Afrički korpus ili Njemački Afrički korpus (njemački : Deutsches Afrikakorps akronim - DAK) bio je ekspedicioni korpus Njemačke Armije koji se za Drugog svjetskog rata borio u Sjevernoj Africi od februara 1941 . do maja 1943 .[ 1]
Sam Adolf Hitler je naredio je formiranje te jedinice u januaru 1941 ., nakon poraza Talijanske vojske kod Tobruka i Bengazija , i to na zahtjev Talijana , koji su ranije odbijali njemačke ponude za vojnu pomoć.
Jedinica se na samom početku zvala - Befehlshaber der deutschen Truppen in Libyen (Komanda njemačkih trupa u Libiji), a tek od 21. februara 1941 . zove se Deutsche Afrika-Korps .[ 1]
Hitler je formirao taj korpus iz strateških razloga, jer je već isplanirao vojnu kampanju protiv Kraljevine Grčke a bojao se gubitka istočnog Mediterana i ozbiljnog slabljenja svog Osovinskog saveznika. Pored tog okupacija Sjeverne Afrike bio je glavni
preduvjet buduće njemačke dominacije na Levantu i Bliskom Istoku kako je predviđeno Hitlerovim dugoročnim planovima.[ 1]
Historija
Konvoj kroz pustnju
Komandant Afričkog korpusa bio je general Erwin Rommel (1891 .-1944 .), višestruko odlikovani junak Prvog svjetskog rata , koji je od 1938 . bio komandant osiguranja Hitlerova štaba a od 1940 . komandant 7 tenkovske divizije .[ 1]
Odlični vojnik kog je pratio glas da je samovoljan i ne sluša naredbe viših štabova .[ 2]
Afrički korpus se početkom 1941 . sastojao se od 15 tenkovske divizije Wehrmachta i 5 tenkovske divizije (kasnije 21 tenkovske divizije).
Njegove snage bile su visoko motorizirane i opremljene specifičnim uniformama za pustinjsko ratovanje .[ 1]
Ukupna njemačko -talijanska vojna organizacija, vremenom je proširivana i preimenovana više puta. Prvo u septembru 1941 . u Panzergruppe Afrika , zatim u februaru 1942 u Panzerarmee Afrika (Tenkovska Armija Afrika), nakon tog u Deutsch-italienische Panzerkräfte Afrika (Njemačko-Talijanske Tenkovske snage Afrika). Afrički korpus je tako postao samo dio tih jedinica, a od augusta 1941 . njime rukovode drugi generali , ali se i pored toga njegovo ime nastavilo koristiti za sve jedinice sve dok njemačke snage u Sjevernoj Africi nisu u marta 1943 . integrirane u Prvu Armiju Kraljevine Italije .[ 1]
Prve jedinice Wehrmachta stigle su u Libiju 8. februara 1941 . a već su 31. marta 1941 . bombardirale Sueski kanal i napale Kirenaiku , koju su zauzele sredinom aprila . Afrički korpus je tad provalio više od 966 km u manje od dvije sedmice , od centralne Libije do egipatske granice .[ 2]
Britanske snage bile su oslabljene (uzaludnim) slanjem jednog korpusa u pomoć Kraljevini Grčkoj , jer je u to vrijeme počeo napad Wehrmachta na Jugoistočnu Evropu , ali su ojačane slanjem novih trupa od ljeta 1941 .
Za razliku od tog Afrički korpus nije dobio nikakva pojačanja od juna 1941 . zbog Njemačkog napada na Sovjetski Savez koji je tad počeo, tako da nije bio u stanju obraniti ono što je osvojio u proljeće 1941 . Do novembra se Rommel morao povući na početne pozicije.[ 1]
Zahvaljujući uspjesima podmornica Kriegsmarine u sprečavanju dotura novog ratnog materijala i nakon prebacivanja 2 Zračne divizije Luftwaffe iz Sovjetskog Saveza na Mediteran , Rommel je 21. januara 1942 . na iznenađenje svih ponovno preuzeo inicijativu i napao jedinice Britanske Armije , pa je Afrički korpus zauzeo Bengazi .
Njegovo napredovanje je zaustavljeno jer Armija Kraljevine Italije nije bila obaviještena i nije sudjelovala u ofenzivi .[ 1]
Kako je ipak imao dovoljno informacija , zahvaljući razbijenim kodovima američkih diplomata , Rommel je 26. maja nastavio svoju ofenzivu , pa je njegov korpus - 21. juna 1942 . zauzeo Tobruk i tako prekinuo linije britanske logistike .
Tako je u ruke Wehrmachta palo 28 000 savezničkih vojnika i ogromne količine ratnog materijala .[ 1]
Odmah nakon tog Afrički korpus prodro je na sjeverozapad Egipta sve do El Alameina , koji je udaljen svega stotinjak kilometara zapadno od Aleksandrije .
Tu je krajem juna zaustavljen žestokim britanskim otporom.[ 1]
Rommelov sljedeći napad na Greben Alam al-Halfe početkom septembra nije uspio.
Kako je Hitler odlučno odbijao zauzimanje Malte (bojeći se velikih gubitaka), za što su se zdušno zalagali talijanski generali, upravo preko nje i Sueskog kanala je Kraljevska mornarica uspela doturiti velike količine ratnog materijala Britanskoj 8 Armiji i nove američke tenkove .[ 1]
Zbog tog je novi komandant Britanske 8 Armije Bernard Montgomery koji je sad imao i nadmoć u zraku i izvrsne obavještajne informacije pokrenuo kontraofenzivu 23. oktobra 1942 . i pregazio wehrmachtove položaje 2. novembra u velikoj tenkovskoj Bitci kod El Alameina .[ 1]
Zarobljeno je trideset hiljada Osovinskih vojnika. U međuvremenu su Savezici u Operaciji Torch od 7 . do 8. novembra izvršili desant u Maroku i Alžiru i zašli Afričkom korpusu iza leđa, što je potpuno iznenadilo lidere Trećeg Reicha i Kraljevine Italije .
Jedinice Njemačke Armije brzo su ojačane do broja od 150 000 vojnika , ali su se morale povući iz Libije , koju su izgubili, pa su se krajem januara 1943 . povukle u Tunis . Rommela je 9. marta zamijenio general-pukovnik Hans-Jürgen von Arnim .[ 1]
Budući da je Hitler zabranio bilo kakvu evakuaciju trupa - Heeresgruppe Afrika predala se 11. maja 1943 . sa ukupno 275 000 vojnika , među kojima su bili i vojnici Afričkog korpusa.[ 1]
Hitler je smatrao sjevernoafrički front sporednim sve do novembra 1942 , iako je on za Ujedinjeno Kraljevstvo i njenu Kraljevsku mornaricu imao veliku stratešku važnost. Zbog tog su značajnija pojačanja jedinicama Wehrmachta počela pristizati sa evropskih frontova
tek nakon oktobra 1942 . Paradoksalno je to što su se baš tad dogodili i veliki njemački porazi u Staljingradu i Sjevernoj Africi .[ 1]
Struktura 19. februara 1941.
Struktura 15. augusta 1942 :
Ostavština
Još tokom rata Rommel i Afrički korpus stekli su ugled nepobjedivih.[ 2]
Afrički korpus dobio je nakon rata gotovo mitsko značenje u njemačkim i britanskim medijima ,
vjerojatno i zbog činjenice što su se borbe u Sjevernoj Africi vodile modernim sredsvima u teškim pustinjskim uvjetima.
Već tokom rata Rommel je smatran sjajnim strategom , a njegovi su ga vojnici zbog tog nazvali Pustinjska lisica , čak su mu se i Britanci u određenoj mjeri divili.
Njegovi uspjesi uglavnom su bili rezultat njegovog dara da iznenadi neprijatelja i izvrsne logistike podrške. U junu 1942 . je unaprijeđen u feldmaršala , najviši čin u Njemačkoj Armiji .[ 1]
Oficiri Afričkog korpusa nisu bili optuženi za Ratne zločine , jer ih gotovo i nisu činili, ukoliko se u to ne ubroji internacija i prisilni rad tuniskih Židova .
Tome je pridonjelo i Rommelovo samoubistvo - 14. oktobra 1944 ., nakon neuspješna atentata na Hitlera 20. jula 1944 ., koje je dodatno učvrstilo njegovu reputaciju vojnika profesionalca.[ 1]
Reference
↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 1,14 1,15 1,16 „Afrika Korps ” (engleski). Encyclopedia. Pristupljeno 30. 11. 2019 .
↑ 2,0 2,1 2,2 „Drive to Nowhere: The Myth of the Afrika Korps, 1941-43 ” (engleski). The National WWII Museum New Orleans. Pristupljeno 29. 11. 2019 .
↑ „Das Deutsche Afrikakorps ” (njemački). Afrika Korps - DAK. Arhivirano iz originala na datum 2019-09-14. Pristupljeno 29. 11. 2019 .
↑ „Panzergruppe Afrika - Panzerarmee Afrika - 1. Italienische Armee ” (njemački). Afrika Korps - DAK. Arhivirano iz originala na datum 2019-09-14. Pristupljeno 29. 11. 2019 .
Vanjske veze