Szimoza

Szimoza – materiał wybuchowy, forma kwasu pikrynowego opracowana przez japońskiego chemika Masachikę Shimosego i nazwana od jego nazwiska. Szimoza była używana przez Japońską Cesarską Marynarkę Wojenną w czasie wojny japońsko-rosyjskiej i II wojny światowej.

Historia

Masachika Shimose rozpoczął pracę nad stworzeniem nowego materiału wybuchowego po rozpoczęciu pracy w arsenale Marynarki Wojennej^[1]. Ówczesny szef zbrojowni, w której pracował Shimose, zasugerował mu, aby spróbował opracować nowy rodzaj materiału wybuchowego, zupełnie innego typu niż używana wówczas powszechnie nitroceluloza^[1]. Prace zakończyły się sukcesem w 1888^[2], a otrzymany materiał wybuchowy miał znacznie większą moc od innych tego typu środków używanych wówczas na świecie^[3].

Aby maksymalnie wykorzystać dużą wybuchowość szimozy, opracowano specjalne pociski do dział morskich^[3]. W odróżnieniu od większości ówczesnych pocisków morskich, które miały typową konstrukcję przeciwpancerną, z grubymi ściankami mającymi zmaksymalizować penetrację pancerza, pociski z szimozą zostały zaprojektowane tak, aby maksymalnie wykorzystać dwie najważniejsze właściwości wybuchu szimozy – duże ciśnienie i wysoką temperaturę^[3]. Pociski z szimozą, znane popularnie jako furoshiki, miały ścianki cieńsze od typowych pocisków przeciwpancernych i zawierały do 10% materiału wybuchowego (typowe morskie pociski przeciwpancerne zawierały 2–3% materiału wybuchowego)^[3]. W pociskach tych stosowano specjalne zapalniki typu ijūin (od nazwiska admirała Gorō Ijūina), które zapewniały ich eksplozję w momencie uderzenia w pancerz, niszcząc zewnętrzne części okrętów, a nie wybuchając w jego wnętrzu^[3]. Połączenie tych trzech technologii, szimozy, pocisków furoshiki i zapalnika ijūin, umożliwiło stworzenie bardzo dobrej broni, która wykazała swoją skuteczność w czasie walk z okrętami rosyjskimi^[3][4].

Nowy materiał wybuchowy został użyty bojowo po raz pierwszy w czasie wojny japońsko-rosyjskiej^[1]. Wybuchowość szimozy była dużo wyższa od ówczesnych rosyjskich materiałów wybuchowych. Początkowo Rosjanie sądzili, że Japończycy używali brytyjskiego lydditu^[5]. Ówczesna prasa światowa szeroko opisywała japoński środek wybuchowy jako „rewolucyjny” i najsilniejszy na świecie, przepis na jego wykonanie był wówczas ściśle chroniony i jego natura była wówczas nieznana dla postronnych obserwatorów^[5][4][6]. Użycie szimozy dało wojskom japońskim w czasie wojny znaczącą przewagę nad wojskami rosyjskimi^[5][7].

Szimoza używana była jeszcze w czasie II wojny światowej w niektórych bombach^[8] i torpedach Marynarki^[9].

Przypisy

1. Shiba Ryotaro: Clouds Above the Hill. s. 234.
2. Shimose, Masachika (1860–1911). ndl.go.jp. [dostęp 2013-09-20]. (ang.).
3. David C. Evans: Kaigun. s. 63.
4. New Engines of War Used by Japanese. „San Francisco Call”. 96 (136), 1904-10-14. [dostęp 2017-03-05]. brak numeru strony
5. Shiba Ryotaro: Clouds Above the Hill. s. 235.
6. Japanese explosive most powerful known; United States Army Observers Astounded by Its Effects. „New York Time”, 1904-05-29. brak numeru strony
7. Garland Hampton Cannon: The Japanese Contributions to the English Language. s. 210.
8. US Naval Technical Mission To Japan: Japanese Explosives. s. 8.
9. Oral History -The Sinking of USS Indianapolis. history.navy.mil. [dostęp 2013-09-09]. (ang.).

Bibliografia

• US Naval Technical Mission To Japan: Japanese Explosives, Fascicle O-1, Target O-25. US Navy, 1946. Brak numerów stron w książce
• Shiba Ryotaro: Clouds Above the Hill: A Historical Novel of the Russo-Japanese War, Volume 2. United Kingdom: Routledge, 2012. ISBN 978-0-415-50884-1. Brak numerów stron w książce
• Garland Hampton Cannon, Nicholas W. Warren: The Japanese Contributions to the English Language. An Historical Dictionary. Wiesbaden: Harrassowitz Verlag, 1996. ISBN 978-3-447-03764-8. Brak numerów stron w książce
• David C. Evans, Mark R. Peattie: Kaigun : Strategy, Tactics, And Technology in the Imperial Japanese Navy, 1887-1945. Annapolis, Md.: Naval Institute Press, 1997. ISBN 978-0-87021-192-8. Brak numerów stron w książce