Wina bułgarskie

Wina bułgarskie są w większości (85%) przeznaczone na eksport^[1]. W 2011 produkcję wina szacowano na 1,3 mln hl^[2], z czego dwie trzecie stanowiły wina czerwone^[1]. W 2004 spożycie wina na osobę wynosiło w Bułgarii 17,2 l, co stawiało kraj na 23. miejscu na świecie^[3]. Powierzchnia winnic wynosiła wówczas 97 tys. ha, do których należy doliczyć ok. 35 tys. ha leżących odłogiem^[1][3].

Historia

Muzeum Wina w Plewenie

Przypuszcza się, że pierwsze uprawy winorośli na terenie Bułgarii założono ok. 1000 r. p.n.e.^[4]. Produkcja wina zamarła w czasach panowania osmańskiego (1396-1878), kiedy obowiązywał muzułmański zakaz spożywania napojów alkoholowych. ^[4][5]. Ożywienie winiarstwa nastąpiło po I wojnie światowej^[4].

W 1944 dokonano kolektywizacji winnic^[1]. W okresie, gdy Bułgaria znajdowała się w bloku komunistycznym, wytwórcy skupiali się na produkcji wina na eksport, do Związku Radzieckiego i na Zachód, w celu pozyskania dewiz^[6]. Szczególnie popularne były wina produkowane ze szczepu cabernet sauvignon^[4][6]. Wina bułgarskie zdobywały rynek ze względu na dobry stosunek ceny do jakości^[1][6]. Jednym z inicjatorów eksportu do krajów kapitalistycznych był koncern PepsiCo, który w zamian za wino dostarczał do Bułgarii pepsi^[4].

Od lat 80. XX w. przemysł winiarski zaczął podupadać^[6]. Jedną z przyczyn była kampania skierowana przeciw spożywaniu alkoholu prowadzona w ZSRR za czasów Michaiła Gorbaczowa, która przyniosła załamanie eksportu na tradycyjny rynek zbytu, jakim był Związek Radziecki^[1][4][7]. Reprywatyzacja winnic utrudniła wytwórniom winiarskim pozyskanie dobrego surowca, a małym producentom często brakowało doświadczenia^[4][8][9]. Jeszcze w 1990 roczna produkcja wina wynosiła 2,9 mln hl^[2], by stopnieć do 1,2 mln hl w 2010^[2]. Perspektywy dla winiarstwa w Bułgarii są jednak dobre, gdyż dawne państwowe wytwórnie zostały sprywatyzowane, a ciągle niskie koszty produkcji przyciągnęły inwestorów, zarówno w nasadzenia, jak i przetwórnie^[1][6][10]. Kraj korzystał również z programów pomocowych Unii Europejskiej^[6]. Zarządzanie utrudnia jeszcze duże rozdrobnienie winnic^[4]. W 2007 dokonano oficjalnej klasyfikacji, wprowadzono oznaczenie controliran i podzielono kraj na 47 regionów winiarskich, a producenci coraz baczniejszą uwagę zwracają na jakość^{[4][6][11][12]}.

Warunki uprawy

Winobranie w Ruse

W kraju panuje klimat kontynentalny, łagodniejszy we wschodniej części ze względu na wpływ Morza Czarnego^[1][4]. Roczna suma opadów wynosi od 470 do 950 mm^[1][4]. Pod uprawę przeznacza się przede wszystkim tereny w dolinach rzek (np. Dunaju i Maricy), duże połacie rozciągają się również na nizinach we wschodniej części Bułgarii^[4]. Coraz częściej zakłada się winnice na stokach^[1].

Regiony winiarskie^[1][13]:

• Region Czarnomorski (Czernomorski Rajon) (wschód: Burgas, Razgrad, Tyrgowiszte)
• Równina Naddunajska (Dunawska Rawnina) (północny zachód: Plewen, Widyń)
• Nizina Tracka (Trakijska Nizina) (południe: m.in. Płowdiw, Stara Zagora)
• Region Podbałkański (Podbałkanski Rajon) (Sliwen)
• Dolina Strumy (Dolinata na Struma) (południowy zachód: Błagojewgrad, Kiustendił, Petricz)

Szczepy winorośli

W Bułgarii uprawia się przede wszystkim odmiany winorośli o ciemnej skórce^[14]. Międzynarodowe szczepy reprezentują m.in. cabernet sauvignon i merlot. Lokalne odmiany to m.in. pamid, gymza (miejscowe określenie kadarki^[15]), mavrud, rubin (krzyżówka nebbiolo i syraha) i melnik^{[4][9][11][14]}.

Winnice obsadzone białymi odmianami skupiają się na brunatnych glebach w pobliżu Morza Czarnego, choć zdarzają się także w innych regionach kraju^[11][14]. Popularnością cieszą się szczepy dimiat, rkatsiteli o gruzińskich korzeniach, ugni blanc, welschriesling, sauvignon blanc i chardonnay^[4][11][14].

Zobacz multimedia związane z tematem: Wina bułgarskie

Przypisy

1. Fiévez i Thomann 2009 ↓, s. 708.
2. Deutscher Wein Statistik 2012/2013, Mainz: Deutscher Weininstitut, 2013, s. 13 [dostęp 2013-09-28] [zarchiwizowane z adresu 2014-03-26]  (niem. • ang.).
3. Johnson i Robinson 2008 ↓, s. 10.
4. Stevenson 2005 ↓, s. 412.
5. Walton i Glover 1998 ↓, s. 127.
6. Johnson i Robinson 2008 ↓, s. 274.
7. Johnson i Robinson 2008 ↓, s. 284.
8. Walton i Glover 1998 ↓, s. 83.
9. Walton i Glover 1998 ↓, s. 128.
10. Stevenson 2005 ↓, s. 413.
11. Fiévez i Thomann 2009 ↓, s. 709.
12. Fiévez i Thomann 2009 ↓, s. 710.
13. Stevenson 2005 ↓, s. 414.
14. Johnson i Robinson 2008 ↓, s. 275.
15. Gamza/kadarka w bazie danych Instytutu Hodowli Winorośli Geilweilerhof. [dostęp 2013-09-28]. (ang.).

Bibliografia

• Patrick Fiévez, Wolfgang Thomann: Europa Środkowa i Wschodnia. W: André Dominé: Wino. Wyd. 2. Ożarów Mazowiecki: Wydawnictwo Olesiejuk, 2009, s. 708-710. ISBN 978-83-7626-712-8. (pol.).
• Hugh Johnson, Jancis Robinson: Wielki atlas świata win. Buchmann, 2008. ISBN 978-83-7670-164-6. (pol.).
• Tom Stevenson: The Sotheby's Wine Encyclopedia. Wyd. 4. Londyn: Dorling Kindersley, 2005. ISBN 0-7566-1324-8. (ang.).
• Stuart Walton, Brian Glover: The Ultimate Encyclopedia of Wine, Beer, Spirits and Liqueurs. Hermes House, 1998. ISBN 978-1840380859. (ang.).

Encyklopedie internetowe (aspekt w regionie geograficznym):

• DSDE: Bulgarien_-_historie_(efter_kommunismens_sammenbrud)