Uczniowski Komitet Oporu Społecznego w Bolesławcu
Państwo
|
Polska
|
Siedziba
|
Bolesławiec
|
Data założenia
|
1982
|
Zakończenie działalności
|
1989
|
Rodzaj stowarzyszenia
|
organizacja uczniowska
|
Zasięg
|
organizacja lokalna
|
Członkowie
|
ok. 100
|
brak współrzędnych
|
Uczniowski Komitet Oporu Społecznego w Bolesławcu – uczniowska organizacja opozycyjna działająca na terenie Bolesławca w latach 1982-1989.
Historia
Po wprowadzeniu stanu wojennego uczniowie szkół w Bolesławcu podjęli decyzję o stworzeniu własnej organizacji o charakterze opozycyjnym. Wśród założycieli znaleźli się Bogusław Frydrych z Zespołu Szkół Górniczych (obecnie Zespół Szkół Elektronicznych) oraz uczniowie liceów ogólnokształcących Dariusz Górecki i Arkadiusz Urban[1]. Członkowie-założyciele zdecydowali się na nazwie nawiązać do Komitetu Oporu Społecznego[2]. Dla zwiększania konspiracji w organizacji stosowano rozdział członków czynnie zajmujących się działalnością od osób luźno współpracujących z komitetem. Nie wprowadzono systemu naboru do organizacji, ale szacuje się, że w okresie funkcjonowania UKOS-u współpracowało z nim ok. 100 osób[3].
Członkowie organizacji podejmowali działania związane z wydawaniem materiałów informacyjnych oraz kolportażem materiałów własnych czy przygotowanych przez inne organizacje. Były to zarówno materiały o charakterze informacyjnym, tj. „Komunikaty” (czy wymiennie stosowana nazwa „Komunikaty Specjalne”), druki ulotne (pocztówki, ulotki, materiały informacyjne i in.). We własnych materiałach UKOS uczniowie umieszczali informacje o organizowanych w regionie wydarzeniach (np. mszach za ojczyznę) czy też przypominające o wydarzeniach i postaciach historycznych. W ramach współpracy z innymi organizacjami pozyskiwano materiały wydawane m.in. we Wrocławiu i Lublinie oraz kolportowano je w lokalnych środowiskach. Na potrzeby finansowania działalności Komitetu uczniowie drukowali cegiełki, które rozprowadzano w szkołach czy miejscach praktyk uczniowskich[4]. Materiały poligraficzne UKOS-u były podpisywane jako wykonane przez Niezależną Agencję Fotograficzną UNIA i Uczniowską Fotograficzną Oficynę[5]. Kalendarze, cegiełki i ulotki w formie fotografii o tematyce historycznej (projekt Arkadiusz Urban ps. Wernyhora) sygnowane przez Uczniowską Fotograficzną Oficynę (UFO) i Niezależną Agencję Fotograficzną Unia (NAF UNIA) produkowane były przez Mieczysław Cacuba w nakł. 500–3000 egz. [4]. Materiały poligraficzne były opracowywane w porozumieniu z podziemnymi strukturami Solidarności, skąd uczniowie otrzymywali materiały poligraficzne (papier i farbę)[6]. Nakłady przygotowywanych materiałów dochodziły do kilku tysięcy egzemplarzy[7].
UKOS prowadził również akcję malowania haseł antykomunistycznych i symboli solidarnościowych na murach Bolesławca[3]. Nawiązano współpracę z tajnym Międzyzakładowym Komitetem Koordynacyjnym w Bolesławcu, Międzyszkolnym Komitetem Oporu we Wrocławiu i Federacją Młodzieży Walczącej w Poznaniu. W 1985 r. członkowie UKOS-u zaangażowali się w akcję liczenia frekwencji podczas wyborów. Prowadzono obserwację lokali wyborczych oraz pozyskiwano informacje od członków komisji wyborczych[8].
Działalność UKOS była zakonspirowana w stopniu, który pozwolił na działanie organizacji do 1989 r. Wprawdzie doszło do aresztowania kilku członków Komitetu, jednakże nie spowodowało to jego dekonspiracji. Jednym z zatrzymanych był Marek Kwaśniak, który został zatrzymany podczas kolportażu ulotek w październiku 1985 r. W kwietniu 1986 r. Milicja Obywatelska zatrzymała Arkadiusza Urbana, który jako pełnoletni został skazany na 7 miesięcy więzienia[9]. Przesłuchania członków UKOS-u opisywała podziemna prasa, zwłaszcza jeśli dotyczyło to nieletnich[8]. W kolejnych latach aktywność organizacji słabła, co wiązało się z odpływem członków, którzy kończyli naukę w Bolesławcu i wyjeżdżali do większych ośrodków, gdzie podejmowali studia. W tych miejscowościach włączali się w działalność funkcjonalnych tam organizacji i partii[10].
Przypisy
- ↑ Okruszki Historii: Stan wojenny w Bolesławcu. Bolec.Info. [dostęp 2024-09-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-09-27)]. (pol.).
- ↑ Rocznik Bolesławiecki 2020 ↓, s. 123.
- ↑ a b Olczak, Sołtysik 2010 ↓, s. 58.
- ↑ a b Instytut Pamięci Narodowej: Uczniowski Komitet Oporu Społecznego w Bolesławcu. Encyklopedia Solidarności. [dostęp 2024-12-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-02-27)]. (pol.).
- ↑ Olczak, Sołtysik 2010 ↓, s. 59.
- ↑ Olczak, Sołtysik 2010 ↓, s. 267.
- ↑ Olczak, Sołtysik 2010 ↓, s. 268.
- ↑ a b Olczak, Sołtysik 2010 ↓, s. 62.
- ↑ Rocznik Bolesławiecki 2020 ↓, s. 124.
- ↑ Rocznik Bolesławiecki 2020 ↓, s. 125.
Bibliografia
- Arkadiusz Urban. Bolesławiecki UKOS w Encyklopedii Solidarności. „Rocznik Bolesławiecki”. T. 13, 2020. Bolesławiec: Muzeum Ceramiki. ISSN 2080-9875. OCLC 751553779.
- Mariusz Olczak, Łukasz Sołtysik: Zarys dziejów Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Solidarność w Bolesławcu 1980-1989. Bolesławiec: Muzeum Ceramiki : Urząd Miasta, 2010. OCLC 802771442.