1476.

Ovo je članak o godini 1476.

< | 14. vijek | 15. vijek | 16. vijek | >
< | 1440-e | 1450-e | 1460-e | 1470-e | 1480-e | 1490-e | 1500-e | >
<< | < | 1472. | 1473. | 1474. | 1475. | 1476.. | 1477. | 1478. | 1479. | 1480. | > | >>

1476.. po kalendarima

Gregorijanski	1476.. (MCDLXXVI)
Ab urbe condita	2229.
Islamski	880–881.
Iranski	854–855.
Hebrejski	5236–5237.
Bizantski	6984–6985.
Koptski	1192–1193.
Hindu kalendari
• Vikram Samvat	1531–1532.
• Shaka Samvat	1398–1399.
• Kali Yuga	4577–4578.
Kineski
• Kontinualno	4112–4113.
• 60 godina	Yang Vatra Majmun (od kineske Ng.)
Holocenski kalendar	11476.
Podrobnije: Kalendarska era

Godina 1476 (MCDLXXVI) bila je prijestupna godina koja počinje u ponedjeljak (1. 1. po julijanskom kalendaru).

Događaji

• 15. 2. - Posle 33 dana opsade kralj Matija Korvin zauzeo turski Šabac.
  • Vuk Grgurević zatim hara do Srebrenice gde je poharao vašar (pet tovara srebra i 127.000 aspri), zatim i Kučlat i Zvornik, gde je ranjen.

• 2. 3. - Burgundijski ratovi: Bitka kod Grandsona je švajcarska pobeda nad Karlom Smelim.
• 4. 3. - Andrea Vendramin izabran za novog venecijanskog dužda (1476-78).

• maj - Seljačka buna u nemačkom Niklashausenu, podstaknuta propovedima Hansa Bohma o jednakosti (Bohm pogubljen u julu).

• 22. 6. - Bitka kod Murtena, Švajcarci potukli Karla Smelog.
• jun, krajem - Odeljenje mađarske vojske spaslo "kralja" Bosne Matiju Vojsalića, čije su gradove Turci napali zbog kontakta sa Mađarima - poslednji put se spominje u istoriji.
  • Sultan Mehmed nudi primirje kralju Matiji Korvinu na 7 - 12 godina u zamenu za slobodan prolaz prema mletačkim posedima - Matija odbija.

• srpanj - Turski upad u zemlje Fridriha III (Slovenija), stradali Slavonija i Zagorje (i još jedan u listopadu)^[1].
• 26. 7. - Mehmed II porazio moldavskog kneza Stefana Velikog kod Razbojenija (Valea Alba ili Akdere), ali mora se povući već sledećeg meseca.

• avgust - Smederevski sandžakbeg Ali-beg upao u Banat do Temišvara, ali Vuk Grgurević ga na povratku razbio kod Požežene^[2] (s njim su i "Dojčin Petar" i Dmitar Jakšić).
  • Ugarsko-srpske snage opsedaju Smederevo, podignute tri kule oko tvrđave.

• 15. 9. - Matija Korvin se preko posrednika (Ivan Pongrac) u Napulju venčao s princezom Beatrisom.

• 26. 11. - Vlad III Dracula dolazi, zahvaljujući ugarskoj intervenciji, po treći put na čelo Vlaške, ali je ubrzo ubijen.

• 8. 12. - Nemački car Fridrih III sklopio savez sa češkim kraljem Vladislavom protiv Matije Korvina i pobunjenih austrijskih plemića.
• 12. 12. - Beatrisa Napuljska okrunjena za kraljicu u Stolnom Biogradu^[3].
• 26. 12. - Ubijen milanski vojvoda Galeazzo Maria Sforza, nasleđuje ga mladi sin Gian Galeazzo Sforza - za regentstvo se sukobljavaju majka Bona Savojska i stric Ludovico.
• decembar - Mehmed II deblokirao Smederevo i rasturio ugarsko-srpsku vojsku.

Tokom/tijekom godine

• Ugarski primas Ivan Beckenslaher prebjegao njemačkom caru Fridriku III.
• Andrija Banić (Bánffy) hrvatski ban 1476-77 - spajaju se titule hrvatsko-dalmatinskog i slavonskog bana.
• Bosanski sandžak-beg Bali-beg Malkočević (1475-76) podigao zadužbinu na Bistriku (mesdžid, banja, most)^[4].
• Turci (Hasan-paša) izgradili Podgoricu.
• Pokušaj hercega Vlatka da uz pomoć Ivana Crnojevića povrati Hercegovinu, ali između njih dolazi do sukoba.
• Četvorojevanđelje popa Stefana u Zeti.
• Katolički nadbiskup Andrija Jamometić postavljen u Prečistu Krajinsku^[5], posle grčkog unijate Jovana s Krita (moguće da nikada nije došao u dodeljeno područje^[6]).
• Prvi spomen: Bošnjaci kod Županje; Guča (u turskom katastarskom popisu).
• Izbjeglice iz Cetinske krajine dolaze na Olib.
• Gradi se kaštel frankopanskog Omišlja.
• Ivan III., moskovski veliki knez, posle više od dva stoleća prekinuo isplatu danka Mongolima (Velikoj Hordi), što će 1480. dovesti do Ugoršćine.
• Španci zauzeli područje Ifni u južnom Maroku (do 1524).
• Štampa/Tiskarstvo:
  • Nemački štampar Erhard Ratdolt došao u Veneciju i stvara Calendarium, jednu od prvih knjiga sa naslovnom stranom.
  • Prva knjiga na češkom (Novi zavet).
  • William Caxton osnovao prvu štampariju u Engleskoj.

Rođenja

• 28. 6. - Giovanni Pietro Carafa, papa Pavao IV. († 1559)
• 21. 7. - Alfonso I d'Este, ferarski vojvoda († 1534)
• 28. 8. - Kanō Motonobu, japanski slikar († 1559)
• Juan Sebastián Elcano, prvi koji je oplovio svet († 1526)
• Josel von Rosheim, zastupnik nemačkih i poljskih Jevreja († 1554)
• Ivan I. Ernušt, slavonski ban
• Matija Morović, poslednji potomak porodice^[7]

Smrti

• 23. 2. - Pietro Mocenigo, mletački dužd (* ca. 1406)
• 26. 4. - Simonetta Vespucci, slikarska muza (* 1453)
• 6. 7. - Regiomontanus, nemački matematičar, astronom i dr. (* 1436)
• 19. 7. - Hans Bohm, "dobošar iz Niklashausena", socijalni agitator
• 9. 10. (ili 1477?) - Stefan Branković, bivši srpski despot i srpski svetac
• 28. 11. - Giacomo della Marca, italijanski fratar i svetac (* ca. 1391)
• decembar - Vlad III Dracula, vlaški vojvoda (* 1431)
• 26. 12. - Galeazzo Maria Sforza, milanski vojvoda (* 1444)

Reference

1. V. Klaić, str. 102
2. Dr Ž. Fajfrić, Sveta loza Brankovića, rastko.rs
3. V. Klaić, str. 100
4. Sarajevo u osmanskom periodu Arhivirano 2011-05-21 na Wayback Machine-u, sarajevo.ba
5. Istorija Crne Gore, str. 328
6. JAMOMETIĆ, Andrija, Hrvatski biografski leksikon
7. V. Klaić, str. 149

• Vjekoslav Klaić, Svezak drugi: dio treći.... Treća knjiga: Doba kralja Matijaša Korvina i Jagelovića (1458-1526) (archive.org)
• Vladimir Ćorović, Historija Bosne
• Grupa autora, Istorija Crne Gore