Teren Zaczernia znajduje się w obrębie południowej części Kotliny Sandomierskiej – największego makroregionu Podkarpacia. Leży w tzw. Zapadlisku Przedkarpackim. Położenie Zaczernia jest niezwykle interesujące, bowiem na jego terenie występują aż trzy jednostki geomorfologiczne. Północna część wsi o krajobrazie równin peryglacjalnych wchodzi jeszcze w głąb Płaskowyżu Kolbuszowskiego. Dolina Czarnej leży z kolei w podregionie Rynny Podkarpackiej, której krajobraz determinują współczesne i stare tarasy akumulacyjne, zaś południowa część wsi posiada wyżynny, lessowy krajobraz, charakterystyczny dla Podgórza Rzeszowskiego.
Zaczernie położone jest w zasięgu zlewni rzeki Wisłok. Wewnętrzną sieć rzeczną tworzą: Czarna dopływ Mrowli i potok Suwarka. Grunty orne to w większości gleby łatwe do uprawy z piachem w górnych warstwach. Nazwa Zaczernie ma charakter topograficzny. Przyimek „za” wskazuje kierunek ruchu osadniczego, którego centrum stanowił Rzeszów. Na przestrzeni wieków nazwa ta była różnie zapisywana w zależności od przeobrażeń w polskim systemie fonetycznym i zmian w pisowni, np.: Zaczirne (1443), Zaczyrnye (1447). Najdawniejszym dokumentem wymieniającym nazwę wsi jest akt uposażenia kościoła parafialnego z Zaczerniu wydany przez Jana, dziedzica Rzeszowa i Staromieścia w dniu 29 czerwca 1439 roku. Nazwa wsi wywodzi się od Czarnej – rzeki, nad którą leży miejscowość. Wyraz ‘zaczernie’ oznacza więc miejsce położone za Czarną. Na początku określano w ten sposób zapewne jedynie teren, później osadę, a z czasem wieś. Jednym słowem, „Zaczernie ma swoje nazwisko od rzeczki Czarna, w której „czerniawa woda płynie”.
Zabudowania
W listopadzie 1937 w Zaczerniu odsłonięto pomnik z figurą Matki Boskiej, na którym upamiętniono 79 zaczernian poległych w walkach o niepodległość Polski[8].
piłkarski Klub Sportowy Zaczernie założony 25 sierpnia 1947 (barwy czerwono-zielone). W sezonie 2021/2022 swoje mecze rozgrywa w klasie okręgowej grupy Rzeszów[9]
Do najciekawszych form działalności ww. organizacji należą: kultywowanie tradycji bożonarodzeniowych i wielkanocnych, dożynki, organizacja Dnia Seniora, Św. Mikołaja, spektakli teatralnych, bali, pomoc rodzinom wielodzietnym i osobom niepełnosprawnym, promowanie talentów oraz zdrowego żywienia.
↑ abRozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
↑Andrzej Gliwa, Wykaz zniszczeń we wsiach i miastach ziemi przemyskiej po najeździe tatarskim z 1672 roku : (cz. I), w: Prace Historyczno-Archiwalne, Tom 13 (2003), Rzeszów 2003, s. 182.
↑Adam Homecki, Rozwój terytorialny latyfundium Lubomirskich (starszej gałęzi rodu) w latach 1581-1754, w: Studia Historyczne, rok V, zeszyt 3 (58), 1972, s. 436.