PROFILBARU.COM

Mihailo Dinić (23. april 1899, Lučica kod Požarevca — 12. maj 1970, Beograd) je bio srpski istoričar i akademik SANU. Najveći deo naučnog rada posvetio je istraživanju srpske srednjovekovne prošlosti.

Školovanje i rani radovi

Školovao se u rodnom mestu, Požarevcu i Beogradu. Prekinuo je škoovanje zbog Prvog svetskog rata. Sa srpskom vojskom povlači se preko Albanije a potom nastavlja školovanje u Francuskoj. Istoriju i geografiju studirao je na univerzitetu u Monpeljeu. Nakon povratka u Srbiju radio je kao gimnazijski profesor u Kruševcu, Vršcu, Knjaževcu, Vinkovcima, Zemunu i Beogradu. U periodu od 1928. do 1930. usavršavao se u Beču. Mentor mu je bio Karlo Pal. Tu je doktorirao sa disertacijom o srednjovekovnom Sremu. Dobio je mesto na učiteljskoj školi u Dubrovniku. Tu je imao priliku da istražuje u dubrovačkim arhivama. Piše prve naučne radove, studije o Nikoli Altomanoviću (1932), krunisanju Tvrtka I za kralja (1932) i o vatrenom oružju u Dubrovniku i okolnim zemljama.

Na Beogradskom univerzitetu

Njegov rad primetili su vodeći srpski istoričari tog vremena. Stanoje Stanojević ga poziva u Beograd. Dobio je 1934. mesto na Beogradskom univerzitetu. U Beogradu je imao povoljne uslove za naučni rad. Objavljuje radove o dubrovačkim tributima (1935), karavanskoj ttrgovini (1937), zemljama hercega od Svetog Save (1940). Godine 1937. boravi u Parizu gde se upoznaje sa novim izvorima. U ovom periodu ga posebno interesuje Kosovska bitka.

Drugi svetski rat prekinuo je Dinićev naučni rad. On je, kao rezervni oficir vojske Kraljevine Jugoslavije, zarobljen tokom Aprilskog rata. Do kraja rata boravio je u zarobljeničkim logorima gde mu je zdravlje narušeno.

Najplodniji period

Po završetku rat vraća se na Beogradski univerzitet. Takođe nastavlja svoja arhivska istraživanja. Ovo je najplodniji period njegovog stvaralaštva tokom koga nastaju brojne studije o najrazličitijim temama iz političke i privredne istorije, istorijske geografije i pomoćnih istorijskih nauka. Objavio je monografije o državnom saboru srednjovekovne Bosne (1955), srednjovekovnom rudarstvu u Bosni i Srbiji (1955, 1964) i o humsko-trebinjskoj vlasteli (1967). Za Kembričku istoriju srednjeg veka napisao je pregled istorije Balkana od 11. do 15. veka (1963). Takođe se bavio i objavljivanjem izvorne građe. Pored pojedinačnih dokumenata koje je objavljivao kao priloge uz svoje radove objavio je više zbirki dokumenata: odluke dubrovačkih veća 1380-1389 (1951, 1964), građu o roblju, patarenima, dubrovačkoj kovnici i poslovnu knjigu Lukarevića vođenu u Novom Brdu u tri sveske pod naslovom Iz dubrovačkog arhiva (1957-1967), građu za istoriju srednjovekovnog Beograda (1951, 1958)

Dobio je veliki broj naučnih priznanja. Bio je redovni profesor i dekan Filozofskog fakulteta u Beogradu. Za dopisnog člana SANU izabran je 1948. a za redovnog 1955. godine. Penzionisan je 1957. godine ali je nastavio svoja istraživanja u dubrovačkom arhivu dok god mu je zdravlje to dopuštalo. Umro je 12. maja 1970. U beogradu. Nakon smrti njegova biblioteka, rukopisi sa ispisima iz dubrovačke arhive preneti su u Narodnu biblioteku gde čine posebnu celinu. Neki njegovi rukopisi objavljeni su posthumno. Srpska književna zadruga objavila je u knjizi Srpske zemlje u srednjem veku. Istorijsko geografske studije 1978. godine njegove radove iz oblasti istorijske geografije.

Značaj

Njegov obiman naučni i pedagoški rad izvršio je snažan uticaj na istoriografiju o srpskoj srednjovekovnoj prošlosti. Nastavio je najbolje tradicije srpske kritičke istoriografije nastojeći da produži rad svog uzora Konstantina Jiričeka. Takođe je pratio dešavanja u svetskoj istoriografiji i u skladu s njima nastojao da razvije, obogati i unapredi srpsku istorijsku nauku. Značajno je što je istraživao teme koje su bile gotovo zapostavljene (karavanski saobraćaj, sitno plemstvo, vatreno oružje u srpskim zemljama srednjeg veka). Bio je veliki protivnik instrumentalizacije istorije čime je značajno doprineo kontinuitetu naučne istoriografije u srpskoj nauci.

Bibliografija

Bibliografija radova Mihaila Dinića objavljena je u Spomenici koju mu je posvetila Srpska akademija nauka i umetnosti (Bibliografija radova Mihaila Dinića, Spomenica posvećena umrlom akademiku Mihailu Diniću, Posebno izdanje SANU, Spomenice 48, Beograd 1971, 27-37). Delimične bibliografije njegovih radova objavljene su u sledećim publikacijama:

Uz šezdesetu godišnjicu Mihaila Dinića, ZRVI 6, Beograd 1960.
Mihailo Dinić, redovan član, Godišnjak SAN 65, 1958.
Sima Ćirković, Rade Mihaljčić, Bibliografija radova Mihaila Dinića, Zbornik FF u Beogradu 8, 1964.

Literatura

Enciklopedija srpske istoriografije, Beograd 1997.
S. Ćirković, Beleška o piscu u knjizi Mihailo Dinić, Srpske zemlje u srednjem veku. Istorijsko-geografske studije, Beograd 1978.
Spomenica posvećena preminulom akadmeiku Mihailu Diniću, Posebno izdanje SANU, Spomenica 48, Beograd 1976.