Ulica Grunwaldzka w Poznaniu – jedna z głównych ulic Grunwaldu w Poznaniu. Łączy centrum miasta z jego granicą.
Historia
W 1895 uruchomiona została przy ul. Grunwaldzkiej 1 pierwsza elektrownia w Poznaniu (budynek u zbiegu z ul. Bukowską)[2].
Komunikacja tramwajowa w ulicy Grunwaldzkiej rozpoczęła się 22 czerwca 1902. Wybudowany został wtedy tor tramwajowy od ul. Roosevelta do ul. Ułańskiej (koszary wojskowe). W 1909 dobudowany został drugi tor między ulicami Matejki[a] i Ułańską[3][4]. W 1926 przedłużono tę trasę do ul. Przybyszewskiego[b], w 1931 do Ostroroga[5], a 30 grudnia 1936 do Kasztelanów (Palacza, Osiedle Grunwaldzkie)[6][7]. Po odbudowie ze zniszczeń II wojny światowej, 7 czerwca 1945, uruchomiona została linia tramwajowa z Błoni Grunwaldzkich[8].
23 września 1921[c] u zbiegu z ul. Śniadeckich odbył się pierwszy publiczny wiec komunistyczny w Poznaniu prowadzony przez Zygmunta Piękniewskiego. Przybyło ok. 6 000 uczestników protestujących przeciw zbrojnej interwencji Piłsudskiego w ZSRR oraz domagających się od państwa poprawy warunków bytowych i uwolnienia więźniów politycznych[9].
U wylotu ulicy od 1924 Automobilklub Wielkopolski organizował ogólnopolski wyścig samochodowy i motocyklowy „Trójkąta szos” (34 km). Zawody organizowane corocznie trwały do 1927; głównym powodem przerwania imprez był zły stan nawierzchni[10].
W latach 1962–1964 rozbudowana i zmodernizowana[12][13], kolejne przebudowy miały miejsce w latach 70. XX wieku oraz w 1988-1989[14][15], 1998[16] 2009 (Grunwaldzka/Wojskowa)[15] i 2011–2013[17][18][15]. Obecnie na znacznej części (od skrzyżowania z ulicą Matejki do ulicy Malwowej) posiada dwie jezdnie. Prawie na całej długości (głównie po stronie południowej) biegnie wzdłuż ulicy droga rowerowa[19].
↑polska nazwa Cesarzowej Augusty Wiktorii (Witold Molik: Lata szkolne Ernsta Kantorowicza w Poznaniu w: Kronika Miasta Poznania nr 4/1996 s. 344, fot.)
↑polska nazwa Augusty Wiktorii (Mieczysław Kędelski: Ludność Łazarza i Górczyna w XIX i na początku XX wieku w: Kronika Miasta Poznania nr 3/1998 s. 22, tab.)
↑nazwa ta została specjalnie wybrana jako upamiętnienie zwycięstwa okupanta w 1914 (Bitwa pod Tannenbergiem) w miejsce nazwy świadczącej o jego klęsce w 1410 (Bitwa pod Grunwaldem) (Antoni Gąsiorowski: Nazwy poznańskich ulic w: Kronika Miasta Poznania nr 3-4/1984 s. 44; on-line: [1])
↑Jerzy Marchwicki, Edmund Nadolski: 100 lat komunikacji miejskiej w: Kronika Miasta Poznania nr 4/1979 s. 27-29; on-line: [7]
↑Mirosław Grzywacz, Aleksander Kirych: Komunikacja masowa w Poznaniu w latach 1945-1970 w: Kronika Miasta Poznania nr 4/1974 s. 19; on-line: [8]
↑Henryk Kondziela, Marian Olszewski: Miejsca pamiątkowe związane z dziejami ruchu robotniczego w Poznaniu w: Kronika Miasta Poznania 2/1966, s. 42; on-line: [9]
↑Teresa Ziółkowska: Sport automobilowy w Poznaniu w: Kronika Miasta Poznania nr 3/1974 s. 44-45, fot.
↑ abcZespoły urbanistyczno-architektoniczne kolebki miasta, najstarszego przedmieścia i najstarszych dzielnic XIX-wiecznego Poznania z budynkami użyteczności publicznej, sakralnymi, założeniami parkowymi i willowymi, zabytkami architektury przemysłowej i kamienicami. – Nr rejestru A 239 z 6 października 1982.
