![]()
„Lepke” preusmjerava ovdje. Za biografski film, v.
Lepke (film).
Louis "Lepke" Buchalter (6. februar 1897 - 4. mart 1944) bio je američki gangster, poznat kao vođa Murder Inc., zloglasnog gangsterskog eskadrona smrti, ali i kao jedina od istaknutih ličnosti organiziranog kriminala koja je skončala pogubljenjem na električnoj stolici.
Biografija
Louis Buchalter je rođen i odrastao u porodici jevrejskog imigranta iz carske Rusije u četvrti Lower East Side na njujorškom Manhattanu. Imao je tri brata i sestru, a prvi put je u nevolje sa zakonom došao nakon što je kao tinejdžer ostao bez roditelja, te se odao kriminalu. Od 1915. do 1922. je nekoliko puta proveo u popravnim domovima i zatvorima zbog provala i sitnijih prijestupa.
Po izlasku iz zatvora se povezao sa Jacobom Shapirom svojim prijateljem iz djetinjstva koji je započeo reketiranje njujorške industrije odjeće preko sindikata. Sa vremenom su svoje aktivnosti prebacili na krijumčarenje alkoholnih pića koje je, zahvaljujući Prohibiciji kriminalcima donosila izuzetan profit, ali i dovodilo do sve nasilnijih suparništava među gangsterima. Buchalter i Shapiro su 1927. godine bili osumnjičeni za likvidaciju svog suparnika i nekadašnjeg partnera, gangsterskog bosa Jacoba Orgena, ali su oslobođeni optužbe zbog nedostatkaa dokaza. Buchalter je kasnije stvorio poslovne veze sa Tommyjem Luccheseom, italoameričkim mafijašem i osnivačem njujorške mafijaške porodice Lucchese, a zahvaljujući čemu je nakon Castelamarese rata 1931. postao jedna od vodećih ličnosti njujorškog organiziranog kriminala.
Buchalter se među tadašnjim gangsterima isticao time da nije privlači pažnju javnosti, ali i svojih kolega, a što je dugovao sklonošću da im se otvoreno ne suprotstavlja, te besprijekornim privatnim životom. 1931. godine se oženio za Betty Wasserman, britanskom udovicom čijeg je sina posvojio.
Buchalter je od početka 1930-ih svoju djelatnost preusmjerio na vođenje bande profesionalnih ubica, gdje su mu glavni suradnici bili Abe Reles i italoamerički gangster Albert Anastasia. Banda, koja je, prema procjenama vlasti, brojala oko 200 ljudi, od štampe je prozvana "Murder, Inc." te je izvodila ubistva kako za italoameričke mafijaše tako i za tzv. Nacionalni kriminalni sindikat. Njegova najpoznatija žrtva je bio gangster Dutch Schultz, a povod likvidaciju je predstavljala istraga koju je protiv njujorških gangstera, uključujući Schultza, bio započeo javni tužilac Thomas E. Dewey; kada je Komisija odbila Schultzov prijedlog o atentatu na Deweya, Schultz je zaprijetio da će to učiniti sam; članovi Sindikata, uključujući Buchaltera, uplašeni da će to izazvati još oštriju reakciju vlasti, su odlučili umjesto toga ukloniti Schultza, koji je ubijen 23. oktobra 1935. godine.
Iako je Buchalter tako spasio Deweyu život, na kraju ga je upravo Dewey, koji je nastavio sa istragama protiv vodećih njujorških mafijaša, došao glave. Kada je Joseph Rosen, vlasnik trgovine slatkišima, odbio platiti "zaštitu" i napustiti grad, Buchalter je postao uvjeren da radi kao Deweyev doušnik te je naredio njegovu likvidaciju, koju su 13. septembra 1936. izveli pripadnici "Murder, Inc.". U međuvremenu su se protiv Buchaltera aktivirale i federalne vlasti, te je 8. novembra 1936. godine zajedno sa Shapirom osuđen na dvije godine zatvora zbog kršenja antitrustovskih propisa. Prije izvršenja presude su njih dvojica pobjegli i počeli višegodišnje skrivanje, tokom koga je Buchalter optužen i za krijumčarenje drogom. Buchalterovo skrivanje je 24. augusta 1939. godine završeno spektakularnom predajom direktoru FBI J. Edgaru Hooveru koju je, navodno, utanačio poznati novinar Walter Winchell, odnosno zahvaljujući dogovoru prema kome ga federalne vlasti nisu trebale izručiti vlastima države New York gdje ga je Dewey istraživao za ubistva za koja bi se mogla izreći smrtna kazna.
Usprkos dogovora, sljedeće godine je Buchalter izručen državnim vlastima gdje je prvo osuđen na kaznu od 30 godina do doživotnog zatvora zbog iznuđivanja industrije odjeće, a potom se protiv njega pokrenuo i postupak za Rosenovo i još nekoliko ubistava. Uplašen da bi zbog njih mogao biti pogubljen, Abe Reles je odlučio u zamjenu za poštedu života svjedočiti protiv svog šefa; to je potom učinio i njegov potčinjeni Alfred Tannenbaum. Buchalteru je za ubistva 30. novembra 1941. godine proglašen krivim, a 3. decembra 1941. godine osuđen na smrtnu kaznu. Ona je, nakon nekoliko neuspjelih žalbi i molbi za pomilovanja izvršena električnom stolicom 4. marta 1944. godine u kaznionici Sing Sing, a zajedno sa njim su pogubljeni suradnici Emanuel Weiss i Louis Capone.
U fikciji
O Lepkeu je godine 1975. snimljen biografski film pod naslovom Lepke, gdje je njegov lik tumačio Tony Curtis.
1981. godine ga je tumačio Ron Max u miniseriji Gangsterske kronike.
Vanjske veze
