Ampay mamallaqta willkachasqa

Ampay mamallaqta willkachasqa
Uspaqucha Ampay nina urquwan
Mama llaqta:	Piruw
Tiyay	Apurimaq suyu, Awankay pruwinsya, Tampurqu distritu
Tinkurachina siwikuna	13°33'23 - 13°36'46 S 72°55'52 - 72°51'06 W
Hallka k'iti k'anchar	36.355 ha
Hanaq kay	m
Kamasqa wata	23 ñiqin anta situwa killapi 1987 watapi D.S. 042-87-AG
Karu puriqkuna / wata:
Pacha suyu:
Llika tiyanan	[www.]
'

Tarwi (Lupinus mutabilis)

Ampay mamallaqta willkachasqa (kastilla simipi: Santuario Nacional de Ampay) muyuyqa qhawasqa kasan, Piruw mama llaqtapi, ,Apurimaq suyupi, Awankay pruwinsyapi, Tampurqu distritupi. Llipinchispa qhawakuntaqmi askha qhapaq kasqan hina. Quchakunatapis qhawariytaya munasankun.

• Hallka k'iti kanchar: 3.635 ha

Allpa saywachi

• Urqukuna: Ampay nina urqu
• Quchakuna: Uspaqucha, Anqasqucha, Willkaqucha, Turnuqucha, Isuqucha
• Mayukuna:

Chiriqunuy

Flora

• Tarwi (Lupinus mutabilis)
• Puru-puru (Calceolaria sp.)

Sach'a-sach'ap yurankuna

Suti	Latin suti	Ayllu
Intimpa	Podocarpus glomeratus	Podocarpaceae
Chachakuma	Escallonia resinosa	Grossulanaeae
T'asta	Escallonia myrtilloides	Grossulanaeae
Phanka	Escallonia heverea	Grossulanaeae
Atuq siwis	Cedrela lilloi	Meliaceae
Tuqti	Juglans neotropica	Juglandaceae
Kalastu	Smallanthus glabratus	Asteraceae
Kalastu	Smallanthus parviceps	Asteraceae
Lima-lima	Prunus rigida	Rosaceae
Mayu mansana	Hesperomeles lanuginosa	Rosaceae
Waman qiru	Styloceras launfolia	Buxaceae
Chuyllur	Vallea stipularis	Elaeocarpaceae
Chuyllur	Citharexylum latifolium	Verbenaceae
Chuyllur	Cornus peruvianus	Cornaceae
Unka	Myrcianthus oreophylla	Myrtaceae
Wankar tipa	Randia boliviana	Rubiaceae
Qutu kiswar	Gynoxys spp	Asteraceae
Sach'a kira	Lupinus ampaiensis	Fabaceae
Llutha (lluthu)	Myrsine spp	Myrsinaceae
Ullantay saracha	Saracha punctata	Solanaceae

• 1985 (Galiano, Tupayachi, Ricalde, Tupayachi, Venero), Pukyu: ^[1]

Fauna

Atuq

• Atuq (Pseudalopex culpaeus)
• Taruka: Yuraqchupa luwichu (Odocoileus virginianus), Hatun taruka (Hippocamelus antisensis);
• Kuntur (Vultur gryphus)
• Wisk'acha (Lagidium peruanum)
• Qiwlla (Larus serranus)
• Puma
• Kuntur

Ñuñuqkunap layankuna 1995 watapi

Ñuñuqkuna	Ayllukuna	Layakuna
Wayaqayuq ñuñuq (Marsupialia)	Q'arachupa (Didelphidae)	1
Masu (Chiroptera)	Phyllostomidae Vespertillionidae Desmodidae	2 1 1
Aycha uquq ñuñuq (Carnivora)	Allqu rikch'aq ayllu (Canidae) Michi rikch'aq ayllu (Felidae) Achuqalla rikch'aq ayllu (Mustelidae) Carvidae	1 2 2 2
Khankiq (Rodentia)	Chupasapa ukucha (Muridae) (Chinchillidae) (Cavidae)	13 1 2

(Galiano, Tupayachi, Nuñez, Ochoa, Zevallos, 1995)

Karu puriy

• Phaqcha (Catarata Paccha), hanaq kay: 50 m (Awankay: 12 km)
• Intimpa sach'a sach'a
• Pajonal Paco Paco
• Bosque Enano

Llaqtakuna - Ayllu llaqtakuna - Uchuy llaqtakuna

1962 watapiqa kimsa ayllu Santuario Nacional de Ampay suyupi tiyarqan, ca. 1977 watapi 30 ayllu karqan. Kamasqa watapiqa, 1987, 70 ayllu muyuypi tiyarqan, Tuturpampa, Qucha, Phaqchaq, Umaq'ata, Chupapata, Sawanay, Ñacchiru, Supayhuayq'u, Llawipunku, Negromonte llaqtakunapi (Hostnig & Palomino, 1997). 1996 watapiqa 51 runa Ñacchiru llaqtapi, Umaccata llaqtapi, Chupapata llaqtapipas tiyarqan, 36 runa Sawanay llaqtapi, Ampay llaqtapi, Maucacalle llaqtapipas, 38 runa Qurwani llaqtapi, Uqshapampa llaqtapi, Phaqchaq llaqtapipas tiyarqan.

Runakuna

Wiñay kawsay

Apaykachana

Kaypipas qhaway

• Piruwpi amachasqa sallqa suyukuna

Pukyukuna

1. www.idmaperu.org

Hawa t'inkikuna

• www.idmaperu.org/ Ampay

	Piruwpi amachasqa sallqa suyukuna
	Mamallaqta parkikuna: Abiseo mayu · Altu Purus · Amutapi urqukuna · Bahuaja-Sonene · Cordillera Azul · Cutervo · Ichigkat muja - Kuntur Urqukuna · Manu · Tinku Mariya · Utishi · Waskaran · Yanachaga-Chemillén
	Mamallaqta willkachasqa: Ampay · Kalipuy · Los Manglares de Tumbes · Megantoni · Mejía quchakuna · Tabaconas-Namballe · Wayllay
	Willkachasqa ñawpa suyukuna: Ayakuchu Pampa · Chakamarka · Machu Pikchu · Pumaq sach'a-sach'a
	Mamallaqta risirwakuna: Allpawayu-Mishana · Hatun Batan · Hunin · Kachi-kachi yuraq yakupas · Kalipuy · Lachay · Pakaya-Samirya · Pampa Galeras - Bárbara D´Achille · Paraqas · Sierra del Divisor · Tampupata · Titiqaqa · Tumpis
	Sallqa kawsay risirwakuna : Llakipampa · Willa Uqhukuna
	Reserva paisajistica: Chinchay Yawyu-Quchas · Qutawasi qhichwa
	Ayllu llaqta risirwakuna: Amarakaeri · Ashaninka · Machiqinqa · Purus · Sira · Tuntanayin · Yanisha
	Sach'a-sach'akuna: Hanan Mayu · Musuq Kamachina yaku ñan hark'a ñiqpi · Paqaypampa · Pukyu Santa Rosa · Puy-Puy · San Matías - San Carlos
	Risirwa suyukuna: Muru Thaqu-Thaqu · Aymara-Lupaka · Chancaybaños · Cordillera de Colán · Güeppí · Pukakuru · Santiago-Comaina · Sierra del Divisor · Sumaq Pampa · Waywash Urqukuna
	Chaku suyukuna: El Angolo · Sunchupampa
	Huk parkikuna: Apurimaq · Hanan Kañiti Qucha Pachakayu · Pitunilla

	Apurimaq suyu
	Uma llaqta: Awankay
	Pruwinsyakuna: Antapampa • Antawaylla • Awankay • Aymara • Chinchiru • Grau • Kutapampa
	Amachasqa sallqa suyukuna: Ampay mamallaqta willkachasqa
	Urqukuna: Ampay • Chankuwaña • Hatunqullpa • Tetón • Wamanripa • Waytani • Wayunka - Wallakuna: Wansu walla
	Quchakuna: Anqasqucha • Asiruqucha • Paqucha • Suyt'uqucha • Uspaqucha
	Mayukuna: Antapampa mayu • Apurimaq mayu • Challwanka mayu • Pachachaka mayu • Pampas mayu • Santu Tumas mayu
	Apurimaq suyupi rimaykuna: Chanka runasimi • kastilla • qhichwa • Qusqu-Qullaw
	Runa llaqtakuna: Chanka • Qhichwa
	Mawk'a llaqtakuna: Saywiti • Suntur • Yanaqa

	Suyukuna (Piruw)
	Amarumayu · Anqash · Apurimaq · Ariqipa · Ayakuchu · Ika · Kashamarka · Lampalliqi · Lima · Luritu · Mayutata · Muqiwa · Pasqu · Piwra · Punu · Qispi Kay · Qusqu · San Martín · Sunin · Taqna · Tumpis · Ukayali · Wankawillka · Wanuku