|
Apulu qhichwa simi
| Apulu runasimi (Apulu qhichwa simi)
|
| Kaypi rimasqa:
|
Buliwya (Apulu k'iti)
|
| Suyukuna:
|
{{{zona}}}
|
| Rimaqkuna:
• Mama rimay:
• Hukkuna:
|
200.000 (2012)
• mana riqsisqa
• mana riqsisqa
|
| Ñiqi:
|
{{{rank}}}
|
| Rimaykunap ayllun:
|
Qhichwa
Wamp'uy rimay
Urin qhichwa simi
Qusqu-Qullaw
Apulu rimay
|
| Tukri simi:
|
| Kay mama llaqtakunapi:
|
Buliwya (urin runasimi)
|
| Kaypa kamachisqan:
|
Manam kamachisqachu
|
| Tuyrukuna
|
| ISO 639-1 |
qu
|
| ISO 639-2 |
que
|
| ISO 639-3 |
qul
|
| SIL |
qul
|
| {{{mapa}}} Maypim Apulu qhichwa simita rimachkanku
|
|
|
Apulu qhichwa simi nisqaqa Qusqu-Qullaw qhichwa simiman kapuq k'iti rimaymi, Apulu k'itipi (Chukiyapu suyupi, chincha Buliwyapi) rimasqa. Pirupi rimasqa Qusqu-Qullaw qhichwa k'iti rimaykunamanmi lliwmanta aswan rikch'akuq. Fransya amawta César Itierpa qillqayninkunapi Apulu qhichwa simiqa Qullaw qhichwa rimay ukhupim kachkan. Kay amawtapaq Ayakuchu-chanka rimay, Qusqu-inka rimay, Qullaw rimaywan kimsa sapaq rimaykuna kachkanku, llapanku urin qhichwa simi ukhupi kaspa, Qullaw rimayqa mana Qusqu-inka rimayman aswan sichpa kaspa Ayakuchu-chanka rimaymanta.
Kaypim wakillan Apulu qhichwa siminpa siminkunaqa wak runasimi k'iti rimaykunap siminwan:
| Urin runasimi
|
Apulu qhichwa simi
|
Ayakuchu Chanka runasimi
|
Qusqu-Qullaw runasimi
|
Qullasuyu qhichwa simi
|
| llamk'ay
|
llank'ay
|
llamkay
|
llank'ay
|
llank'ay
|
| p'unchaw
|
p'unchay
|
punchaw
|
p'unchay, p'unchaw
|
p'unchay, p'unchaw
|
| qam
|
qan
|
qam
|
qan
|
qan
|
| upyay
|
ujyay
|
upyay
|
uhay, ukyay
|
ujyay
|
| ñuqanchik
|
nuqanchis
|
ñuqanchik
|
nuqanchis, ñuqanchis
|
nuqanchis, nuqanchik, nuqanchiq, nuqanchaj; ñuqa-...
|
| achka
|
achkha
|
achka
|
askha
|
ashkha
|
| kimsa
|
kimsa
|
kimsa
|
kinsa
|
kinsa
|
| pichqa
|
phichqa
|
pichqa
|
pisqa, phisqa
|
phishqa
|
| huk
|
uj
|
huk
|
huk
|
uj
|
| kichka
|
khichka
|
kichka
|
kiska
|
khishka
|
| uchpha
|
uchpha
|
uchpa
|
uspha
|
ushpha
|
| lliw
|
lliw
|
lliw
|
lluy, lliw
|
(mana kanchu)
|
| wawqi
|
wawqi
|
wawqi
|
wayqi, wawqi
|
wawqi
|
| qillqay
|
qilqay
|
qillqay
|
qilqay
|
qilqay
|
| qullqi
|
qulqi
|
qullqi
|
qulqi
|
qulqi
|
| hatun
|
athun
|
hatun
|
hatun
|
jatun
|
| allpa
|
jallp'a
|
allpa
|
allpa, hallp'a
|
jallp'a
|
| tayta
|
tata
|
tayta
|
tayta, tata
|
tata
|
| t'anta
|
t'ant'a
|
tanta
|
t'anta
|
t'anta
|
| waqyay
|
wajay
|
qayay
|
wahay, waqyay
|
wajyay
|
| ruray, ruway
|
ruway
|
ruray, ruway
|
ruway, ruray
|
ruway
|
| yuyay
|
yuway
|
yuyay
|
yuyay
|
yuyay
|
| yaykuy
|
waykuy
|
yaykuy, yawkuy
|
haykuy
|
yaykuy
|
| millma, millwa
|
willma
|
millma; millwa
|
millma, willma, millwa
|
millma
|
| rawray; yawray
|
lawray
|
rawray
|
yawray, llawray, rawray
|
lawray, larway
|
| unu/yaku
|
unu
|
yaku
|
unu
|
yaku
|
| -chka-
|
-chka-
|
-chka-
|
-sha-, -sya-, -ska-, -sa-, -chha-
|
-sa-, -sha-, -shya-, -shka-, -sya-
|
| -pti-
|
-qti-
|
-pti-
|
-qti-
|
-qti-
|
| -mi/-m
|
-mi/-m
|
-mi/-m
|
-mi/-n
|
-mi/-n
|
| -pa/-p
|
-paq
|
-pa/-p
|
-pa/-q
|
-pa (-pata)/-q (-qta, -qpa, -qpata)
|
|
|
