|
1630
- Ovo je članak o godini 1630.
Godina 1630 (MDCXXX) bila je redovna godina koja počinje u utorak po gregorijanskom kalendaru odn. redovna godina koja počinje u petak po 10 dana zaostajućem julijanskom kalendaru.
Događaji
- 18. 1. - Nicolò Contarini je novi mletački dužd (do 1631).
- 3. 3. - Holanđani zauzeli Recife od Portugalaca, i osnovali Nizozemski Brazil (do 1654).
- mart - Fedorovičev ustanak: pobunili se kozaci u Poljskoj-Litvaniji, traje do juna.
- 8. 5. - Marčanski iguman Maksim Predojević imenovan za vretanijskog episkopa (upravljao i ranije zbog bolesti episkopa Simeona) - upućen kod pape Urbana VIII, ali on odlazi kod patrijarha Pajsija[1][2].
- svibanj - Kralj Ferdinand na Ugarskom saboru obećava Hrvatima rješenje vlaškog pitanja[2].
- lipanj - Njemački sabor u Regensburgu: Ferdinand II Štajerski želi da njegov sin Ferdinand bude izabran za cara ali nije prihvaćeno (i utjecajem kapucina Josipa, izaslanika Luja XIII); prihvaćen zahtjev da bude smjenjen zapovjednik Wallenstein[2].
- jun - Italijanska kuga 1629-31 stiže i do Venecije gde će odneti trećinu stanovništva;
- 1630-32 - Posljednja[3] epidemija kuge u Istri, neka mjesta nestala, mnoga izgubila većinu stanovništva[4] (npr. iz Dvigrada prelaze u Kanfanar).
- jun - jul - Puritanska migracija u Novu Englesku: jedanaest brodova Winthropove flote sa 700 Puritanaca stiže u Koloniju Zaljeva Massachusetts na čelu sa Johnom Winthropom, prvim guvernerom kolonije.
- Winthrop na palubi održao propoved "Uzor hrišćanskog milosrđa", poznatu po izrazu "Grad na brdu".
- jun - novembar - Osmansko-safavidski rat (1623-39): veliki vezir Gazi Husrev-paša bezuspešno opseda Bagdad.
- 6. 7. - Švedska intervencija u Tridesetogodišnjem ratu: kralj Gustav II Adolf se iskrcao u Nemačkoj sa 13.000 vojnika.
- 18. 7. - Rat za mantovsko nasleđe: Mantova poharana od carske vojske pod komandom Aldringena i Gallasa.
- 20. 7. - Gustav II Adolf zauzima Ščećin.
- 13. 8. - Smenjen carski komandant Albrecht von Wallenstein (dobio ukaz 6. 9.).
- 4. 9. (25. 8. po j.k.) - Stettinski ugovor: Vojvodstvo Pomeranija pod švedskom vojnom kontrolom.
- 17. 9. (7. 9. po j.k.) - Osnovan Boston u Masačusetsu.
- 5. 10. - Vlaški statuti (Statuta Valachorum) - unutrašnja autonomija "Vlaha" između Save i Drave (Varaždinski generalat)[5], ali sukobi sa vojnim zapovjednicima se zaoštravaju[2][6][7].
- 13. 10. - Regensburški mir okončava Rat za mantovsko nasleđe - Carlo I di Gonzaga-Nevers potvrđen za vojvodu.
- 22. 10. - Mletački dužd Contarini obećao na zahtjev Signorie da će podići crkvu u čast Blažene Djevice Marije (biće to Santa Maria della Salute).
- 5. 11. - Madridski ugovor okončava Anglo-španski rat (1625-30): rat je Englesku koštao mnogo novca i doprineo rušenju odnosa kralja i parlamenta.
- 10 - 12. 11. - "Dan nasamarenih": Maria de' Medici i njene pristalice poverovali da su srušili kardinala Richelieua, ali ona je prognana sa dvora.
- 29. 11. - João postaje vojvoda od Braganse.
- 1. 12. - Đorđe I Rakoci izabran za erdeljskog kneza (do 1648).
Kroz godinu
- Oko ove godine se u Bosni javljaju kapetanije (kapudanlik)[8].
- Osnovano Jevrejsko groblje u Sarajevu.
- Opljačkani krajevi prema Siraču[9].
- Srpske krajiške čete iz Gomirja premeštene sa vojvodama u Modruš[10].
- U Zagrebu je održana crkvena sinoda za svećenstvo zagrebačke biskupije.
- 1630-56 - Pokret za oslobađanje hrišćana u Osmanskom carstvu (tj. Staroj Srbiji)[11][12].
- Iznenadna poplava nanela veliku štetu Kabi, sultan Murat IV odmah naređuje opravku kojom građevina dobija današnji oblik.
- Prema folkloru, Li Zicheng, čovek koji će zbaciti dinastiju Ming, odmetnuo se zbog nepravde i pridružio pobunjeničkoj vojsci u Shaanxiju.
- Johann Heinrich Alsted izdao Encyclopaedia, Septem Tomis Distincta u 35 knjiga.
- Engleski i francuski kolonisti se vratili na Tortugu pored Haitija - ostrvo će postati utočište bukanira.
- Englezi naselili Paramaribo u Surinamu.
- Počinje Dekanska glad 1630-32 u centralnoj Indiji.
- Prvi put se javlja Allonge perika.
Rođenja
- 1627-30 - Shivaji, osnivač Maratha carstva († 1680)
- 28. 3. - Silvestro Valiero, mletački dužd († 1700)
- 8. 6. (29. 5. po j.k.) - Charles II, kralj Engleske, Škotske i Irske († 1685)
- 14. 10. - Sofija Hanoverska, naslednica britanske krune († 1714)
- 18. 11. - Eleonora Magdalena Gonzaga, supružnica cara Ferdinanda III († 1686)
- ? - Fran Đivo Gundulić, austrijski časnik, diplomat († 1700)
- ? - Kalinik II Carigradski, vaseljenski patrijarh († 1702)
- pribl. - Stenjka Razin - donski kozak, vođa ustanka († 1671)
- pribl. - Petar Bogdani, književnik i nadbiskup († 1689)
- pribl. - Hasan-dede Kaimi, pjesnik († 1691)
- pribl. - Augustin Benković, pavlinski general († 1702)
Smrti
Reference
- ↑ Istorija s. n., 470
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Horvat, Ban Sigismund Erdedi
- ↑ Historija n. J., 1245
- ↑ Historija n. J., 642
- ↑ Historija n. J., 692-3
- ↑ Historija n. J., 694
- ↑ Istorija s. n., 471
- ↑ Encyclopedia of the Ottoman Empire, Gábor Ágoston, Bruce Alan Masters, p. 585 (Google Books)
- ↑ Historija n. J., 626
- ↑ Istorija s. n., 456
- ↑ Jovan N. Tomić, O Arnautima u staroj Srbiji i Sandžaku, rastko.rs
- ↑ Dimitrije Bogdanović, Knjiga o Kosovu, Tursko doba..., rastko.rs
- Literatura
|
|
