Dvadeset šesta dinastija Egipta se smatra posljednjom velikom domorodačkom dinastijom koja je vladala Egiptom prije perzijskog osvajanja (iako je iza nje bilo manjih dinastija). Sjedište joj je bilo u gradu Saisu zbog čega se ponekad naziva Saiska dinastija, a period njene vladavine Saiska restauracija. Smješta se u Kasni period Drevnog Egipta.
Ova je dinastija porijeklo vodila od XXIV dinastije čijeg su posljednjeg vladara Bakenranefa krajem 8. vijeka pne. ubili kušitski osvajači te formirali vlastitu Nubijsku ili XXV dinastiju. Kada su Asirci pod Asarhadonom 671. pne. provalili u Egipat, u Donjem Egiptu su kao marionetskog vladara postavili Bakenranefovog unuka Nehoa I koji je tako postao praotac nove dinastije.
Neho I je nešto kasnije poginuo u sukobu s kušitskim faraonom Taharkom, ali je njegov sin Psametih I uz asirsku pomoć konačno istjerao Nubijce iz Egipta i nakon dugo vremena uspostavio domorodačku vlast nad njenim teritorijem. Godine 660. Psametih se, koristeći unutrašnje sukobe u Asiriji i grčke najamnike, oslobodio i Asiraca, učinivši Egipat nezavisnom državom nakon dugo vremena.
Pad Ninive i propast Asirskog Carstva su krajem 7. vijeka pne. faraona Nehoa II potakli da pokuša Egipat ponovno učiniti velikom silom i hegemonom Bliskog Istoka, ali su taj pokušaj spriječili Babilonci. Egipćani su se na kraju uspjeli oduprijeti Babiloncima, ali su stotinu godina kasnije podlegli Perzijancima pod Kambizom II koji je posljednjeg faraona dinastije - Psametiha III u okovima doveo u Susu.
Povezano