Mehrgarh je bilo drevno naselje u južnoj Aziji koje danas predstavlja jedno od najvažnijih arheoloških nalazišta na temelju koga se proučavaju najstarija neolitska naselja u regiji. Ostaci naselja se nalaze u Baludžistan u Pakistanu, na ravnici Kachi između Prijevoj Bolan, zapadno od doline Inda i između današnjih gradova Quetta, Kalat i Sibi.
Mehrgarh se nekada naziva najstarijim poznatim poljoprivrednim naseljem Južne Azije, što se temelji na arheološkim iskapanjima iz 1974 (Jarrige et al). Najstariji dokazi o naselju su datirani na 7000. g.pne.. Također se navodi zbog najstarijih dokaza o grnčarstvu u Južnoj Aziji. Arheolozi dijele naselje o nekoliko vremenskih perioda.
Kalkolitski stanovnici Mehrgarha su također imali kontakte sa današnjim sjevernim Afganistanom, sjeveroistočnim Iranom pa čak i južnim dijelovima Centralne Azije (B.B. Lal 1997: 287).
Mehrgarhski period I
Mehrgarhski period I 7000 - 5500. pne., bio je neolitski i akeramički (tj. bez korištenja grnčarije). Najraniji oblik poljoprivrede se razvio od polunomadskih naroda koji su uzgajali biljke kao što su pšenica i ječam odnosno životinje kao što su ovce, koze i krave. Naselje je osnovano s jednostavnim blatnim zgradama s četiri interne pod-podjele. Brojni grobovi su pronađeni, s mnogim rafiniramim dobrima kao što su košare, alat o kamena i kosti, ogrlice, narukvice, privjesci i povremene žrtve životinja, s time da je veći broj dobara ostavljan u grobove muškaraca. Ukrasi od školjki, vapnenca, tirkiza, lapis lazulija, pješčenjaka i izbrušenog bakra su nađeni, zajedno s jednostavnim figuricama žena i životinja. Jedna kamena sjekira je pronađena u grobu, a još nekoliko na površini. Ove kamene sjekire su najranije koje se pronalaze u stratificiranom kontekstu u južnoj Aziji.
Mehrgarski period II i period III
Mehrgarhski period II 5500. pne. - 4800. pne. i Merhgarhski period III 4800. pne. - 3500. pne. su bili keramički neolitski (tj. s korištenjem grčanrije) a kasnije kalkolitski. Pronađeno je dosta tragova proizvodne djelatnosti kao i korištenja naprednijih tehnika. Pravljene su ogrlice od glazirane fajanse isto kao i figurice od terakote. Ženske figurice su bile ukrašene bojom te imale različite frizure i ukrase. Dva proširena groba su pronađena iz perioda II s time da je crveni oker korišten za bojanje tijela. Količina grobnih dobara se s vremenom smanjivala, postavši ograničena na ukrase i s više dobara u ženskim grobovima. Proizvedeni su prvi pečati od terakote i kostiju s geometrijskim dizajnom. Tehnologije su uključivale kamene i bakrene bušilice, jednostavne sušare, velike jamske sušare i lončiće za taljenje bakra. Postoje dokazi o razvijenoj trgovini u periodu II: jedna od najvažnijih je otkriće nekoliko kuglica lapis lazuli - porijekom iz Badakshana.
Mehrgarhski period VII
Negdje između 2600. pne. i 2000. pne., grad je uglavnom napušten, upravo u vrijeme kada se počela razvijati Civilizacija doline Inda. Pretpostavlja se da su stanovnici Mehrgarha odselili u plodnu dolinu Inda nakon što je Baludžistan postao suh zbog promjena klime.
Različita imena
Za Mehrgarh se također koriste nazivi Mehrgahr, Merhgarh or Merhgahr.
Ravnica Kachi također ima nazive kao što su ravnica Kacchi i ravnica Katchi.
Literatura
- Lal, B.B. The Earliest Civilization of South Asia. Aryan Books International.
Vanjske veze
