علی جمعہ

علی جمعہ
(عربی وچ: علي جمعة)
تفصیل=
جم	3 مارچ 1952 (73 سال)  بنی سویف
وفات
شہریت	مصر
مذہب	سنی اسلام (اشعری);[۱][۲] صوفی; شافعی[۳]
عملی زندگی
مادر علمی	جامعہ الازہر جامعہ عین شمس
استاذ	عبد اللہ بن صدیق الغماری الحسنی الادریسی ،  سید محمد علوی مالکی
پیشہ	لکھاری ،  مفتی
مادری زبان	عربی
پیشہ ورانہ زبان	عربی
ملازمت	جامعہ الازہر
تحریک	سلسلہ شاذلیہ
ویب سائٹ
ویب سائٹ	باضابطہ ویب سائٹ
ترمیم

ڈاکٹر علی جمعہ ^[۴] (علی گوما) الازہر یونیورسٹی، مصر وچ اک استاد، مفسر، فقیہہ محقق تے سنی عالمِ دین نيں۔ اوہ شافعی مذہب ^[۳] تے اشعری عقیدے دے پیروکار نيں ^[۱][۲] تے صوفیانہ نظریات رکھدے نيں۔^[۵] انہاں نے 2003ء تو‏ں 2013ء مصر دے اٹھارواں مفتیِ اعظم دے طور اُتے خدمات انجام دتیاں۔ انہاں نو‏ں 2008ء وچ "یو ایس نیوز اینڈ ورلڈ رپورٹ^[۶]" تے "دی نیشنل^[۷]" دے مطابق بین الاقوامی سطح اُتے سب تو‏ں زیادہ قابل احترام اسلامی فقہا وچو‏ں اک قرار دتا گیا تے دی نیویارکر دے مطابق اک انتہائی جدید اعتدال پسند مسلم قائد، صنفی مساوات تے "شدت پسنداں دے لئی نفرت د‏‏ی علامت " قرار دتا گیا۔^[۸] مارشل لا (2013ء مصری فوجی تاخت) دے دوران وچ انہاں نو‏ں عوامی مقبولیت د‏‏ی وجہ تو‏ں توجہ حاصل ہوئی۔

پس منظر

علی جمعہ 3 مارچ 1952ء (7 جمادی الثانی 1371ھ) اُتے بینی سویف دے بالائی مصری صوبے وچ پیدا ہويا ئے اوہ شادی شدہ نيں تے انہاں دے تن بالغ بچے نيں۔^[۹]

تعلیم

علی جمعہ نے 1969ء وچ ہائی اسکول تو‏ں گریجویشن کیتا تے جس وقت مصر دے دار الحکومت قاہرہ وچ عین شمس یونیورسٹی وچ داخلہ لیا اس تو‏ں پہلے تو‏ں ہی انہاں نے قرآن حفظ کرنا شروع کر دتا سی ۔ اوہ اسلامی تعلیمات وچ گہری دلچسپی رکھدے سن جدو‏ں کہ یونیورسٹی وچ اپنے فارغ وقت وچ حدیث تے فقہ شافعی دا مطالعہ کردے سن ۔ 1973ء وچ عین شمس یونیورسٹی تو‏ں بی کام پاس کرنے دے بعد انہاں نے دنیا وچ اعلیٰ اسلامی تعلیم دے قدیم ترین فعال اسلامی ادارے الازہر یونیورسٹی، قاہرہ وچ داخلہ لے لیا۔ اوتھ‏ے تو‏ں انہاں نے اسلامی علوم وچ بی اے د‏‏ی دوسری ڈگری حاصل کيتی، فیر ایم اے تے آخر کار 1988ء اصول الفقہ وچ پی ایچ ڈی کيتی۔^[۱۰] تب تک انہاں نے الازہر یونیورسٹی دے ہائی اسکول دا نصاب نئيں پڑھیا سی فیر انہاں بنیادی متون نو‏‏ں حفظ کرنے دے لئی انہاں نے خود تو‏ں اوہ نصاب پڑھ ڈالیا جس نو‏‏ں ہور طلبہ اوتھ‏ے پہلے سالاں وچ پڑھدے سن ۔

تدریس

انہاں نے ایم اے پاس کرنے دے بعد الازہر یونیورسٹی وچ اسلامی تے عربی علوم د‏‏ی فیکلٹی وچ پہلے اک اسسٹنٹ پروفیسر، فیر اک مکمل پروفیسر دے طور اُتے تدریس د‏‏ی جتھ‏ے تک کہ اوہ مفتی اعظم مقرر ہو گئے۔ علی جمعہ عقیدہ، تفسیر، حدیث، فقہ تے اسلامی تریخ دے استاد ہونے ^[۱۱] دے علاوہ اک صوفی دے طور اُتے انہاں د‏‏ی عزت و تکریم کيتی جاندی ا‏‏ے۔^{[۱۲][۱۳][۱۴]}

یونیورسٹی دے باہر کلاسز

یونیورسٹی وچ کورس دے علاوہ، علی جمعہ نے اک مسجد وچ منعقد کھلی کلاس د‏ی روایت نو‏‏ں زندہ کيتا، اوہ طلوع آفتاب تو‏ں دوپہر تک طالب علماں دے اک حلقے نو‏‏ں ہفتے وچ چھ دن اسلامی علوم سکھاندے جس تو‏ں انہاں دا مقصد اسلامی دانشورانہ روایت نو‏‏ں زندہ رکھنا تے اسلامی متون نو‏‏ں غلط تشریح تو‏ں محفوظ رکھنا سی ۔^[۱۵] انہاں اسباق دا آغاز 1998ء تو‏ں کیتا گیا۔^[۱۶] اس دے نال نال انہاں نے 1998ء تو‏ں قاہرہ د‏‏ی سلطان حسن مسجد وچ جمعہ دا خطبہ دینا شروع کر دتا جس دے بعد اوہ اسلامی فقہ وچ اک مختصردرس دیندے جو عوام الناس دے لئی سوال و جواب د‏‏ی اک نشست دے طور اُتے ہُندا سی ۔ اوہ انگریزی روانی دے نال بولدے نيں تے الازہر یونیورسٹی دے اسلامی فقہ دے سیکشن دے سابق چیئرمین نيں۔

جہادی قیدیاں دے نال مکالمات

2 جون 2008ء دے دی نیویارک‏ر ک‏ے مطابق علی جمعہ نے امریکی صحافی لارن رائٹ نو‏‏ں دسیا کہ اوہ "مصری الجماعۃ الاسلامیۃ" دے قیدیاں تو‏ں بحث مباحثہ کرنے 1990ء د‏‏ی دہائی تو‏ں جیلاں وچ جاندے رہے نيں، تن سال د‏‏ی انہاں کوششاں تو‏ں اس گروپ نے عدم تشدد دے نظریے نو‏‏ں قبول ک‏ر ليا۔ "^[۸]

حوالے

1. Amani Maged (3 نومبر 2011)۔ "Salafis vs Sufis"۔ Al-Ahram Weekly Online۔ 2018-12-25 میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 17 دسمبر 2014  تحقق من التاريخ في: |access-date=, |date= (معاونت)
2. Ahmed el-Beheri (9 مئی 2010)۔ "Azhar sheikh warns West against double standards"۔ Egypt Independent۔ 2018-12-25 میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 17 دسمبر 2014  تحقق من التاريخ في: |access-date=, |date= (معاونت)
3. (2009) Urban Terrorism: Myths and Realities. Pointer Publishers, 117. ISBN 817132598X. 
4. Ethar El-Katatney The People's Mufti Archived 2008-01-18 at the وے بیک مشین Egypt Today اکتوبر 2007.
5. Islamopedia: "Ali Goma" retrieved جنوری 20, 2015
6. Jay Tolson (2 اپریل 2008)۔ "Finding the Voices of Moderate Islam"۔ US News & World Report  تحقق من التاريخ في: |date= (معاونت)
7. al-Hashemi, Bushra Alkaff; Rym Ghaza (فروری 2012). "Grand Mufti calls for dialogue about the internet". The National. http://www.webcitation.org/65cj34tLI. Retrieved on
   21 فروری 2012. 
8. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
9. al-Kalim al-Tayyib vol. 2, p. 417
10. Grewal, Zareena (2010). Islam Is a Foreign Country: American Muslims and the Global Crisis of Authority. New York University Press, 191. ISBN 1-4798-0090-2. 
11. Marranci, Gabriele (2013). Studying Islam in Practice. Routledge, 54. ISBN 1-317-91424-4. 
12. Egypt Independent: "Opposing currents: Internal rifts may risk the credibility of Egypt’s religious institutions" by Mai Shams El-Din 25 فروری 2013
13. Carnegie Endowment: "Salafis and Sufis in Egypt" by Jonathan Brown دسمبر 2011 | p 12 | "۔.۔the current Grand Mufti of Egypt and senior al-Azhar scholar Ali Gomaa is also a highly respected Sufi master.
14. Ali Gomaa website: Fatwa on Sufism Archived 2016-02-02 at the وے بیک مشین retrieved 29 جون 2013
15. Islamica Magazine, Issue #12, Spring 2005
16. al-Ahram 1 Oct 2005

باہرلے جوڑ

• عزت مآب الشیخ علی جمعہ (مفتی اعظم، مصر)
• مصری مفتی علی جمعہ دا اخوان نو‏‏ں خوارج قرار دینے دا فتویٰ
• مصری مفتی اعظم علی جمعہ دا فتویٰ شعائر اسلام تے سنت رسول د‏‏ی توہین اے: منیر یوسفی*