Wojna o krowę

Wojna o krowę

Fragment murów obronnych Świdwina
Czas	15 lipca 1469
Miejsce	Łęgi na granicy pomorsko-marchijskiej
Przyczyna	spór o krowę (?)
Wynik	zwycięstwo mieszkańców Świdwina
Strony konfliktu
Świdwin Białogard
Dowódcy
Krzysztof Poleński Karsten z Oparzna
Siły
nieznane nieznane
Straty
nieznane 300 zabitych 100 do niewoli chorągiew miejska 300 wozów z łupami
brak współrzędnych

Wojna o krowę zwana też bitwą o krowę lub krowią wojną – zatarg „o krowę” pomiędzy mieszkańcami Świdwina i Białogardu, który przekształcił się w krwawą bitwę^[1]. W publikacjach historycznych bywa przedstawiany na szerokim tle stosunków między Brandenburgią (wówczas panującą nad Nową Marchią) a Księstwem pomorskim. Polska występowała w roli rozjemcy, jednak w roku 1468 doszło do wojny. Jednym z jej epizodów była bitwa między brandenburskim wówczas Świdwinem a pomorskim Białogardem^[2].

Przebieg bitwy

15 lipca 1469 mieszkańcy Białogardu pod przywództwem wójta Karstena z Oparzna ruszyli zbrojnie na Świdwin. Świdwinianami dowodził Krzysztof Poleński (według Rudolfa Virchowa Krzysztof Polencki, syn wójta świdwińskiego, Jakuba Polenckiego). Do potyczki doszło koło wsi Łęgi granicy pomorsko-marchijskiej w rejonie Lasu Łęgowskiego (pagus Langum). Według relacji jednego ze świadków:

Zginęło 300 białogardzian, a 100 dalszych dostało się do niewoli. Mieszkańcy Świdwina zdobyli chorągiew Białogardu i 300 wozów z łupami^[3].

Upamiętnienie

Od roku 1969 (czyli od pięćsetnej rocznicy wydarzenia), rokrocznie w czerwcu, na przemian w Białogardzie i Świdwinie na pamiątkę tego zdarzenia obaj burmistrzowie organizują zawody sprawnościowe pomiędzy mieszkańcami obu miast. Konkurencje nawiązują do czasów średniowiecznych – ścinanie toporem drewnianego niedźwiedzia, strzelanie z łuku, rzut toporem do celu i inne. Zwycięzca na okres roku wchodzi w posiadanie krowich rogów. Festyn kończy uczta – wołowiny dostarcza Białogard, zaś piwa – Świdwin.

Inicjatorem imprezy był Leon Zdanowicz ze świdwińskiego Powiatowego Domu Kultury.

Przypisy

1. Bitwa o krowę. [w:] Strona internetowa Świdwińskiego Ośrodka Kultury ZAMEK [on-line]. zamek.swidwin.pl. [dostęp 2022-12-05].
2. Stanisław Schwann. Rudolf Virchow o dziejach Pomorza. „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki”. 5 (1), s. 61-77, 1960.  (źródło: Rudolf Virchow, Zur Geschichte von Schivelbein (I. Quellen, II. Nachtrage zur Geschichte des Karthauses, III. Die Landvögte von Polenz), "Baltische Studien" 1847, zeszyt 2, s. 1–33
3. Grzegorz Łukomski: Białogard 1299-1999. Studia z dziejów miasta. 1999, s. 109-110.

Bibliografia

• Edward Rymar: Wojny i spory pomorsko-brandenburskie w XV-XVI wieku. Wydawnictwo „Inforteditions”, Zabrze 2012.