Masakr u Novoseocima

Masakr u Novoseocima
Džamija u Novoseocima, uništena nakon masakra, ponovo izgrađena 2007.
Lokacija	Novoseoci, Bosna i Hercegovina
Koordinate	43°52′47″N 18°47′35″E
Datum	22. septembar 1992.
Meta	Bošnjaci
Mrtvih	45
Počinitelji	Vojska Republike Srpske

Masakr u Novoseocima odnosi se na masovno ubistvo 45 bošnjačkih civila (44 muškarca i jedne žene) iz susjednih sela Novoseoci i Pavičići 22. septembra 1992. godine koje je počinila srpska vojska u selu Novoseoci, opština Sokolac, i na opštinskoj deponiji Ivan Polje na putu prema Rogatici.^[1] Srpska vojska je u selu ubila ženu, a zatim je 44 muškarca i dječaka prevezla na deponiju Ivan Polje, gdje su ih strijeljali. Ekshumacijom na deponiji otkriveno je još osam žrtava iz Han Stjenice, opština Rogatica.^[2]

Pozadina

Početkom bosanskog rata Srbi su formirali Srpske autonomne oblasti, a oblast Sokolac potpala je pod samoproglašenu SAO Romaniju. Bošnjaci podromanijskog sela Novoseoci živjeli su relativno mirno, iako su bili potpuno okruženi Srbima.

Mještani Novoseoca obećali su da će biti lojalni samoproglašenoj i nelegalnoj srpskoj vlasti, vjerujući da će im to spasiti gole živote,^[3] a potpisan je i dokument 27. jula 1992. koji o tome svjedoči.^[4]

Amor Mašović sa Instituta za nestala lica BiH saznao je da je pukovnik srpske vojske Aleksa Krsmanović naredio ubijanje cjelokupnog muškog stanovništva Novoseoca kao osvetu za svog sina Darka, vojnika srpske vojske koji je poginuo u borbi protiv snaga Armije BiH u blizini Olova.^[5]

Masakr

Dana 22. septembra 1992. godine, pod komandom Momčila Pajića, 300 pripadnika srpskih snaga (2. romanijske motorizovane brigade Sarajevsko-romanijskog korpusa VRS) ušlo je u selo Novoseoci i naredilo mještanima da napuste svoje kuće i grupišu se na uzvišenju Metaljka.^[6]

Jedan srpski vojnik je naočigled svih ubio ženu Devlu Karić.

Nakon toga su srpske snage razdvojile muškarce i dječake pod izgovorom da će ostati na prinudnom radu, dok su žene i djecu nasilno deportovali u Sarajevo, zaustavivši se na Sokocu, gdje su silovali mnoge žene.

Nakon toga su muškarci i dječaci sa dva vojna kamiona TAM-5000 (Dajc) prevezeni na deponiju Ivan Polje,^[7] gdje su strijeljani u dvije grupe.

Tijela žrtava su ostala netaknuta, a tek nakon 2-3 dana sahranjena su u masovnu grobnicu iskopanu na istom mjestu.^[8]

Dana 30. septembra 1992. godine, nakon što su počinili zločin, minirali su i srušili džamiju u Novoseocima, ostatke džamije odnijeli na deponiju i istresli na masovnu grobnicu.^[6]

Žrtve

Sve žrtve su zarobljene u Novoseocima, gdje su našle utočište, ali nisu svi bili stanovnici Novoseoca.

Pored žene koja je ubijena i sahranjena u Novoseocima, utvrđeno je da su žrtve ubijene na deponiji:^[8]

Iz Novoseoca, opština Sokolac (29)

• Ćamil Selmanović (1930)
• Muharem Selmanović (1940) i njegov sin Amir Selmanović (1974)
• Osman Selmanović (1926)
• Šaćir Selmanović (1930) i njegov sin Azim Selmanović (1958)
• Salko Selmanović (1930) i njegov sin Memo Selmanović (1962)
• Edhem Karić (1907)
• Hilmija Karić (1943) i njegov sin Edin Karić (1970)
• Huso Karić (1923) i njegov sin Mehmed Karić (1952)
• Lutvo Karić (1923.)
• Izet Karić (1917) i njegov sin Sead Karić (1966)
• Kasim Karić (1937) i njegov sin Halis Karić (1967)
• Redžo Karić (1956.)
• Suljo Karić (1939.)
• Asim Očuz (1942) i njegov sin Ismet Očuz (1975)
• Munever Očuz (1951) i njegov sin Damir Očuz (1977)
• Lutvo Očuz (1935)
• Hasan Očuz (1913)
• Zahid Kabaš (1930)
• Osman Šetić (1910)
• Sead Pašić (oko 1972)

Iz Pavičića, opština Sokolac (7)

• Memiš Selmanović (1940) i njegov sin Amir Selmanović (1969)
• Nail Karić (1935) i njegovi sinovi Fikret Karić (1956) i Rifet Karić (1968)
• Smail Selmanović (1935) i njegov sin Velija Selmanović (1956)

Iz Kovanja, opština Rogatica (4)

• Adem Ćatić (1945.)
• Ismet Hodžić
• Nezim Čolić (1953)
• Hasib Čolić

Sa drugih mjesta (2)

• Salim Pašić (1938) - iz Rakitnice, opština Rogatica
• Bajro Vatreš (1950) - iz Žepe, opština Rogatica

Ostale žrtve su Muhamed Selmanović, Mustafa Selmanović i jedno neidentifikovano lice.^[9]

Ekshumacija i ponovna sahrana

Ulaz na šehidsko mezarje u Novoseocima

Dana 8. septembra 2000. godine, pet godina nakon završetka rata, na deponiji Ivan Polje izvršena je ekshumacija od strane Komisije za nestala lica BiH.

Sve žrtve, osim posmrtnih ostataka jedne, nakon rata su otkrivene, ekshumirane i identificirane, a u posmrtnim ostacima pronađeno je čak 178 prostrelnih rana.^[10] Pronađeno je još osam posmrtnih ostataka iz sela Han Stjenica, Rogatica.^[2]

Najmlađa žrtva imala je 14 godina (Damir Očuz), a najstarija 85 godina (Edhem Karić).^[8]

Žrtve su ponovo sahranjene na Šehidskom mezarju u Novoseocima, preko puta džamije.

Suđenja

Optužnica je podignuta po nalogu Posebnog odjela za ratne zločine i odnosi se na osumnjičene:^[11]

• Milan Tupajić, rođen 1954. godine, Knežina, Sokolac, bivši predsjednik Kriznog štaba Sokolac
• Radomir Obradović "Dragan", rođen 1950. godine u Krševima, Sokolac, bivši komandant SJB Sokolac
• Radislav Krstić, rođen 1948. godine, Nedjelišta, Vlasenica, bivši komandant 2. romanijske motorizovane brigade VRS
• Koprivica Nikola, rođen 1954. godine, pripadnik čete vojne policije 2. romanijske motorizovane brigade, nastanjen u Kanadi (zatraženo izručenje iz Kanade)
• Miladin Gašević "Ćirko", rođen 1961. godine, Vidrići, Sokolac, zamjenik komandira izviđačke čete 2. romanijske motorizovane brigade.
• Kezunović Momir, rođen 1957. godine, Vidrići, Sokolac, pripadnik izviđačke čete 2. romanijske motorizovane brigade.
• Kezunović Branislav "Miki" rođen 1959. godine u Vidrićima, Sokolac, pripadnik izviđačke čete 2. romanijske motorizovane brigade.
• Željko Gašević, rođen 1968. godine, Sokolac, pripadnik izviđačke čete 2. romanijske motorizovane brigade
• Šuka Jadranko, rođen 1957. godine, Sokolac, pripadnik izviđačke čete 2. romanijske motorizovane brigade.

Dana 16. septembra 2020. godine, zbog sumnje da su počinili ratni zločin, uhapšeni su bivši poslanik SDS-a Milan Tupajić, ratni komandant PS Sokolac Dragan Obradović, pripadnici VRS Miladin Gašović, Jadranko Šuka, Željko Gašović, Momir Kezunović i Branislav Kezunović.^[12]

Milan Tupajić umro je decembra 2021. godine, ne dočekavši kraj suđenja.^[13]

Radislav Krstić je već služio 35 godina zatvora za genocid u Srebrenici, koji je pripomogao kao komandant, 3 godine nakon masakra u Novoseocima.^[14]

Dana 4. aprila 2022. godine iz Kanade je izručen Nikola Koprivica, optužen da je direktno pucao u civile Novoseoca.

Od maja 2023. godine suđenja su još u toku na Sudu Bosne i Hercegovine.

Povezano

• Novoseoci

Reference

1. „050629IT”. www.icty.org. Pristupljeno 2023-05-07. 
2. „Tupajić i ostali: Dan kada je posljednji put vidio oca i brata”. Detektor. Pristupljeno 2023-05-23. 
3. „Dragan Bursać: Koliko metaka može stati u tijelo vašeg djeteta?”. 2018-09-22. 
4. Dizdarević, Emina (2022-04-14). „Obradović i ostali: Otac i suprug ubijeni u Novoseocima” (bs). Detektor. Pristupljeno 2023-05-07. 
5. „Umro pukovnik Krsmanović: Zbog osvete sina naredio masakr nad civilima iz Novoseoca” (bs). radiosarajevo.ba. Pristupljeno 2023-05-07. 
6. „Obradović i ostali: Otac i suprug ubijeni u Novoseocima”. 2022-04-14. 
7. „Obradović i ostali: Muškarci u dva “Dajca” s vojskom napustili Novoseoce”. Detektor. Pristupljeno 2023-06-01. 
8. Pašić, Ibrahim (2000) (bs). Od hajduka do četnika. Sarajevo, Bosnia and Herzegovina: Bemust Sarajevo. ISBN 9958-725-32-0. 
9. „Zločin u Novoseocima - da se ne zaboravi”. Rogatica.com. Pristupljeno 2024-01-02. 
10. Bahtanović, Berina (2020-12-18). „Podignuta optužnica protiv devet osoba za ratni zločin u Novoseocima” (bs). N1. Pristupljeno 2023-05-07. 
11. „The Prosecutor's Office of Bosnia and Herzegovina”. 
12. „Uhapšeni sa Sokoca se sumnjiče za brutalno ubistvo 44 civila bošnjačke nacionalnosti u Novoseocima” (bs). www.klix.ba. Pristupljeno 2023-05-04. 
13. faktor.ba. „Gdje nema džamija, nema ni muslimana: Umro Milan Tupajić, optužen za progon i ubistva na Sokocu” (bs). 
14. „Obradović i ostali: “Krstić čisti Novoseoce”” (bs). Detektor. Pristupljeno 2023-05-07. 

Vanjske veze

• BOSNA: IVAN POLJE: MASOVNA GROBNICA NAJNOVIJE - AP arhiva YouTube kanal (ekshumacija žrtava 2000.)

Šablon:Rat u Bosni i Hercegovini