Lucije Ambivije Turpion

Lucije Ambivije Turpion (lat. Lucius Ambivius Turpio) bio je znameniti rimski glumac i upravnik pozorišne trupe, koji je delovao u vreme velikog rimskog komediografa Terencija, odnosno tokom 2. veka pne.^[1][2] U početku je radio s komediografom Ceclijem Stacijem, značajno doprinevši tome da ovaj komički pesnik zadobije svoju publiku, kojoj se njegove palijate, bliže grčkim originalima nego Plautove, isprva nisu svidele.^[3][4] Kad je već stekao glas kao promoter savremenih komičnih pesnika,^[5] Turpion je postao producent Terencijevih komada, u kojima se uglavnom i pojavljivao kao glavni glumac.^[6][7][8][9]

Na određeni način, Turpion je služio kao Terencijev glasnogovornik na sceni.^[10] Nekoliko svojih komada Terencije je započeo prologom, u kojem objašnjava publici svoj književni metod i polemiše sa protivnicima, a izgovara ga glumac koji je očito blizak sa pesnikom. U bar dve komedije ― Samomučitelju i Svekrvi ― govornik prologa eksplicitno kaže da se zove Turpion. ^[10][11]

Ispitivači smatraju da je Turpion bio taj koji je otkupio sve Terencijeve komedije kad su bile ponuđene na prodaju^[5] te da je njegova pozorišna trupa bila glavni izvođač većine tih komada.^[9]

Reference

1. Brown, Peter George McCarthy (1996), „Ambivius Turpio, Lucius”, Hornblower, Simon; Spawforth, Anthony, Oxford Classical Dictionary (3rd izd.), Oxford: Oxford University Press, ISBN 0-19-521693-8 
2. Smith, William (1867). „Turpio”. u: William Smith. Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology. 3. Boston: Little, Brown and Company. pp. 1193. 
3. E. J. Kenney, W. V. Clausen, The Cambridge History of Classical Literature. Vol. II: Latin Literature, Cambridge, 1982, str. 160.
4. Milan Budimir ― Miron Flašar, Pregled rimske književnosti, Naučna knjiga, Beograd, 1991, str. 113.
5. Slater, William J. (1996). Roman theater and society: E. Togo Salmon Conference papers I, Volume 1993. Ann Arbor: University of Michigan Press. str. 33–36. ISBN 0-472-10721-6. 
6. Didaskalije uz Terencijeve komedije
7. Ciceron, O starosti, 14.
8. Tacit, Dijalog o govornicima, 20.
9. Marshall, C.W. (2006). The Stagecraft and Performance of Roman Comedy. New York City: Cambridge University Press. str. 85–86. ISBN 0-521-86161-6. 
10. Sharrock, Alison (2009). Reading Roman Comedy: Poetics and Playfulness in Plautus and Terence. New York City: Cambridge University Press. str. 65–66, 74–75. ISBN 0-521-76181-6. 
11. Pucci, Joseph (1998). The Full-Knowing Reader: Allusion and the Power of the Reader in the Western Literary Tradition. New Haven: Yale University Press. str. 97–98. ISBN 0-300-07152-3.