Xrobb l-Għaġin

Xrobb l-Għaġin

Widok półwyspu od północy
Państwo	Malta
Powierzchnia	155 000 m²
Miejscowości	Marsaxlokk
Wysokość	32 m n.p.m.
Rodzaj obiektu	półwysep
Położenie na mapie Malty Xrobb l-Għaġin
Położenie na mapie Morza Śródziemnego Xrobb l-Għaġin
35°50′29″N 14°34′11″E

Xrobb l-Għaġin – półwysep w południowo-wschodniej Malcie. Jest znany głównie dzięki znajdującemu się w jego granicach parkowi przyrodniczemu o tej samej nazwie^[1]. Znajduje się tu także wieża Xrobb l-Għaġin, zrujnowana wieża strażnicza, jedna z czternastu wież De Redina^[2][3]. Na przylądku znajdowała się także stacja przekaźnikowa Deutsche Welle, która później stała się głównym budynkiem parku przyrodniczego^[4].

Świątynia Xrobb l-Għaġin

Na terenie półwyspu znajdują się pozostałości zrujnowanej megalitycznej świątyni Xrobb l-Għaġin, której najwcześniejsze pozostałości datowane są na 4000 rok p.n.e^[5]. Ponieważ pozostałości te znajdują się na szybko niszczejącym zboczu klifu, obecnie podejmuje się wysiłki, aby je zachować i zabezpieczyć przed przyszłą erozją^[6][7][8]. Badano rozwiązania obejmujące przeniesienie niektórych struktur w inne miejsce w celu umożliwienia dostępu do nich^[9]. Kompleks świątynny został po raz pierwszy zidentyfikowany w 1913 przez Temi Żammita i Thomasa Ashby’ego(inne języki)^[10], następnie przeprowadzono tam wykopaliska w latach 1914–1915. Badania, które miały miejsce dokładnie sto lat później, w 2015 wykazały, że nadal istnieją tam znaczące pozostałości świątyni^[11]. Konstrukcja miała typowy plan innych świątyń maltańskich, zawierający brukowany dziedziniec z wewnętrznym przejściem prowadzącym do czterech wierzchołków^[12][13]. Świątynia jest zorientowana na południowy wschód^[14].

Xrobb l-Għaġin jako park przyrodniczy

Na wystającym półwyspie park przyrodniczy Xrobb l-Għaġin i Centrum Zrównoważonego Rozwoju zajmują powierzchnię około 155 000 m². Celem projektu jest zwiększenie wykorzystania energii odnawialnej, zarządzanie ściekami i ochrona różnorodności biologicznej poprzez nauczanie, demonstrację i badania w zakresie zrównoważonych rozwiązań środowiskowych^[15][16]. W parku planowano utworzenie ośrodka rehabilitacji zwierząt^[17]. W głównym kompleksie budynków parku mieści się także hostel z około 30 łóżkami^[18]. W ramach swojej polityki ochrony środowiska w Xrobb l-Għaġin BirdLife Malta(inne języki) zorganizowała szkolenie w zakresie reagowania na wycieki ropy naftowej do akwenów^[19].

Pozostałości świątyni Xrobb l-Għaġin

Anthemis urvilleana rośnie w parku Xrobb l-Għaġin

Przypisy

1. Xrobb L-Għaġin Nature Park - Sustainable Living. xrobblghagin.org.mt. [dostęp 2024-06-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-03-08)]. (ang.).
2. Malta. W: Vincent Zammit: Encyclopedia of Tourism. Cham: Springer International Publishing, 2016, s. 577–578. DOI: 10.1007/978-3-319-01384-8_124. ISBN 978-3-319-01383-1. [dostęp 2024-06-10]. (ang.).
3. Vincent Zammit: Il-Gran Mastri – Ġabra ta’ Tagħrif dwar l-Istorja ta’ Malta fi Żmienhom – L-Ewwel Volum 1530-1680. Valletta: Valletta Publishing & Promotion Co. Ltd., 1992, s. 236. (malt.).
4. Xrobb il-Ghagin. SBE MALTA. [dostęp 2024-06-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-09-29)]. (ang.).
5. Destroyed Megalithic Sites / Xrobb l-Ghaġin. web.infinito.it. [dostęp 2024-06-10]. (wł.).
6. Ruben P. Borg: Xrobb l-Għaġin revisited: recovery and discovery. The Archaeological Society Malta, 2017-09-30. [dostęp 2024-06-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-11-29)]. (ang.).
7. Owen Bonnici: Xrobb l-Għaġin and Qrendi. [w:] The Malta Independent [on-line]. 2022-09-09. [dostęp 2024-06-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-20)]. (ang.).
8. Ruben P. Borg, Reuben Grima. Xrobb l-Għaġin revisited: recovery and discovery. „Malta Archaeological Review”, s. 40–45, 2010. [dostęp 2024-06-10]. [zarchiwizowane z adresu 2023-05-16]. (ang.). 
9. Pre-historic structures at Xrobb l-Għaġin identified. [w:] The Malta Independent [on-line]. 2022-09-06. [dostęp 2024-06-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-20)]. (ang.).
10. Remains of prehistoric structure at Xrobb l-Għaġin uncovered in a project that is the first of its kind. Heritage Malta. [dostęp 2024-06-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-01-12)]. (ang.).
11. Xrobb l-Għaġin Temple, Malta Island: Tips and Information. Trek Zone. [dostęp 2024-06-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-20)]. (ang.).
12. XROBB L-GHAGIN PARK / limits of Marsaxlokk, Malta. Visit Malta. [dostęp 2024-06-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-20)]. (ang.).
13. Owen Bonnici Team: Pre-historic structures at Xrobb l-Għaġin identified. Owen Bonnici, 2022-09-14. [dostęp 2024-06-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-12-11)]. (ang.).
14. Laura: Xrobb l-Għaġin. Megalith Hunter, 2021-09-15. [dostęp 2024-06-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-12-09)]. (ang.).
15. Xrobb L-Ghagin. Nature Trust - FEE Malta. [dostęp 2024-06-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-09-27)]. (ang.).
16. Xrobb l-Għaġin Park. Apprezza, 2022-11-27. [dostęp 2024-06-10]. (ang.).
17. Wildlife rehabilitation center being set up at Xrobb l-Għaġin Park. [w:] Times of Malta [on-line]. 2019-08-02. [dostęp 2024-06-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-06-11)]. (ang.).
18. Lisa Borain: The nature park hostel you didn't know existed. www.guidememalta.com. [dostęp 2024-06-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-05-31)]. (ang.).
19. Xrobb l-Għaġin Archives. BirdLife Malta. [dostęp 2024-06-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-09-23)]. (ang.).