Mihailo Apostolski

Mihailo Apostolski
Mihailo Apostolski
Puno ime	Mihailo Mitić
Mesto rođenja	Novo Selo, kod Štipa  Osmansko carstvo
Datum smrti	7. 8. 1987. (80 godina)
Mesto smrti	Dojran,  SR Makedonija  SFR Jugoslavija
Profesija	vojno lice
Član KPJ od	aprila 1942.
Učešće u ratovima	Aprilski rat Narodnooslobodilačka borba
U toku NOB-a	komandant GŠ NOV i PO Makedonije
Služba	Jugoslovenska vojska; Narodnooslobodilačka vojska Jugoslovenska narodna armija 1924 — 1958.
Čin	general-pukovnik
Predsednik MANU
Period	1976 — 1983.
Prethodnik	Blaže Koneski
Naslednik	Jordan Pop-Jordanov
Narodni heroj od	9. oktobra 1953.
Odlikovanja	jugoslovenska odlikovanja: Orden narodnog heroja Orden ratne zastave Orden partizanske zvezde Orden Republike Orden zasluga za narod sa zlatnim vencem Orden bratstva i jedinsta Orden narodne armije Orden za hrabrost Partizanska spomenica 1941. strana odlikovanja: Orden Suvorova drugog stepena Orden Aleksandra Nevskog

Mihailo Apostolski (mak. Михајло Апостолски; Novo Selo, kod Štipa, 8. novembar 1906. – Dojran, 7. avgust 1987), učesnik Aprilskog rata i Narodnooslobodilačke borbe, društveno-politički radnik SFRJ i SR Makedonije, general-pukovnik JNA, istoričar i narodni heroj Jugoslavije.

Biografija

Rođen je 8. novembra 1906. godine u Novom Selu, kod Štipa, kao Mihailo Mitić od oca Apostola.^[1] Vojnu akademiju upisao je 1924. godine kao pitomac 57. klase. Svoje školovanje uspešno je završio 1927. godine i unapređen je u čin potporučnika. Višu vojnu akademiju je završio 1933. godine kao pripadnik 35. klase slušalaca a 1938. i Generalštabnu akademiju Kraljevine Jugoslavije. Kao generalštabni major Jugoslenske vojske postavljen je za pomoćnika načelnika štaba Drinske divizije u Ljubljani.^[2]

U kratkotrajnom Aprilskom ratu bio je u Štabu Triglavske divizije pod komandom divizijskog generala Dragiše Pandurovića i ova divizija bila je sastavu Sedme armije pod komandom divizijskog generala Dušana Trifunovića. Tokom sukoba učestvovao u pregovorima svojih predpostavljenih komandanta sa banom Dravske banovine Markom Natlačenem da se jedinice Jugoslovenske vojske koje se nalaze na teritoriji Slovenije, koja je proglašena 10. aprila za samostalnu državu, prvo proglase za Slovenačku narodnu vojsku i da zatraže primirije. Posle kapitulacije, 13. aprila zarobljen je od Italijana i odveden u logor Vestone. Potom je prebačen u Rijeku, gde je sa grupom Makedonaca pušten, predstavljajući se kao Bugarin poreklom. Tada je odlučio da više ne koristi svoje prezime na rođenju već novo Apostolski.^[1][3]

Posle povratka u Makedoniju, povezao se sa Lazarom Koliševskim, koji ga je uključio u Narodnooslobodilački pokret. Septembra 1941. godine izabran je za člana Pokrajinskog šataba NOP odreda Makedonije, juna 1942. godine postavljen je za komandanta Glavnog štaba NOV i PO Makedonije. Od februara do avgusta 1944. godine pod Mihajlovom komandom su se, pored 33 makedonske brigade, našle i brigade Operativnog štaba za Kosovo i Metohiju i Operativnog štaba za južnu Srbiju.

Februara 1945. godine postavljen je za načelnika Vrhovnog štaba NOV i POJ, odnosno Generalštaba Jugoslovenske armije. Na Drugom zasedanju AVNOJ-a, novembra 1943. godine, izabran je za člana Predsedništva AVNOJ-a, a na Prvom zasedanju ASNOM-a, avgusta 1944. godine, za člana Predsedništva ASNOM-a.

Posle oslobođenja Jugoslavije obavljao je razne odgovorne dužnosti u Jugoslovenskoj narodnoj armiji. Penzionisan je 1958. godine u činu general-pukovnika.

Bavio se i naučnim radom, posebno radovima o istoriji jugoslovenskih i balkanskih naroda i radovima vatnim za vojnu istoriju. Godine 1967. prilikom formiranja Makedonske akademije nauka i umetnosti postao je njen prvi redovni član, a 1968. je izabran za dopisnog člana Srpske akademije nauka i umetnosti. Kasnije je izabran i za člana hrvatske, slovenačke kao i Akademije nauka i umetnosti Bosne i Hercegovine.

Od 1976. do 1983. bio je predsednik Makedonske akademije nauka i umetnosti, a od 1978. do 1981. godine predsednik Saveta akademija nauka i umetnosti SFRJ. Bio je i član Saveta federacije. Godine 1978, dodeljena mu je Nagrada AVNOJ-a, najviša jugoslovenska nagrada. Godine 1986, postao je predsednik Saveza društava istoričara Makedonije.

Umro je 7. avgusta 1987. godine u Dojranu. Vojna akademija makedonske vojske, osnovana 1995. godine, u Skoplju nosi njegovo ime.

Nosilac je Partizanske spomenice 1941. i drugih jugoslovenskih odlikovanja. Ordenom narodnog heroja odlikovan je 9. oktobra 1953. godine.

Publikacije

• Mihajlo Apostolski, Blagoja Simonovski, Pet godini slobodno Skopje, Gradski odbor na naroden front, 1949, Skopje.
• Mihajlo Apostolski, 40 godini od formiranjeto na krupnite voeni edinici vo Makedonija, ISTORIJA, 19, 1 (1983), str. 43-51.
• Mihajlo Apostolski, Mitko Panov, Radoviš i Radoviško, Opštinski odbor na združenieto na borcite od NOB, 1984.
• Mihajlo Apostolski, Dančo Zografski, Aleksandar Stojanovski, Gligor Todorovski, Graham W. Reid (editors), A history of the Macedonian people Macedonian Review, Skopje, 1979.
• Mihajlo Apostolski, Aco Aleksievski (urednici), Iz prošlosti makedonskogo naroda, Radio-televizija, Skopje, 1969.
• Mihajlo Apostolski, Kočansko i Viničko vo Februarskiot pohod, statija od monografijata: Kočani i Kočansko vo NOV 1941-1945, Vančo Andonov (urednik,), Opštinski odbor na Sojuzot na združenijata na borcite od NOV, 1985. str. 347-357.

Foto-galerija

• 
  Ratna fotografija
• 
  Radna soba Apostolskog za vreme boravka GŠ NOV i POM u oslobođenom Kičevu septembra 1943. godine (danas je uređena unutar muzeja)

Reference

1. Bjelajac & Trifunović 1997: str. 235
2. Bjelajac 2004: str. 324
3. Bjelajac & Trifunović 1997: str. 243-244

Literatura

• Vojna enciklopedija (knjiga prva), Beograd 1970. godina.
• „Narodni heroji Jugoslavije”. Beograd: Mladost. 1975. 
• Makedonska enciklopedija (knjiga prva). „MANU“, Skoplje 2009. godina.
• Bjelajac, Mile; Trifunović, Predrag (1997). Između vojske i politike. Beograd, Kruševac: Institut za noviju istoriju Srbije, Narodni muzej Kruševac. ISBN 86-7005-020-X. 
• Bjelajac, Mile (2004). Generali i admirali Kraljevine Jugoslavije 1918—1941. Beograd: Institut za noviju istoriju Srbije. ISBN 978-86-7005-039-6. 

Vanjske veze

• Biografija na saju SANU^{[mrtav link]}