Więzienie Abu Ghurajb (arab.سجن أبو غريب) – więzienie w Abu Ghurajb w środkowym Iraku, położone blisko Bagdadu, miejsce tortur więźniów irackich przez żołnierzy amerykańskich w 2003 roku.
Historia
Więzienie zostało wybudowane w latach 60. XX w. ok. 32 km na zachód od Bagdadu[1]. Teren więzienia zajmuje ponad 280 akrów (110 ha)[1]. Podczas rządów Saddama Husajna pełnił funkcję zakładu karnego, w którym przetrzymywano zarówno więźniów kryminalnych jak i politycznych[1]. Liczba uwięzionych w Abu Ghurajb w okresie rządów Husajna nie jest znana[1]. Więźniowie polityczni byli poddawani torturom i często wykonywano tu wyroki śmierci[1]. W październiku 2002 roku Husajn ogłosił amnestię i wszyscy więźniowie Abu Ghurajb zostali uwolnieni[1]. Więzienie zostało splądrowane w 2003 roku[1].
W kwietniu 2004 roku media opublikowały zdjęcia zrobione przez żołnierzy amerykańskich – strażników w Abu Ghurajb – przedstawiające rozebranych i upokarzanych więźniów, często w towarzystwie uśmiechających się żołnierzy amerykańskich[1]. W maju 2004 roku
amerykański dziennikarz Seymour Hersh w tygodniku The New Yorker ujawnił rozliczne przypadki torturowania więźniów przez amerykańskich żołnierzy, powołując się na tajny raport generała Antonia Taguby[3]. Do tortur należało m.in.[3][2][4]:
oddawanie moczu na więźniów, poniżanie seksualne, straszenie śmiercią, zmuszanie do leżenia na sobie i stania wielu godzin w tej samej pozycji z workiem na głowie itd.
Aby skruszyć niektórych więźniów, torturowano członków ich rodzin, w tym niepełnoletnie dzieci[5].
W wyniku skandalu, jaki wybuchł po ujawnieniu tych informacji, kilku wojskowych skazano na kary pozbawienia wolności, m.in. Lynndie England i Charles Graner(inne języki)[6][7][8]. Ówczesnej komendantce więzienia generał Janis Karpinski obniżono w 2005 roku stopień wojskowy do pułkownika[9].
Według generała Taguby, na sprawę tortur w Abu Ghurajb nie należy patrzeć jak na samowolne działania kilku żołnierzy. Zebrane przez niego dowody wskazują jednoznacznie na udział agentów CIA, wywiadu wojskowego oraz wysokich rangą urzędników Pentagonu[2].
We wrześniu 2006 więzienie przekazano władzom irackim[1]. W lutym 2009 roku więzienie ponownie otwarto jako Centralny Zakład Karny Bagdadu[1], który zamknięto w 2014 roku[10].
