Ksilofon je muzički instrument koji pripada grupi udaraljki sa određeniom visinom tona, a vodi poreklo iz jugoistočne Azije. Savremeni ksilofon je naizgled vrlo sličan vibrafonu, samo što su mu pločice drvene, a rezonantne cevi otvorene na oba kraja i, naravno, bez pokretnih poklopaca. One daju puniju zvučnost pločicama, čiji je ton zbog prirode materijala, sasvim kratak i suv, ali i svetao, prodoran i oštar, tim viš što se udar vrši, po pravilu, takođe drvenim palicama. Uobičajen raspon je od s¹ do s4, ali postoje i neke registarske varijante (tenor-, bas-) sa nižim zahvatom.[1][2]
Stariji tipovi ksilofona su bez rezonatora. Pločice se postavljaju na drvene letve, obložene gumom ili filcom, ili čak na slamnu podlogu. Poredak im je specifičan: u četiri vertikalne kolone, hromatski isprepletane, ali može biti i sličan klavijaturi.
Izvođačka tehnika je, kao i kod vibrafona, usavršena do virtuoznosti, da se instrument koristi i solistički, u efektnim, iako umetnički malo vrednim kompozicijama. U orkestru ksilofon daje sjaj i prodornost gornjoj ivici zvučne mase u fortisimu, ali mu se poveravaju i posebni, karakteristični motivi. Vrlo je uobičajena primena ksilofona u dočaravanju dalekoistočnog kolorita, pošto je njegovo poreklo u folkloru Indonezije, odakle je već u 16. veku prenet u Evropu. Tu se, u primitivnom obliku, sa svega nekoliko pločica, odomaćio kao neka vrsta folklornog instrumenta u nekim slovenskim i nemačkim krajevima (Tirol), ali je u širu primenu ušao u 19. veku.
Primitivni folklorni instrumenti sa drvenim pločicama nalaze se u nekim oblastima Afrike i srednje i južne Amerike. Ima ih i sa rezonatorima, od rogova ili šupljih tikava, pa je takva građa - sa drvenim, potom i metalnim rezonatorima - karakteristična i za marimbu, latinoamerički folklorni i zabavno-muzički instrument. On se naziva i maraimbafon i ksilorimba, i praktično se ne razlikuje od savremenog ksilofona sa rezonantnim cevima.
Zlatko Gall, "Pojmovnik popularne glazbe", Šareni dućan, biblioteka "Mali mrav", Koprivnica, str. 101, siječanj 2001., ISBN953-6683-09-1
Nettl, Bruno (1956). Music in Primitive Culture. Harvard University Press.
Paco, Celso. "A Luta Continua". 2000. In Broughton, Simon and Ellingham, Mark with McConnachie, James and Duane, Orla (Ed.), World Music, Vol. 1: Africa, Europe and the Middle East, pp 579–584. Rough Guides Ltd, Penguin Books. ISBN1-85828-636-0
Hugh Tracey. (1948, reprinted 1970). Chopi Musicians: their Music, Poetry, and Instruments. London: International African Institute and Oxford University Press. SBN 19 724182 4.
The 1973 Mgodo wa Mbanguzi[mrtav link] A complete performance of traditional music and dance composed by a Chopi village in southern Mozambique. Produced by Gei Zantzinger and Andrew Tracey.
