Walenty Bonk (ur. 13 lutego 1879 w Poznaniu[1], zm. 1 października 1961 w Nowym Jorku[2][3]), znany również jako Valentine J. Bonk oraz Val Bonk, a pierwotnie Walenty Bąk – polski kompozytor i organista, działający na emigracji w Stanach Zjednoczonych, szczególnie znany z tworzenia muzyki liturgicznej i wkładu w życie muzyczne polonijnych społeczności.
Życiorys
Walenty Bonk urodził się w Poznaniu, gdzie jego ojciec był organistą kościelnym. Po ukończeniu nauki w czwartej klasie szkoły podstawowej[4] w Rawiczu, w obliczu ograniczonych możliwości w zaborze pruskim, emigrował do USA w 1900 roku. W Ameryce kontynuował pasję organisty oraz pedagoga muzycznego, początkowo w Reading w stanie Pensylwania. W 1906 roku został organistą w parafii św. Stanisława Kostki i pełnił tę rolę do 1911 roku[5].
W kwietniu 1907 poślubił, ówcześnie 16-letnią, Elizabeth A. Lowicką[6].
Po przeprowadzce na Long Island w Nowym Jorku w 1933 roku, pełnił funkcję organisty w kilku kościołach, w tym w parafii św. Kazimierza w Yonkers, parafii Matki Boskiej Częstochowskiej i św. Kazimierza na Brooklynie, oraz parafii św. Jadwigi w Floral Park[5].
Bonk był członkiem St. Hedwig Assosiation, Związku Narodowego Polski oraz generalnym dyrektorem Polish Singing Societies of New York. W 1955 roku otrzymał błogosławieństwo papieskie od papieża Piusa XII z okazji 55-lecia pracy organmistrzowskiej i kompozytorskiej[3].
Jego syn Jerome i córka Angela również podjęli ścieżkę kariery organistów.
Zmarł 1 października 1961[2], a jego grób znajduje się na cmentarzu Cemetery of the Holy Rood w Westbury (Nowy Jork)[3].
Twórczość
Bonk był twórcą przede wszystkim muzyki mszalnej i liturgicznej, służącej polskim imigrantom w USA. Prowadząc Jordan Music Publishing Co. w Floral Park[1], skomponował i opublikował liczne dzieła, które były szeroko wykonywane i drukowane na obszarze Stanów Zjednoczonych, Kanady i Europy[1].
Wśród znanych utworów z jego dorobku znajdują się:
Muzyka świecka
- Autumn Revery, Op.23[7]
- Colonial Guard March[8]
- Ja kocham cię[9]
- Prof's birthday; a musical comedy playlet in 3 scenes[10]
- Two-Step[11]
Muzyka liturgiczna
- Msza w Es-dur - której nuty zostały wydrukowane ponad 15,000 razy i była wykonywana w przeszło dziesięciu tysiącach kościołów katolickich w Ameryce[1].
- Msza Jubileuszowa w D-dur
- Msza ku czci Matki Franciszki Cabrini
- Msza ku czci Najświętszej Maryi Panny
- Msza ku czci św. Andrzeja Boboli
- Msza ku czci św. Stanisława
- Msza na Niedzielę Palmową
- Msza za Zmarłych
W sumie skomponował 382 utwory muzyczne, w tym ofertoria, hymny, nieszpory, a także utwory świeckie takie jak walce i tanga. Muzyka Bonka, opublikowana głównie w języku polskim, odgrywała ważną rolę w życiu religijnym polonijnych społeczności katolickich, odzwierciedlając ich potrzeby duchowe i kulturowe[9][7].
Wybrane nagrania
- 1906: Colonial Guard March – Edison Records, kat. 9441 [1]
- 1917: Ja kocham cie (I Love You) – wykonawca Piotr Wizła, wytwórnia Victor, kat. 72398-B mx: 72398B [2]
- 2022: Jubilee Mass in D[3]
Przypisy
- ↑ a b c d Złoty Jubileusz Kapłaństwa Wielebnego Księdza Gervasego M. Kubera. St. Hedwig's R.C. Church. [dostęp 2024-04-06].
- ↑ a b New York State Death Index [online], New York State Department of Health [dostęp 2024-04-04] (ang.).
- ↑ a b c Oct 14, 1961, page 19 - The Tablet at Newspapers.com [online], Newspapers.com [dostęp 2024-04-04] (ang.).
- ↑ United States ofU.S. America United States ofU.S., Bureau of theB.t. Census Bureau of theB.t., Sixteenth Census of the United States, 1940, t. m-t0627-02683, Hempstead, Nassau, New York 1940, 7A , Enumeration District: 30-13.
- ↑ a b History of the Parish | St. Stanislaus Kostka [online] [dostęp 2024-04-04] (ang.).
- ↑ Pennsylvania, U.S., Marriages, 1852-1968, Ancestry.com Operations, Inc., Lehi, UT, USA 2016 [dostęp 2024-04-04] (ang.).
- ↑ a b Walenty J. Bonk: Autumn Revery, Op.23. [dostęp 2024-04-04].
- ↑ Edison Gold Moulded Records for January, 1907, „Edison Phonograph Montly”, IV (9), Orange, New Jersey, USA: National Phonograph Co., 1 listopada 1906, s. 10 [dostęp 2024-04-04] .
- ↑ a b Ja kocham cię (?, Bonk) : walc - Stare Melodie [online], Stare Melodie [dostęp 2024-04-04] (pol.).
- ↑ Catalogue of Copyright Entries: Pamphlets, leaflets, contributions to newspapers or periodicals, etc.; lectures, sermons, addresses for oral delivery; dramatic compositions; maps; motion pictures, U.S. Government Printing Office, lipiec 1924, s. 2162 [dostęp 2024-04-04] (ang.).
- ↑ Oxford 5000 series numerical listing discography [online], www.78discography.com [dostęp 2024-04-04] .
