Topola włoska (Populus nigra L. 'Italica') – wyhodowana męska odmiana topoli czarnej[1], uzyskana w XVIII wieku w Lombardii we Włoszech. Jest uprawiana na terenie całej Europy.
Drzewo ma zwarty, kolumnowy pokrój[2]. W Polsce dorasta do 30–35 m wysokości[3] i do 1 m średnicy pnia. W Europie są znane okazy ponad 40-metrowe[4]. Korona bardzo smukła, z gałęziami skierowanymi niemal pionowo ku górze, przy zachowaniu szerokich kątów rozwidleń. Pień zazwyczaj z wyraźnymi przyporami korzeniowymi[5].
Gałązki jasnożółte do szarożółtawych. Młode gałązki nie mają listewek korkowych. Kora ciemnobrunatna, na starszych egzemplarzach prawie czarna, głęboko spękana[3].
Pąki podługowatojajowate, stożkowe, duże do około 1,4 cm. Liście długości 5-10 cm, długo zaostrzone, u nasady słabo sercowate, brzegiem karbowano-piłkowane, nagie[2]. Zwykle występują w gęstym skupieniu[2]. Gdy są młode, mają jasnozielony kolor[6], z czasem robią się ciemnozielone, z mocnym połyskiem, spodem jaśniejsze.
U formy typowej 'Italica' wyłącznie męskie, podobne do tych u topoli czarnej. U nasady objęte kubkowatym wyrostkiem, zebrane w kotki. Przysadki kwiatowe czerwone, porozcinane. Pylnikipręcików czerwone. Ukazują się w połowie wiosny[2].
Jest rozmnażana wegetatywnie, przez co żyje relatywnie krócej w porównaniu do rozmnażanych z siewu topól czarnych. Wzrost ustaje w wieku ok. 60 lat. Rzadko spotykane są okazy ponad 80-letnie[5]. W dobrych warunkach rośnie bardzo szybko (2,5 m/rok). W gorszych siedliskach rośnie wolniej i zamiera od wierzchołka po upływie kilkudziesięciu lat. Kwitnie od marca do kwietnia, przed rozwojem liści[6].
Prawidłowo topolą włoską nazywana jest męska odmiana uprawna 'Italica'. Wszystkie wywodzące się od niej mieszańce tworzą grupę zbiorczą o nazwie 'Pyramidalis' (Populus nigra 'Pyramidalis'), w skład której (oprócz standardowej 'Italica') wchodzą[2][5]:
'Italica Foemina' - kultywar żeński o szerszym, odwrotnie stożkowatym pokroju i wolniejszym wzroście.
'Lombardy Gold' – kultywar o przysadzistym pokroju i jaśniejszym zabarwieniu liści.
'Plantierensis' – młode pędy są drobno owłosione. Gałęzie pokryte są małymi przetchlinkami. Latem daje balsamiczny zapach, jednak nie tak intensywny jak u topól z sekcji Tacamahaca. Pokrój szerokokolumnowy.
'Afghanica' – południowoeuropejska, męska odmiana kolumnowa o jasnej korze na konarach. Nasada pnia jest ciemniejsza i chropowata. Liście są zaokrąglone.
Zastosowanie
Roślina ozdobna: używana głównie do nasadzeń przy drogach i w parkach, dawniej w terenach osiedlowych. Cechuje się efektowną sylwetką i żółtym jesiennym zabarwieniem liści[7]. Jest drzewem odpornym na działanie silnych wiatrów, dzięki mocnej nasadzie pnia, wąskim pokroju i stabilnych rozwidleniach konarów[5].
↑ abcdeErnestE.RudnickiErnestE., Topole w krajobrazie Polski, Powszechne Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 2020, ISBN 978-83-09-01125-5, OCLC1253423269 [dostęp 2022-01-01]. Brak numerów stron w książce
