

Glavni i odgovorni urednik Politike u ovom periodu bio je Aleksandar Prlja.^[12]

Savremeni period

Nakon petooktobarskih promena, vlasnički udeo Politike je preuzeo nemački medijski koncern WAZ, koji je u to vreme počeo kupovati niz uglednih i uticajnih listova na području Jugoistočne Evrope. Deset godina kasnije se WAZ počeo povlačiti sa Balkana, te je 2012. godine prodao vlasnički udeo kompaniji East Media Group registrovanoj u Rusiji.