Papa Inoćentije III (Innocent - Nevini; rođen kao Lotario de' Conti di Segni; 1161-1216) je bio rimski papa, koji je pokrenuo katarski krstaški rat protiv albižana u južnoj Francuskoj (1209 - 1229); ozvaničio Inkviziciju (1215); prvi počeo prodaju indulgencija i prvi proglasio načelo da su pape božji namesnici na zemlji.
Lotario 1181. godine dolazi u Rim, gde je obavljao razne poverljive crkvene dužnosti.[1] Za papu je izabran 1198. Proglašava supremaciju duhovne nad svjetovnom vlašću.
Godine 1202. u buli "Venerabilem" meša se u izbor cara između pretendenata Filipa Švapskog i Otona. Pokreće IV krstaški rat u kome 24. novembra 1202. teško strada Zadar. Papa Inoćentije III 11. oktobra 1202. od ugarskog kralja Emerika traži da očisti zemlju Bosnu od jeretika (patarena). U uspeh Inoćentija III na Balkanu spada i Bilinopoljska izjava i odricanje bana Kulina od jeresi 1203. godine. Papa Inoćentije III svedoči pad Vizantije 1204. godine i osnivanje Latinskog carstva.
Na zapadu Evrope se širio pokret siromašnih hrišćana, poznati kao valdenzi ili »Lionski siromasi«, koje je katolička crkva proglasila jereticima. Obzirom da njihovi uspesi dobijaju za crkvu opasan karakter, Inoćentije III stupa s njima u pregovore.[2] Priznavši im neke osobenosti u obredima i načinu života, pošlo mu je za rukom da odvoji od valdenza one elemente koji se još nisu konačno odvojili od katoličke crkve. Tako je nastala zasebna grupa takozvanih katoličkih siromaha.[2] Valdežani koji su ostali nepokorni su surovo kažnjavani masovnim spaljivanjima na gradskim trgovima.
Godine 1209. Inocent III donosi početnu regulu reda sv. Franje u kojoj isticanjem jevanđeoskog siromaštva nastoji preduprediti propagandu katara protiv bogastva crkve. Takođe potvrđuje red svetog Domenika, namenjen obraćanju jeretika rečju, inkvizicijom i lomačom. Zagovara katarski krstaški rat u Južnoj Francuskoj koji pustoši cvetajuću zemlju od 1209. do 1229. godine. Krunu njegovih napora predstavlja IV Lateranski sabor (koncil) koji 1215. legalizuje nove redove i inkviziciju. I Bugarska i Srbija se okreću od slabe Vizantije prema papi Inoćentiju III. Tu orjentaciju kasnije neko vreme sledi Nemanjin sin Stevan Prvovenčani, koji od pape Honorija III dobija kraljevsku krunu.[3]
