Wioślarstwo – niegdyś odmiana transportu (wodnego), współcześnie dyscyplina sportowa polegająca na wprowadzeniu w ruch łodzi pływającej po wodzie przy użyciu siły mięśni wioślarza używającego wioseł jako dźwigni prostej.
Opis dyscypliny
Wioślarz siedzi plecami do zasadniczego kierunku ruchu łodzi. W łodzi wioślarskiej wszystkie części nośne, w tym również osie elementów ruchomych, muszą być trwale przymocowane do kadłuba łodzi, z wyjątkiem wózka, który porusza się po szynach wzdłuż osi podłużnej łodzi. Łodzie poruszane są przy pomocy wioseł opartych w obrotowych dulkach znajdujących się na odsadniach przymocowanych do burt łodzi. Sternik w osadach ze sternikiem, w przeciwieństwie do wioślarzy, zwrócony jest twarzą w kierunku płynięcia łodzi leżąc w części dziobowej lub siedząc z tyłu.
Regaty wioślarskie rozgrywane są na spełniających określone normy akwenach, na wytyczonych bojami torach o długości dwóch kilometrów. W jednym biegu wioślarskim udział bierze sześć osad. Największe światowe zawody wioślarskie prowadzone są systemem FISA polegającym na rozgrywaniu dwóch biegów kwalifikacyjnych: przedbiegów i międzybiegów, podczas których poszczególne osady walczą o prawo startu w półfinałach. Półfinały wyłaniają osady, które startują w finale A (o miejsca 1-6) oraz finale B (o miejsca 7-12). W mniej prestiżowych regatach i przy małej ilości osad kwalifikacja do finału odbywa się na podstawie samych przedbiegów. Pucharowy system wyłaniania osady zwycięskiej stosowany jest w wioślarstwie niezmiernie rzadko m.in. w trakcie corocznych królewskich regat w Henley rozgrywanych na Tamizie.
Ze względu na duży wpływ warunków pogodowych na osiągane wyniki w wioślarstwie nie prowadzi się rankingu oficjalnych rekordów czasowych. Nieoficjalne rekordy na dystansie 2000 m są jednak odnotowywane[1].
Jedną z tradycji wioślarstwa jest malowanie wioseł. Każdy klub maluje pióra wioseł w charakterystyczne dla siebie barwy klubowe[3][4]. Narodowe barwy wioseł przypisane są do każdej z reprezentacji uczestniczących w rywalizacji międzynarodowej[5][6].
Konkurencje
Konkurencje oznaczane są w formacie: [litery][cyfra][znak]. Np. W4x – czwórka podwójna kobiet. Gdzie:
[litery] to W dla kobiet, M dla mężczyzn. Są też dodatkowe kategorie, np. waga lekka jest oznaczona literą L (LM waga lekka mężczyzn).
[cyfra] oznacza liczbę wiosłujących.
[znak] na końcu oznacza rodzaj konkurencji:
[x] – z podwójnymi wiosłami (ang. sculls), czyli dwa wiosła na zawodnika.
[-] – bez sternika (ang. coxless), z jednym wiosłem na zawodnika trzymanym oburącz (czyli dla W4- są 4 osoby, 4 wiosła).
[+] – ze sternikiem (ang. coxed), j/w, ale z dodatkowym sternikiem (np. dla M8+ na łódce jest 9 osób).
Zawody (regaty) rozgrywane są przeważnie na dystansie 2000 m.
Waga lekka została wprowadzona do wioślarstwa z uwagi na fakt, że w sporcie tym zdecydowanie większe możliwości mają zawodnicy wysocy (długość ramion i nóg przekłada się na długość pociągnięcia wioseł), co odbierało możliwość uprawiania wioślarstwa sportowcom niższego wzrostu. W wadze lekkiej zawodniczka może ważyć maksymalnie 59 kg, a ponadto średnia wagi zawodniczek w osadzie (dwójce lub czwórce) nie może przekroczyć 57 kg. U mężczyzn limity te wynoszą odpowiednio 72,5 kg dla jednego zawodnika oraz 70 kg dla średniej wagi w osadzie. Dla juniorów limity wagi są niższe[7][8].
Konkurencje wagi lekkiej rozgrywane są na igrzyskach olimpijskich począwszy od igrzysk w Atlancie w 1996 r. W zamian za wprowadzenie konkurencji wagi lekkiej wycofano z igrzysk dwójki i czwórki ze sternikiem (w konkurencjach olimpijskich sternicy pozostali tylko w ósemkach).
ASM1x – jedynka mężczyzn niepełnosprawnych ruchowo
Pozostałe
Konkurencje nieolimpijskie mężczyzn:
M2+ – dwójka ze sternikiem mężczyzn
M4+ – czwórka ze sternikiem mężczyzn
LM1x – jedynka wagi lekkiej mężczyzn
LM4x – czwórka podwójna wagi lekkiej mężczyzn
LM2- – dwójka bez sternika wagi lekkiej mężczyzn
LM4- – czwórka bez sternika wagi lekkiej mężczyzn
LM8+ – ósemka wagi lekkiej mężczyzn
Kobiet:
LW1x – jedynka wagi lekkiej kobiet
LW4x – czwórka podwójna wagi lekkiej kobiet
Kategorie wiekowe
12-14 lat = młodzik
14-16 lat = junior młodszy
16-18 lat = junior
18-23 lat = młodzieżowiec
23 i więcej = senior
W corocznie rozgrywanych mistrzostwach świata rywalizacja odbywa się osobno dla kategorii wiekowych: juniorskiej (do 18 roku życia), młodzieżowej (19 – 22 lata) oraz seniorskiej.